گزیدهٔ غزل ۸۹
جـعـد مـرغـولـت کـه در هـربند او صد حلقه است
دام دلـــــهـــــای اســـــیـــــران گـــــرفـــــتـــــار بــــلــــاســــت
هر که در کوی تو بویی برد از عالم گذشت
هـر کـه از دردت نـصـیـبـی یـافـت فـارغ از دواست
گزیدهٔ غزل ۹۰
دریــــن غــــم کــــه مــــبــــادا گـــره بـــه تـــار بـــود
دران حـــریـــر کـــه آن یـــار بـــیوفـــا خـــفـــتـــه اســت
هـــلـــال عـــیـــد جـــهـــان را بـــه نـــور خــویــش آراســت
شــراب چــون شــفــق و جــام چــون هــلــال کــجـاسـت؟
مــــگــــر شـــراب شـــفـــق خـــورد شـــب ز جـــام هـــلـــال
که هر گهر که در او بود جمله در صحراست
گزیدهٔ غزل ۹۱
جــــان بـــبـــردی خـــوش هـــنـــوز نـــه ای
دست بر دل نه این زمان که تراست
بـــر رخ زرد مـــن بـــخـــنـــد و بــگــو
خـنـده انـگـیـز ز غـفـران کـه تـر اسـت
گزیدهٔ غزل ۸۶
ای شوخ تا تو در دل من جای کردهای
ایـنـست دوزخی که زخلد برین به است
گزیدهٔ غزل ۸۷
چه نقش بندی از اندیشهای که بی عشق است
چــه روی بــیــنــی از آیـیـنـه یـی کـه در زنـگ اسـت
هـــزار پــاره کــنــم جــان مــگــر کــه در گــنــجــد
کـه چـشـم خـوبـان هـمچـون دهـانـشـان تـنـگ سـت
شـگـوفـه غـالـیـه بـو گـشت و باغ گلرنگ است
هــــوای بــــادهٔ صــــافــــی و نـــغـــمـــهٔ چـــنـــگ اســـت
مــــکــــن ز ســـنـــگدلـــی جـــور بـــر مـــن مـــســـکـــیـــن
کــه آخـر ایـن دل مـسـکـیـن دل اسـت نـی سـنـگ اسـت
گزیدهٔ غزل ۸۸
بـلـای خـفـتـه سـر بـرداشت از خواب
هـر آن مـویـی کـز آن زلـف دو تـا خاست
گـر یـبـان مـیـدرم هـر صبح چون گل
هــمــه رســوایــی مــن از صــبــا خــاســت
تـو تـار زلـف بـسـتـی بـند در بند
ز هــر بــنــدی مــرا دردی جــدا خــاســت
گـل امـشـب آخـر شـب مـسـت بـرخـاست
بـجـام لـالـه گـون مجلس بیاراست
نشسته سبزه زین سو پای دربند
سـتـاره سـرو از آن سـو جانب راست
صـــبـــا مـــیرفــت و نــرگــس از غــنــودن
به هر سویی همی افتاد و میخاست
گزیدهٔ غزل ۸۳
کـــشـــتـــهٔ تـــیـــغ جـــفـــایــت دل درویــش مــن اســت
خـــســـتـــه تـــیـــر بـــلــایــت جــگــر ریــش مــن اســت
نــیــکخــواهــی کــه کــنـد مـنـع ز عـشـق تـو مـرا
مـنـکـری دان بـه حـقـیـقـت کـه بـد انـدیش منست
هـــر گـــروهـــی بـــگـــزیـــدنـــد بـــه عـــالـــم دیــنــی
عــاشــقــی دیــن مــن و بــیخــبــری کــیــش مــن اســت
گر دل از ما ببرید و بتو پیوست چه باک ؟
آشــنــا بـا تـو و بـیـگـانـه زمـن خـویـش مـن اسـت
گزیدهٔ غزل ۸۴
نــه مــرا خــواب بــه چـشـم و نـه مـرا دل دردسـت
چشم و دل هر دو به رخسار تو آشفته و مست
تــا بــه گـلـزار جـهـان سـرو بـلـنـدت بـرخـاسـت
هـر نـهـالـی کـه نـشـانـدنـد بـه بـستان بنشست
گزیدهٔ غزل ۸۵
نـــرگـــس مـــســـت تـــو خـــواب آلـــودســت
لــــب لــــعــــلــــت بــــه شــــراب آلـــودســـت
آگــــــه از نــــــالــــــه مــــــن کــــــی گـــــردد
چــشــم مـسـت تـو کـه خـواب آلـودسـت
لـــب تـــو دردل مـــن بــنــشــســتــه اســت
نـــمـــکـــی را بـــه کـــبـــاب آلـــوده اســـت
از تــــــری خــــــواســــــت چــــــکـــــیـــــدن آری
لـــــب تـــــو کـــــز مـــــی نـــــاب آلــــودســــت
بنده خسرو چه گنه کرد امروز ؟
کـــه حـــدیـــثـــت بـــه عـــتـــاب آلـــودســـت
گزیدهٔ غزل ۸۱
آنــجــاســت دل مــن و هـم آنـجـاسـت
کان کج کله بلند بالا ست
خـوابـش دیـدیم دوش و مستیم
کـان خـواب هـنـوز در سـرمـاسـت
آهـسـتـه رو ای صـبا بدان بام
کـان مـسـت شـبـانـهٔ مـن آنـجاست
از دوزخ اگـر نـشـان بـپـرسـنـد
مـن گـویـم : خـوابگاه تنهاست
گزیدهٔ غزل ۸۲
شـربـت و صـلـت نجویم کار من خون خوردنست
من خوشم تو مرهم آنجاها رسان که آزردنست
جــان مــن از مــایــهٔ غــمــهــای تــو پــرورده شـد
خـلـق غـم گـویـند و نزد بنده جان پروردنست
کـشـتـن مـن بـر رقـیـب انـداز وخـود رنـجـه مـشو
زانــکــه خــون چـون مـنـی نـه لـایـق آن گـردن اسـت
چــاک دامــن مــژدهٔ بــد نــامــیــم داد ای ســرشـک
یـاریـش کـن کـو مـرا در بـنـد رسـوا کردن است
گزیدهٔ غزل ۷۸
نــســیــمــا آن گــل شــبــگــیـر چـون اسـت؟
چـسـانـش بـیـنـم و تـدبـیـر چـون اسـت؟
دل مـــــن مــــانــــد در زلــــفــــش کــــه دانــــد
کــه آن دیــوانــه از زنــجــیــر چــونــسـت؟
نــــگــــویــــی ایـــن چـــنـــیـــن بـــهـــر دل مـــن
کـه آن بـالـای هـمچـون تیر چون است؟
ز لـــــب آیـــــد هـــــمـــــی بـــــوی شـــــرابــــش
دهـــانـــش داد بــوی شــیــر چــون اســت؟
مــن ازوی نــیــم کــشــت غــمــزه گــشـتـم
هنوزم تا به سر تدبیر چون است؟
اگـر چـشمش به کشتن کرد تقصیر
لــبـش در عـذر آن تـقـصـیـر چـون اسـت؟
نــــپــــرســــد هــــرگــــز آن مــــســـت جـــوانـــی
کـــه حــال تــوبــهٔ آن پــیــر چــونــســت؟
ز زلـــــفـــــش ســـــوخــــت جــــان مــــردم آری
بــگــو آن دام مــردم گــیــر چــون اســت؟
گزیدهٔ غزل ۷۹
بــیــا کــز رفــتــنــت جــانــم خــراب اســت
دل از شـــور نـــمـــکـــدانـــت کــبــابــســت
درنــــــگ آمــــــدن ای عــــــمــــــر کـــــم کـــــن
که عمر از بهر رفتن در شتاب است
گزیدهٔ غزل ۸۰
نـــــدارد چـــــشـــــمـــــهٔ خــــورشــــیــــد آبــــی
کـزان چـشـمـه تـو بـردی هـر چـه اسـت
نـــبـــاشــد هــیــچ بــوی نــافــه از مــشــک
ولــی مــوی تــو یــکســر مــشـک نـابـسـت
چـو بـر شـیـریـن لـبت از رخ چکد خوی
تـــــمــــامــــی آب آن شــــربــــت گــــلــــابــــســــت
مـــرا گـــریـــک ســـوا لـــی از لـــب تــســت
ز چــــشــــمــــت ده جــــواب نــــاصـــوابـــســـت
سخن گوید چو خسرو پیش چشمش
زبـــــون غـــــمـــــزهٔ حـــــاضـــــر جـــــوابـــــســــت
گزیدهٔ غزل ۷۵
صـــفـــتـــی اســـت آب حـــیــوان ز دهــان نــو شــخــنــدت
اثـــری اســـت جـــان شــیــریــن ز لــبــان هــمچــو قــنــدت
به کدام سرو بینم که ز تو صبور باشم
کــــــه دراز مـــــانـــــد دردل هـــــوس قـــــد بـــــلـــــنـــــدت
مـــــنـــــم و هـــــزار پـــــیـــــچــــش زخــــیــــال زلــــف در دل
بــه کـجـا روم کـه جـانـم دهـد از خـم کـمـنـدت؟
ز تــــودور چــــنـــد ســـوزم بـــمـــیـــان آتـــش غـــم ؟
هــمــه غــیــرتــم زعــودت هــمــه رشــکــم از ســپــنــدت
گزیدهٔ غزل ۷۶
ای ابـر گـه گاهی بگو آن چشمهٔ خورشید را
در قعر دریا خشک شد از تشنگی نیلوفرت
گزیدهٔ غزل ۷۷
ما را چه غم امروز که معشوقه به کام است
عـــــالـــــم بـــــه مـــــراد دل و اقـــــبـــــال غــــلــــام اســــت
صـــیـــدی کـــه دل خـــلـــق جـــهـــان بــود بــدامــش
الـــــمـــــنـــــتـــــه لــــلــــه کــــه امــــروز بــــدام اســــت
ازطــــاق دو ابــــروی تــــو ای کــــعــــبـــهٔ مـــقـــصـــود
خـــلـــقـــی بـــگـــمـــانـــنــد کــه مــحــراب کــدام اســت
چــشــم تــو اگــر خــون دلــم ریــخــت عــجـب نـیـسـت
او را چــه تــوان گــفــت کــه او مــسـت مـدام اسـت
خـــســـرو کـــه ســـلـــامـــت نــکــنــد عــیــب مــگــیــرش
عــاشــق کــه تــرا دیــد چــه پـروای سـلـام اسـت
گزیدهٔ غزل ۷۱
چـه کـرد پـیـش رخـت گـل کـه گل فروش او را
به دست خود به گلو بسته ریسمان انداخت
کــــمــــال حـــســـن تـــو جـــایـــی رســـیـــد در عـــالـــم
کــه خــلـق را بـدو خـورشـیـد در گـمـان انـداخـت
گزیدهٔ غزل ۷۲
جـــراحـــت جـــگـــر خـــســـتــگــان چــه مــی پــرســی؟
ز غمزه پرس که این شوخی از کجا آموخت؟
گزیدهٔ غزل ۷۳
دل رقـــیــب نــســوزد ز آه مــن چــه کــنــم
نمیتوان سگ دیوانه را وفا آموخت ؟
گزیدهٔ غزل ۷۴
عـشـق آمـد و گـرد فـتنه بر جایم ریخت
عـقـلـم شـد و صـبـررفت و دانش بگریخت
ایــن واقــعــه هــیــچ دوســت دســتـم نـگـرفـت
جز دیده که هر چه داشت درپایم ریخت
گزیدهٔ غزل ۶۹
هست سر بردوش من باری و باری می کشم
تـــا مـــگـــر انـــدازمــش در پــای خــوبــان عــاقــبــت
رای آن دادم کــه خــونــم را بــریـزنـد اهـل حـسـن
شـــد مـــوافـــق رای مـــن بــا رای خــوبــان عــاقــبــت
بارها گفتم که ندهم دل به خوبان لیک دل
گــشــت از جــان بــنــده و مــولـای خـوبـان عـاقـبـت
بـا چـنـان خونین لبی کاید همی زو بوی شیر
خـون مـن مـیخـور حـلـالـسـت آن چـو شـیـر مـادرت
چــشــم مــن دور ار بــگــویـم مـردم چـشـم مـنـی
زانـــکــه هــرســاعــت هــمــی بــیــنــم بــرآب دیــگــرت
گزیدهٔ غزل ۷۰
صـد دوسـت بـیـش کـشـت مـنـش نـیز دوستم
آخر چه شد که این کرم از من دریغ داشت
کــاغــذ مــگــر نــمـانـد کـه آن نـاخـدای تـرس
از نــوک خــامــه یــک رقــم از مــن دریــغ داشــت
انــدیــشــه نــیــســت گــر طــلــب جــان کــنـد زمـن
انـــــدیـــــشـــــهٔ مـــــن از دل نــــااســــتــــوار اوســــت
بـــادا بـــقـــای زلـــف و رخ و قـــامـــت و لـــبـــش
یـک جـان مـن کـه سـوخـتـهٔ هـر چـهـار اوسـت
گزیدهٔ غزل ۶۶
بـلـای مـردم اهـل نـظـر بود چشمش
بناز اگر بدر آید ز مکتب آن محبوب
گزیدهٔ غزل ۶۷
نرگس همه تن گل شد و در چشم تو افتاد
تــــــا روشــــــنـــــی دیـــــده بـــــیـــــابـــــد زغـــــبـــــارت
ای قـــبـــلـــهٔ صـــاحـــب نـــظـــران روی چـــو مـــاهـــت
ســر فــتــنــهٔ خــوبــان جــهــان چــشــم ســیــاهــت
هــــر گــــه کــــه ز بــــازار روی جــــانــــب خــــانــــه
چـــون اشـــک روان گـــردم و گـــیـــرم ســـر راهـــت
نــــزدیــــک تــــوام چــــون نــــگــــذارنـــد رقـــیـــبـــان
یــــده بــــیــــایــــم کــــنــــم از دور نــــگــــاهـــت
خــســرو چــکــنــی نــالــه و هـردم چـه کـشـی آه
آن ســـــرو روان را چـــــه غــــم از نــــالــــه و آهــــت
گزیدهٔ غزل ۶۸
تـــــــمـــــــنـــــــای دلــــــم کــــــردی و دادم
بــفــرمــا گــر تــمــنــای دگــر هـسـت !
اشـــارت کـــردی از ابـــرو بــه خــونــم
مـــرا بـــاری مـــبـــارک شـــد جـــمـــالــت
چـــو زنــبــور ســیــه گــرد ســر گــل
بگردم بر سرت بیخود ز بویت
گزیدهٔ غزل ۶۴
بــا خــیــال زلــف و رویــت چــشــم مــن
نــیــمــهای ابــر اســت و نــیــمــی آفـتـاب
زان لب میگون که هوش ازمن ببرد
خـون هـمـی گـریـم چو برآتش کباب
گزیدهٔ غزل ۶۵
زهــی نــمــوده از آن زلــف و خــال و عـارض خـواب
یــکــی سـواد و دوم نـقـطـه و سـیـم مـکـتـوب
ســواد و نــقــطــه و مــکــتـوب اوسـت بـردل مـن
یـــکـــی بـــلـــاو دوم فـــتـــنـــه و ســـیـــم آشــوب
بـــــــلــــــا رفــــــتــــــه و آشــــــوب او بــــــود مــــــا را
یــکــی مــراد و دوم مــونــس و ســیــم مــطــلــوب
مــراد و مـونـس و مـطـلـوب هـر سـه از مـن شـد
یـــکـــی جـــداو دوم غـــالـــب و ســـیـــم مـــغـــلـــوب
جـــدا و غـــالـــب و مـــغـــلــوب هــر ســه بــاز آیــد
یـــکـــی غـــلـــام و دوم دولـــت و ســـیـــم مـــرکـــوب
غلام و دولت و مرکوب با سه چیز خوش است
یـکـی حـضـور و دوم شـادی و سـیـم مـحـبـوب
حـضـور و شـادی و مـحـبـوب مـن بـود خـسـرو
یــکــی شــراب و دوم سـاقـی و سـیـم رخ خـوب
گزیدهٔ غزل ۶۱
مـــنـــم و قـــامـــت آن لـــب بـــر وای خـــواجـــه مــؤذن
تــــو درمــــســــجــــد خـــود زن والـــی ربـــک فـــارغـــب
بـه کـرشـمـه تـرا بـرو مـکـن از بـهر خدا خم
کـه زمـحـراب تـو بـرشـد بـه فلک نعرهٔ یارب
اگر این سوخته گوید سخن از بوس و کناری
مـکـنـش عـیـب کـه هـسـت ایـن هـذیـان گـفـتنش از تب
گزیدهٔ غزل ۶۲
مـرا ز ابـروی تـو شـبـهـه مـیرود بـه نـماز
که سجده میکنم و صورتست در محراب
مــرا کــه ســوخــتــه گــشــتــم ز آفــتـاب رخـت
از آن لــــب اربـــتـــوانـــی بـــه شـــربـــتـــی دریـــاب
گزیدهٔ غزل ۶۳
زلــف تــو کــژ پــیــچ پــیــچ هــرســر مــوی کــژت
کـــژ بــنــشــیــنــد و لــیــک راســت نــگــویــد جــواب
بـــســـتـــهٔ زلـــف تـــو گـــشــت روی دل مــن ســیــاه
گــــور مــــن آبــــاد کــــرد خـــانـــهٔ چـــشـــمـــم خـــراب
چـــنـــد بـــه وهـــم و خــیــال از لــب تــو چــاشــنــی
کام چه شیرین کند خوردن حلوا به خواب ؟
گزیدهٔ غزل ۵۹
تــاب زلــفــت ســر بــه ســر آلــودهٔ خــون مــن اســت
گــرنــخــواهــی ریــخــت خــونــم زلــف را چــنـدیـن مـتـاب
گــل چـنـان بـی آب شـد در عـهـد رخـسـارت کـه گـر
خـــرمــنــی ازگــل بــســوزی قــطــرهای نــدهــد گــلــاب
خـط تـو نـارسـتـه مـیبـنـمـایـد انـدر زیـر پوست
بــــر مــــثــــاب ســــبــــزهٔ نــــورســــتــــه انـــدر زیـــر آب
مـــســـت گــشــتــم زان شــراب آلــوده لــب هــای تــنــک
مست چون گشتم ندانم چون تنک بود آن شراب
گــرم و سـردی دیـد ایـن دل کـز خـط رخـسـار تـو
نـــیــمــهای در ســایــه مــانــدو نــیــمــهای در آفــتــاب
چـــون شـــدی در تـــاب از مـــن داد دشـــنـــامــم رقــیــب
ســگ زبــان بــیــرون کــنــد چـون گـرم گـردد آفـتـاب
شـب زمـسـتـی چشم تو شمشیر مژگان برکشید
خواست بر خسرو و زندگی در میان بگرفت خواب
گزیدهٔ غزل ۶۰
تــا گــل از شــرم رویــت آب شـود
یـک زمـان بـرفـگـن ز چـهـره نـقاب
مـثـل خـود در جـهـان کـجـا بـیـنـی
کـــه در آیــیــنــه بــنــگــری و در آب
آرزو مــــیــــکــــنــــد مــــرا بــــا تــــو
گــوشــه خــلــوت و شــراب و کـبـاب
هر که دعوی کند ز خوبان صبر
نــــــشــــــنــــــود کــــــل مـــــدع کـــــذاب
گزیدهٔ غزل ۵۷
روز عـیـد سـت بـه مـن ده مـی نـابـی چو گلاب
کــه از آن جــام شـود تـازهام ایـن جـان خـراب
جــــان مــــن از هــــوس آن بــــه لــــب آمــــد اکـــنـــون
بـه لـب آرم قـدح و جـان نـهـم انـدر شـکر آب
روزه داری کـه گـشـادی ز لـبـش نـگـهـت مشک
ایــن زمــان در دهـنـش نـیـسـت مـگـر بـوی شـراب
مـی حـلـالـسـت کـنون خاصه که از دست حریف
در قــــدح مــــیچــــکــــد آب نـــمـــک آلـــود کـــبـــاب
هــر کــه رابــوی گــل و مــی بــدمـاغ اسـت او را
آن دمــاغــی اسـت کـه دیـگـر نـدهـد بـوی گـلـاب
بنده خسرو به دعای تو که آن حبل متین
دســـت هـــمـــت زد و پـــیـــچـــیـــد طـــنـــاب اطـــنـــاب
گزیدهٔ غزل ۵۸
هـــــســـــت مـــــا را نـــــازنـــــیـــــن مـــــی پـــــرســــت
گـــو گـــهـــم بـــریـــان کـــنـــد گــاهــی کــبــاب
نــــیــــم شــــب کــــامـــد مـــرا بـــیـــدار کـــرد
مـــن هـــمـــان دولـــت هـــمـــی دیـــدم بـــه خـــواب
بــیخـودی زد راهـم از نـی تـا بـه صـبـح
خــــانـــه خـــالـــی بـــود و او مـــســـت و خـــراب
آخــــــر شــــــب صــــــبــــــح را کـــــردم غـــــلـــــط
زانــــکــــه هــــم رویــــش بـــد و هـــم مـــاهـــتـــاب
زلــــف بــــرکــــف شــــب هــــمــــی پــــنــــداشـــتـــم
کـــــز بـــــنـــــا گـــــوشــــش بــــرآمــــد آفــــتــــاب
ای چــــشــــمــــه زلــــال مــــرو کـــز بـــرای تـــو
مـــــردم چــــنــــانــــکــــه مــــردم آبــــی بــــرای آب
زیــن پــیــشــتــر پــدیــدهٔ مــن جــای آب بــود
اکنون ببین که هست همه خون به جای آب
گزیدهٔ غزل ۵۴
مــــن و پــــیــــچــــاک زلــــف آن بــــت و بــــیــــداری شــــبــــهـــا
کـجـا خـسـبـد کـسـی کـش مـیخـلـد در سـیـنـه عقربها؟
گهی غم میخورم گه خون و میسوزم به صد زاری
چــو پــرهــیـزی نـدارم جـان نـخـواهـم بـرد ازیـن تـبـهـا
چــه بــودی گــر دران کــافــر جــوی بــودی مــســلــمــانــی
چـــنــیــن کــز یــاربــم مــیخــیــزد از هــر خــانــه یــا ربــهــا
دعــــای دوســــتــــی از خــــون نــــویــــســــنــــد اهــــل درد و مـــن
بــه خــون دیــده دشــنــامــی کـه بـشـنـیـدم از آن لـبـهـا
ز خـــون دل وضـــو ســـازم چـــو آرم ســـجـــده ســـوی او
بــــود عــــشــــاق را آری بــــســـی زیـــنگـــونـــه مـــذهـــبـــهـــا
بــــنــــالــــه آن نــــوای بـــاربـــد بـــرمـــیکـــشـــد خـــســـرو
کــه جــانــهــا پــایکــوبــان مــیجـهـد بـیـرون ز قـالـبـهـا
گزیدهٔ غزل ۵۵
زیـن سـان کـه بـکـشـتـی بـشـکـر خـنـده جهانی
خواهم که به دندان کشم از لعل تو کینها
گزیدهٔ غزل ۵۶
دل کــه ز دعــوای صــبــر لــاف هــمـی زد کـنـون
بین که چه خوش میکشد هجر از وکینهها
گزیدهٔ غزل ۵۱
ای طبیب از ما گذر درمان درد مام جوی
تـاکـند جانان ما از لطف خود درمان ما
گزیدهٔ غزل ۵۲
بــتــا نــامــســلـمـانـیـی مـیـکـنـی
که در کافرستان نباشد روا
گزیدهٔ غزل ۵۳
بـــســـی شـــب بـــا مـــهـــی بـــودم کــجــا شــد آن هــمــه شــبــهــا
کــــنــــون هــــم هــــســــت شــــب لــــیــــکـــن ســـیـــاه از دود یـــاربـــهـــا
خوش آن شبها که پیشش بودمی که مست و گه سرخوش
جـــــهـــــانـــــم مـــــیــــشــــود تــــاریــــک چــــون یــــاد آرم آن شــــبــــهــــا
هـــــــــمـــــــــی کــــــــردم حــــــــدیــــــــث ابــــــــرو و مــــــــژگــــــــان او هــــــــردم
چـــو طـــفـــلـــان ســـورهٔ نـــون والـــقــلــم خــوانــان بــه مــکــتــبــهــا
چــه بــاشــد گــر شــبــی پــرســد کــه در شــبــهــای تــنــهــایــی
غـــــریـــــبـــــی زیـــــر دیـــــوارش چـــــگـــــونـــــه مـــــیکـــــنـــــد تـــــنــــهــــا
بــــیــــا ای جــــان هــــر قــــالــــب کــــه تــــا زنـــده شـــونـــد از ســـر
بــــکــــویــــت عــــاشــــقــــان کــــز جــــان تــــهـــی کـــردنـــد قـــالـــبـــهـــا
مــــرنــــج از بــــهــــر جــــان خــــســـرو اگـــر چـــه مـــیکـــشـــد یـــارت
کــــه بــــاشـــد خـــوبرویـــان را بـــســـی زیـــن گـــونـــه مـــذهـــبـــهـــا
گزیدهٔ غزل ۴۷
رسید باد صبا تازه کرد جان مرا
نـهـفـتـه دار بـمـن بـوی دلـسـتـان مـرا
گزیدهٔ غزل ۴۸
گــر چــه بــربــود عــقــل و دیــن مــرا
بــــد مــــگــــویــــیــــد نــــازنــــیــــن مـــرا
گوشش از بار درد گران گشتست
نـــــشـــــنـــــود نـــــالــــهٔ حــــزیــــن مــــرا
آخـــر ای بـــاغـــبـــان یـــکـــی بـــنـــمــای
بــــه مـــن آن ســـرو راســـتـــیـــن مـــرا
دســــت در گــــل هــــمــــی زنـــم لـــیـــکـــن
خـــــار مـــــیگــــیــــرد آســــتــــیــــن مــــرا
گزیدهٔ غزل ۴۹
ترسم از بوی دل سوخته ناخوش گردد
مــرســانــی بــه وی ای بــاد صــبــا بـوی مـرا
گزیدهٔ غزل ۵۰
دی خرامان در چمن ناگه گذشتی لاله گفت
نــیـسـت مـثـل آن صـنـوبـر در هـمـه بـسـتـان مـا
گزیدهٔ غزل ۴۵
دی غــمــزهٔ تــو کـرد اشـارت بـه سـوی لـب
تــا بــوسـهای دهـد ز شـکـر خـوب تـر مـرا
رویت گل و لبت شکر و این عجب که نیست
جـز دردسـر بـه حـاصـل از آن گـل شکر مرا
چــــون مــــن تــــرا درون دل خـــویـــش داشـــتـــم
آخـــر چـــه دشــنــه داشــتــهای در جــگــر مــرا
گزیدهٔ غزل ۴۶
سـیـم خـیـال تـو بـس بـا قمر چکار مرا؟
من و چون کوه شبی با سحر چکار مرا؟
نـبـیـنـم آن لـب خـنـدان ز بـیـم جـان یـکسره
ز دور سـنـگ خـورم با گهر چه کار مرا؟
اگـر قـضـاسـت کـه مـیـرم بـه عشق تو آری
بــــکـــارهـــای قـــضـــا و قـــدر چـــکـــار مـــرا ؟
بـه طـاعـتـم طـلـبـنـد و به عشرتم خوانند
مــن و غــم تــو بــه کــار دگــر چــکــار مـرا؟
گزیدهٔ غزل ۴۲
نـازنـیـنـا زیـن هوس مردم که خلق
با تو روزی در سخن بیند مرا
گزیدهٔ غزل ۴۳
وقـــتـــی انــدر ســر کــویــی گــذری بــود مــرا
ونـــدران کـــوی نـــهـــانـــی نـــظـــری بـــود مــرا
جـــان بــجــایــســت ولــی زنــده نــیــم مــن زیــرا
مــایــهٔ عــمــر بــه جــز جــان دگــری بـود مـرا
بـاری از دیـده مـریـزید گلابی که به عمر
لــذت از عــشــق هــمــیــن درد ســری بــود مـرا
هیچ یاد آمدت ای فتنه که وقتی زین پیش
عــــاشــــق ســــوخــــتــــهٔ دربــــدری بــــود مــــرا
خـواسـتـم دی کـه نـمازی بکنم پیش خیال
لــیــکــن آلــوده بــه دامــان جـگـری بـود مـرا
گزیدهٔ غزل ۴۴
گــم شــدم در ســر آن کــوی مــجـویـیـد مـرا
او مـــراکــشــت شــدم زنــده مــپــو یــیــد مــرا
بـر درش مـردم و آن خـاک بر اعضای من است
هـــم بـــدان خـــاک درآیـــد و مـــشـــویـــیـــد مـــرا
عاشق و مستم و رسوایی خویشم هوس است
هـر چـه خـواهـم کـه کـنم هیچ مگویید مرا
خــســروم مــن : گــلــی ازخــون دل خـود رسـتـه
خــون مــن هــســت جــگــر ســوز مــبــویــیــد مـرا
گزیدهٔ غزل ۳۹
دلـبـرا عمریست تا من دوست میدارم ترا
در غمت میسوزم و گفتن نمییارم ترا
گزیدهٔ غزل ۴۰
تا نظر سوی دو چشم تست یاران ترا
کـی بـود بـیـکـاری آن مـردم شـکاران ترا
گزیدهٔ غزل ۴۱
خـبـرت هـسـت ؟ که از خویش خبر نیست مرا
گــذری کــن کــه زغــم راه گـذر نـیـسـت مـرا
گر سرم در سر سو دات رود نیست عجب
ســـرســوای تــو دارم غــم ســرنــیــســت مــرا
بــیرخــت اشــک هــمــی بــارم و گــل مـیکـارم
غـیـر ازیـن کـار کـنـون کـار دگـر نـیـسـت مـرا
گزیدهٔ غزل ۳۶
مخز به نیم جو آن صحبتی که باغرض است
کـــــه راحـــــتـــــی نـــــبـــــود صــــحــــبــــت ریــــایــــی را
گزیدهٔ غزل ۳۷
بـــرســـرکـــوی تـــو فـــریـــاد کــه از راه وفــا
خــاک ره گـشـتـم و بـرمـن گـذری نـیـسـت تـرا
دارم آن سر که سرم در سر کار توشود
بــا مــن دلــشــده هـر چـنـد سـری نـیـسـت تـرا
دیـگـران گـرچـه دم از مـهـر و وفـای تـو زنـنـد
بـه وفـای تـو کـه چـون من دگری نیست ترا
گزیدهٔ غزل ۳۸
کـــه ره نـــمـــود نـــدانـــم قـــبــای تــنــگ تــرا
که در کشید به بر سرو لاله رنگ ترا
چـــه گـــویـــمــت کــه دل تــنــگ مــن کــرا مــانــد
اگــر تــو خــورده نــگــیــری دهــان تــنــگ تـرا
گزیدهٔ غزل ۳۳
بس که خوشدل با غم شبهای در خویش را
دوســت مــیــدارم چــو طــفــل کــور دل آدیــنــه را
گزیدهٔ غزل ۳۴
رخ بنما برمراد ارنه به خون منی
آب بـه سـیری مده تشنهٔ دیرینه را
گزیدهٔ غزل ۳۵
جـــــان بــــرلــــب اســــت عــــاشــــق بــــخــــت آزمــــای را
دســــــتــــــوریــــــی خــــــنــــــده لــــــب جــــــانفــــــزای را
مــــطــــرب بــــزن رهــــی و مـــبـــیـــن زهـــد مـــن از انـــک
بـــر ســـبـــحـــهٔ نـــســـت شـــرف چـــنـــگ و نـــای را
نـــازک مـــگــوی ســاعــد خــوبــان کــه خــرد کــرد
چــــــــنــــــــدیـــــــن هـــــــزار بـــــــازروی زور آزمـــــــای را
ای دوست عشق چون همه چشم است گوش نیست
چــــه جــــای پــــنــــد خــــســــرو شـــوریـــده رای را
گزیدهٔ غزل ۲۹
ای صــــبــــا بــــوســــه زن ز مــــن در او را
ور نــــرنــــجــــد لــــب چــــو شــــکـــر او را
چون کسی قلب بشکند که همه کس
دل دهـــــــــــــــد طــــــــــــــرهٔ دلــــــــــــــاور او را
رو ســوی سـر و تـا فـرو بـنـشـیـنـد
زانــکــه بــادیــســت هــر زمـان سـر او را
دل مــده غــمــزه را بــه کــشـتـن خـلـقـی
حـــاجـــت ســـنـــگ نــیــســت خــنــجــر او را
چـون بـسـی شب گذشت و خواب نیامد
ای دل اکـــــنـــــون بـــــجـــــو بـــــرادر او را
گزیدهٔ غزل ۳۰
جانا به پرسش یاد کن رو زی من گم بوده را
آخــر پــرحــمــت بــاز کـن آن چـشـم خـواب آلـوده را
نـا خـوانـده سـویـت آمـدم نـاگـفـتـه رفـتـی از برم
یــعــنــی سـیـاسـت ایـن بـود فـرمـان نـافـرمـوده را
گزیدهٔ غزل ۳۱
ســــوخــــتــــهٔ رخـــت اگـــر ســـوی چـــمـــن گـــذر کـــنـــد
در دل خـــود گـــمـــان کـــنــد شــعــلــه گــرم لــالــه را
تو ز پیاله میخوری من همه خون که دم به دم
حــــق لــــبــــم هــــمــــی دهــــی از لــــب خـــود پـــیـــالـــه را
گزیدهٔ غزل ۳۲
جــان ز نــظــاره خــراب و نــاز او ز انــدازه بــیــش
مـا بـه بـویـی مـسـت وساقی پر دهد پیمانه را
حاجتم نبود که فرمایی به ترک ننگ و نام
زان کـــه رســوایــی نــیــامــوزد کــســی دیــوانــه را
خــســرو اسـت و سـوز دل و ز ذوق عـالـم بـیخـبـر
مـــرغ آتـــش خـــواره کــی لــذت شــنــاســد دانــه را
گزیدهٔ غزل ۲۷
بـــهــار پــرده بــر انــداخــت روی نــیــکــو را
نــمــونــه گــشــت جــهــان بــوســتــان مــیـنـو را
یــکــی در ابــر بــهـاری نـگـر ز رشـتـهٔ صـبـح
چـــگـــونـــه مـــیگـــســـلـــد دانـــههـــای لــولــو را
ســفــر چــگـونـه تـوان کـرد در چـنـیـن وقـتـی
ز دســــت چــــون بــــتــــوان داد روی نــــیـــکـــو را
بـه بـاغ غـرقـهٔ خـون است لاله دانی چیست
ز تـــیـــغ کـــوه بــریــده اســت روزگــار او را
بیا که تا به چمن در رویم و بنشینیم
بــــبـــوی گـــل بـــکـــف آریـــم جـــام گـــلـــبـــو را
گزیدهٔ غزل ۲۸
ســـری دارم کــه ســامــان نــیــســت او را
بـــه دل دردی کـــه درمــان نــیــســت او را
بــــه راه انــــتــــظــــارم هــــســـت چـــشـــمـــی
کــه خــوابــی هــم پـریـشـان نـیـسـت او را
به عشق از گریه هم ماندم چه جویم
بـاران از کـشـتـی که یاران نیست او را
فـــرامـــش کـــرد عـــمـــرم روز را ز ایـــنـــک
شـــبـــی دارم کـــه پــایــان نــیــســت او را
خـــط نـــو خــیــز و لــب ســاده از آنــســت
خـوش آن مـضـمـون که عنوان نیست او را
ز خــســرو رخ مــپــیــچ ار گـشـت نـاچـیـز
خـــیـــالـــی هـــســـت گـــرجـــان نـــیــســت او را
گزیدهٔ غزل ۲۵
از درونــــم نــــمــــیــــروی بــــیـــرون
کــه گــرفــتــی درون و بــیـرون را
نــام لــیــلــی بــر آیـد انـدر نـقـش
گــر بــبــیــزنــد خــاک مــجــنــون را
گریه کردم بخنده بگشا دی
لـــب شـــکـــر فـــشـــان مـــیــگــون را
بـیـش شـد از لـب تـو گریهٔ من
شـهـد هـر چـند کم کند خون را
هـر دم الـحـمـد مـیـزنـم بـه رخـت
زانــکـه خـوانـنـد بـرگـل افـسـون را
گزیدهٔ غزل ۲۶
مـــهـــر بــگــشــای لــعــل مــیــگــون را
مـــســـت کـــن عـــاشـــقــان مــحــزون را
رخ نــــمــــودی و جــــان مــــن بـــر دی
اثــــر ایــــن بـــود فـــال مـــیـــمـــون را
دل من کشته شد بقای تو باد
چـه تـوان کـرد حـکـم بـیچـون را
از درونــــــم نــــــمــــــیروی بـــــیـــــرون
در گــــرفــــتــــی درون و بــــیــــرون را
نـــام لـــیـــلــی بــرایــد انــدر نــقــش
گـــر بـــریـــزنـــد خـــون مـــجــنــون را
گـــفــت خــســرو نــگــیــردت مــا نــاک
خــاصــیــت ســلــب گــشــت افــســون را
گزیدهٔ غزل ۲۱
هر طرفی و قصهای ورچه که پوشم آستین
پــــرده راز کــــی شــــود دامــــن چــــاک چــــاک را
گزیدهٔ غزل ۲۲
دوش زیـــــاد رخـــــت اشـــــک جــــگــــر ســــوز مــــن
شد به هوا پر بسوخت مرغ شب آهنگ را
در طــلــب عــاشــقــان گــر قــدم از سـر کـنـنـد
هــیــچ نــپــرســنــد بــا زمــنــزل و فــرســنــگ را
گزیدهٔ غزل ۲۳
بس بود این که سوی خود راه دهی نسیم را
چــشــم ز رخــســان مــکــن عــارض هـمـچـو سـیـم را
مـن نـه بـخـود شـدم چـنین شهرهٔ کویها ولی
شـــد رخ نـــیـــکـــوان بـــلـــاعـــقـــل و دل ســلــیــم را
شـــیـــفـــتـــهٔ رخ بــتــان بــاز کــی آیــد از ســخــن
مــســت بــگــوش کــی کــنــد کــن مــکــن حــکــیــم را
گزیدهٔ غزل ۲۴
بـرو ای بـاد و پـیـش دیـگـران ده جـلـوه بـستان را
مـــرا بـــگــذار تــا مــی بــیــنــم آن ســرو خــرامــان را
بـه ایـن مـقـدار هـم رنـجـی بـرای خـاطـر نـمیخواهم
کــه از خــونــم پــشــیــمــانــی بـود آن نـاپـشـیـمـان را
مــپــرس ای دل کـه چـون مـیبـاشـد آخـر جـان غـمـنـاکـت
که من دیریست کز یادت فراموش کردهام جان را
ورت بـدنـامـی اسـت از مـن بـه یـک غـمزه بکش زارم
چــرا بــرخـویـش مـشـکـل مـی کـنـی ایـن کـار آسـان را؟
گزیدهٔ غزل ۱۹
آوردهام شـــــــفــــــیــــــع دل زار خــــــویــــــش را
پندی بده دو نرگس خونخوار خویش را
ایـــدوســتــی کــه هــســت خــراش دلــم از تــو
مــــرهــــم نــــمــــیدهــــی دل افـــکـــار خـــویـــش را
آزاد بـنـدهای کـه بـه پـایت فتاد و مرد
وآزاد کـــــرد جـــــان گــــرفــــتــــار خــــویــــش را
بــنــمــای قــد خــویــش کــه از بــهـردیـدنـت
تــربـر کـنـیـم بـخـت نـگـونـسـاز خـویـش را
سـرهـا بـسـی زدی سـر مـن هـم زن از طفیل
از ســـــر رواج ده روش کـــــار خـــــویــــش را
دشــــنــــام از زبــــان تــــوام مـــیکـــنـــد هـــوس
تـعـظـیـم کـن بـه این قدری یار خویش را
گزیدهٔ غزل ۲۰
ای بــــــاد بــــــرقــــــع بــــــرفــــــگــــــن آن روی آتــــــشنــــــاک را
وی دیــــده گــــر صــــفـــرا کـــنـــم آبـــی بـــزن ایـــن خـــاک را
ریـــزی تـــو خـــون بـــرآســـتـــان مــن شــویــم از اشــک روان
کـــــه آلـــــوده دیـــــده چــــون تــــوان آن آســــتــــان پــــاک را
زان غـــمـــزه عــزم کــیــن مــکــن تــاراج عــقــل و دیــن مــکــن
تـــاراج دیـــن تـــلـــقـــیـــن مـــکـــن آن هـــنـــدوی بـــی بــاک را
تــا شــمــع حــســن افــروخــتـی پـروانـه وارم سـوخـتـی
پــــــــرده دری آمــــــــوخــــــــتــــــــی آن امـــــــن صـــــــد چـــــــاک را
جـانـم چـو رفـت از تـن برون و صلم چه کار آید کنون
ایــن زهــر بــگــذشــت از فــســون ضــایـع مـکـن تـریـاک را
گــــویــــی بــــر آمــــد گــــاه خــــواب انــــدر دل شــــب آفــــتـــاب
آنــــــدم کــــــز آه صــــــبـــــح تـــــاب آتـــــش زنـــــم افـــــلـــــاک را
خسرو کدامین خس بود کز شور عشق از پس بود
یــــک ذره آتــــش بــــس بــــود صـــد خـــرمـــن خـــاشـــاک را
گزیدهٔ غزل ۱۷
من به هوس همی خورم ناوک سینه دوز را
تــا نــکــنــی مــلــامــتــی غـمـزهٔ کـیـنـه تـوز را
دیـن هـزار پـارسـا در سـر گیسوی تو شد
چــنــد بــه نــاکـسـان دهـی سـلـسـلـهٔ رمـوز را
قـصـه عـشـق خـود رود پـیـش فسردگان ولی
سـنـگ تـراش کـی خرد گوهر شب فروز را
ســاقــی نــیــم مــســت مــن جــام لــبــالــب آر تـا
نــقــل مــعــاشــران کــنــم ایــن دل خـام سـوز را
گزیدهٔ غزل ۱۸
بـــرقـــع بـــرافـــگـــن ای پـــری حـــســـن بـــلـــاانــگــیــز را
تــا کــلــک صــورت بــشــکــنــد ایــن عــقــل رنــگ آمــیـز را
شب خوش نخفتم هیچگه زاندم که بهر خون من
شـــد آشـــنـــایـــی بـــا صـــبـــا آن زلـــف عـــنـــبـــر بــیــز را
دانــم قــیــاس بــخــت خــود کــم رانــم از زلـفـت سـخـن
لـــیـــکـــن تـــمـــنـــا مـــیکــنــم فــتــراک صــیــد آویــز را
بـگـذشـت کـار از زیـسـتـن خـیـز ای طـبـیـب خـیـره کـش
بـیـمـار و مـسـکـیـن را بـگـو تـا بـشـکـند پرهیز را
پــر مــلــایـک هـیـزم اسـت آنـجـا کـه عـشـقـت شـعـلـه زد
شــرمــت نــیــایــد ســوخــتــن خــاشــاک دود انــگـیـز را؟
چــون خــاک گــشــتــم در رهــت چــون ایــسـتـادی نـیـسـتـت
بــاری چــو بــر مــا بــگــذری آهـسـتـه ران شـبـدیـز را
بـوکـز زکـوه حسن خود بینی به خسرو یک نظر
ایــــنــــک شــــفــــیــــع آوردهام ایـــن دیـــده خـــون ریـــز را
گزیدهٔ غزل ۱۵
شـــفـــاعـــت آمـــدم ای دوســـت دیـــدهٔ خــود را
کـــزو مـــپـــوش گـــل نـــو دمـــیـــدهٔ خـــود را
رســـیـــد خـــیـــل غـــمـــت ورنــه ایــســتــد جــانــم
کـــجـــا بـــرم بـــدن غـــم رســـیــدهٔ خــود را
بــگــوش ره نــدهــی نــالــهٔ مــرا چــه کـنـم
چـه نـاشـنـیـده کند کس شنیدهٔ خود را
چنین که من ز تولب میگزم کم ار گویی
کــه مــرهــمــی بــرســانــم گــزیــدهٔ خـود را
بــه چــاه شـوق فـرو مـانـدهام خـداونـدا
فــــرو گــــذاشــــت مـــکـــن آفـــریـــدهٔ خـــود را
گزیدهٔ غزل ۱۶
پیر شدی گوژ پشت دل بکش از دست نفس
زانـکـه کـمـان کـس نـداد دشـمـن کـیـن توز را
چـــون تــو شــدی ازمــیــان از تــو بــروز دگــر
جـــمـــلـــه فـــرامـــش کـــنــنــد، یــادکــن آنــروز را
خـود چـو بـدیـدی کـه رفـت عـمر بسان پریر
از پـــــــی فــــــردا مــــــدار حــــــاصــــــل امــــــروز را
گزیدهٔ غزل ۱۱
رفتند رفیقان دل صد پاره ببردند
کــردنــد رهـا دامـن صـد پـاره مـا را
گزیدهٔ غزل ۱۲
دیــــوانــــه مــــیــــکـــنـــی دل و جـــان خـــراب را
مـشـکـن بـه نـاز سـلـسـلـهٔ مـشـک ناب را
آفـت جـمـال شـاهـد و سـاقـیـسـت بـیهده
بـد نـام کـردهانـد به مستی شراب را
خـونـابـه مـیـچـکـانـدم از گـریه سوز دل
خوش گریهای است بر سرآتش کباب را
خسرو ز سوز گریه نیارد نگاهداشت
آری ســــفـــال گـــرم بـــه جـــوش آرد آب را
گزیدهٔ غزل ۱۳
از پی نقل مجلست هست بر آتشم جگر
چـاشـنـیـی نـمـیکـنـی گـوشهٔ این کباب را
گزیدهٔ غزل ۱۴
یــــارب کــــه داد آیــــنـــه آن بـــت پـــرســـت را
کـو دیـد حـسـن خـویـش و زمـا برد دست را
دیــوانــهٔ بــتــان کـنـد رو بـه کـعـبـه زانـک
تـعـظـیـم کـعـبه کفر بود بت پرست را
چـنـدیـن چـه غـمـزه میزنی از بهر کشتنم
صید توزنده نیست مکن رنجه شست را
گزیدهٔ غزل ۹
گـــذشـــت آرزو از حـــد بـــپــای بــوس تــو مــا را
ســلــام مــردم چــشــم کـه گـویـد آن کـف پـا را
تـو مـیروی و زهر سو کرشمه میچکد از تو
کــه داد ایـن روش و شـکـل سـر و سـبـز قـبـا را
بــرون خــبــر لــم دمــی تــا بــرآورنــد شــهــادت
چـــو بـــنــگــرنــد خــلــایــق کــمــال صــنــع خــدا را
چـو در جـفـات بـمـیـرم بـخـوانـی آنـچـه نوشتم
بـــر آســـتـــان تـــو از خـــون دیـــده حـــرف وفـــا را
فـلـک کـه مـیبـرد از تـیـغ بـنـد بـنـد عزیزان
گــمــان مــبــر کــه رســانــد بــهــم دویــار جـدا را
در آن مـبـیـن تـو کـه شـور اسـت آب دیـده عاشق
کـه پـرورش جـز از یـن آب نـیـسـت مـهـر گـیا را
صبا نسیم تو آورده و تازه شد دل خسرو
چــنــیــن گــلــی نــشــگــفــتــسـت هـیـچگـاه صـبـا را
گزیدهٔ غزل ۱۰
رفت آنکه چشم راحت خوش میغنود ما را
عـشـق آمد و برآورد از سینه دود ما را
تــاراج خــوبــرویــی در مــلــک جــان در آمـد
آن دل کـه بـود وقـتـی گـویـی نـبـود ما را
گزیدهٔ غزل ۷
گــر در شــراب عــشــقــم از تــیــغ مــیـزنـی حـد
ای مـسـت مـحـتـسـب کـش حـدیـسـت ایـن سـتم را
گفتی که غم همی خور من خود خورم ولیکن
ای گـــنـــج شــادمــانــی انــدازه یــیــســت غــم را
آن روی نـــازنـــیـــن را یـــکدم بـــســـوی مـــن کــن
تــا بــیــشــتــر نــبــیــنــم نــســریـن وارغـوان را
گزیدهٔ غزل ۸
چــه اقــبـالـسـت ایـن یـارب کـه دولـت دادهای مـا را
کـه در کـوی فـرامـوشـان گـذرشـد یـار زیـبا را
بحمدالله که بیداری شبهایم نشد ضایع
بـدیـدم خـفـتـه در آغوش خود آن سرو بالا را
تـمـاشـا مـیکـنـم ایـن قـد قـیـامـت مـیکند یا رب
کـه خـواهم تا قیامت یاد کردن این تماشا را
گزیدهٔ غزل ۵
دلــــــم در عــــــاشـــــقـــــی آواره شـــــد آواره تـــــر بـــــادا
تــنـم از بـیدلـی بـیـچـاره شـد بـیـچـاره تـر بـادا
بـــــه تـــــاراج عـــــزیـــــزان زلـــــف تـــــو عـــــیــــاریــــی دارد
بــه خــونــریــز غــریــبــان چـشـم تـو عـیـاره تـر بـادا
رخـت تـازه اسـت و بـهـر مـردن خود تازه تر خواهم
دلــت خــارهســت و بــهــر کــشــتــن مـن خـاره تـر بـادا
گــــرای زاهــــد دعــــای خــــیـــر مـــیـــگـــویـــی مـــرا ایـــن گـــو
کــــــه آن آوارهٔ از کــــــوی بــــــتــــــان آواره تــــــر بـــــادا
هــمــه گــویــنــد کــز خــونخــواریــش خــلــقـی بـجـان آمـد
مـن ایـن گـویـم کـه بـهرجان من خون خواره تر بادا
دل من پاره گشت از غم نه زان گونه که به گردد
و گــر جــانــان بــدیـن شـادسـت یـا رب پـاره تـر بـادا
چـو بـا تـردامـنـی خـو کـرد خـسـرو با دو چشم تر
بـــه آب چـــشـــم پـــاکـــان دامـــنـــش هــمــواره تــر بــادا
گزیدهٔ غزل ۶
قــدری بــخــنـد و ازرخ قـمـری نـمـای مـا را!
سـخـنـی بـگـوی و از لـب شـکـری نـمای مارا
سـخـنـی چو گوهر تر صدف لب تو دارد
ســخــن صــدف رهــا کـن گـهـری نـمـای مـارا
مـنـم انـدریـن تـمـنـا کـه بـیـنـم ازتـو مـویـی
چــو صــبــا خــرامـش کـن کـمـری نـمـای مـارا
ز خـیـال طرهٔ تو چو شب ! ست روز عمرم
بــکــر شـمـه خـنـدهای زن سـحـرنـمـای مـارا
بزبان خویش گفتی که گذر کنم بکویت
مـــگـــذر ز گـــفـــتـــهٔ خــود گــذری مــای مــا را
چـو مـنـت هـزار عـاشـق بـودای صـنـم ولـیـکن
بــهــمــه جـان چـو خـسـرو دگـری نـمـای مـارا
گزیدهٔ غزل ۳
بــشــگــفــت گــل در بــوســتــان آن غـنـچـهٔ خـنـدان کـجـا؟
شـــد وقــت عــیــش دوســتــان آن لــالــه و ریــحــان کــجــا؟
هر بار کو در خنده شد چون من هزارش بنده شد
صــد مــرده زان لـب زنـده شـد درد مـرا درمـان کـجـا؟
گــویــنــد تــرک غــم بــگــو تــدبــیــر ســامــانــی بــجـو
درمــانــده را تــدبــیــر کــو دیــوانـه را سـامـان کـجـا؟
از بــخــت روزی بــاطــرب خــضـر آب خـورد و شـسـت لـب
جــویــان ســکــنـدر در طـلـب تـا چـشـمـهٔ حـیـوان کـجـا؟
مــیگــفــت بــا مــن هــر زمــان گــر جــان دهــی بــا مـن امـان
مـن مـی بـرم فـرمـان بـجـان آن یـار بی فرمان کجا؟
گـــفـــتــم : تــویــی انــدر تــنــم مــا هــســت جــان روشــنــم
گـفـتـی کـه : آری آن مـنـم اگـر آن تویی پس جان کجا؟
گـفـتـی صـبـوری پـیـش کـن مـسـکـیـنی از حد بیش کن
زیـــنـــم از آن خـــویـــش کـــن مـــن کـــردم ایــن و آن کــجــا؟
پـــیـــدا گـــرت بـــعــد از مــهــی درکــوی مــا بــاشــد رهــی
از نــوک مــژگــان گــه گــهـی آن پـرسـش پـنـهـان کـجـا؟
زیــن پــیــش بــا تــو هــر زمــان مــیبــودمـی از هـمدمـان
خـسـرو نه هست آخر همان ؟ آن عهد و آن پیمان کجا؟
گزیدهٔ غزل ۴
چـــو در چـــمـــن روی از خـــنــده لــب مــبــنــد آنــجــا
کــه تــا دگــر نــکــنــد غــنــچــه زهــر خـنـد آنـجـا
رخ تـــو دیـــدم و گـــفــتــی ســپــنــد ســوز مــرا
چو جان بجاست چه سوزد کسی سپند آنجا
کــســان بــکــوی تــو پــنــدم دهــنــد و در جـایـی
کـه دیـده روی تـو بـیـنـد چـه جـای پند آنجا
بــــه خـــانـــهٔ تـــو هـــمـــه روز بـــامـــداد بـــود
کــــه آفــــتــــاب نــــیــــارد شــــدن بــــلــــنــــد آنــــجـــا
بـشـانـه شـسـت تـو مـیبـافـت زلـف چـون زنجیر
مـگـیـر سـخـت کـه دیـوانـه یـی اسـت چـنـد آنـجا
کـجـا روم کـه ز کـوی تـو هـر کـجـا کـه روم
رســــد زجــــعـــد کـــمـــنـــدت خـــم کـــمـــنـــد آنـــجـــا
ز زلـــفـــش آمـــد یـــای بـــاد حــال دلــهــا چــیــســت؟
چــــگــــونــــه انــــد اســــیــــران مــــســـتـــمـــنـــد آنـــجـــا
بـرآسـتـان تـو هـرکـس بـه رحـمـتـی مـخـصـوص
مـــگــر کــه خــســرو بــیــچــاره دردمــنــد آنــجــا
گزیدهٔ غزل ۱
چـــو خـــاک بـــر ســـر راه امـــیــد مــنــتــظــرم
کـــزان دیـــار رســـانـــد صـــبـــا نـــســـیـــم وفـــا
بــرای کــس چــو نـگـردد فـلـک بـیتـقـدیـر
عــنــان خــویــش گــذارم بــه اقــتــضــای قــضـا
مـیـان صـومـعـه و دیر گر چه فرقی نیست
چـو مـن بـه خـویـش نباشم چه اختیار مرا
کسی که بر درمیخانه تکیه گاهی یافت
چـــه الـــتـــفـــات نــمــایــد بــه مــســنــد دارا ؟
خـوش آنـکـسـی کـه دریـن دور مـیدهد دستش
حــریــف جــنــس و مـی صـاف و گـوشـهٔ تـنـهـا
گزیدهٔ غزل ۲
رخ بــرفــروز و زلــف مــســلــسـل گـره بـزن
تــا بــشــکــنـد جـمـال تـو بـه آزرم و هـر
مه را به روی خوب تو نسبت کجا رسد
ای رویـــــــت آفـــــــتـــــــاب و لـــــــبــــــت ش و ک ور
شـــکـــر شــد از خــجــالــت لــعــل تــو آب ور
بــرش و ک و ر چـو کـشـیـدی تـو رخ وط
خـــط مـــعــنــبــر تــو چــود و قــمــر گــرفــت
کــــردنــــد عــــاشــــقــــان تــــو تــــررو و وح
روح مـــجـــســـمــی تــو نــه عــقــل مــصــوری
ای روح عـــقـــل مـــثــل تــو نــادیــده ب و ت
بـنـگـر چـو دید پیش رخ و قامت توکرد
از شــرم کـار خـانـهٔ صـد سـالـه ط و ی
طــی کــن حــدیــث دور زمــان جـام مـی بـیـار
تــــــــا بــــــــاغ روح را دهــــــــم آبـــــــی ز م وی
مـی خـور مـخـور غـم دل و دیـن خسروا دگر
بــگــشــا بـه مـدح خـسـروا فـاق ل و ب
گزیدهٔ غزل ۱۰۸
در شهر چو تو فتنه و مردم کش و بیداد
مـــن زیـــســـتـــن خـــلـــق نـــدانـــم کـــه چــســان اســت
تـرکـی کـه دو ابـروش نـشـسـتـه اسـت به دلها
قـــربـــانـــش هـــزارســـت اگـــر چـــش دو کــمــان اســت
گزیدهٔ غزل ۱۰۹
به سرو باغ که بیند کنون که در هرباغ
هـــزار ســـرو بـــهـــر گـــوشـــهای خـــرامـــان اســـت
گزیدهٔ غزل ۱۱۰
گـفـتـهای تـرک تـو نـخـواهـم گفت
ترک من گوچه جای این سخن است
گزیدهٔ غزل ۱۱۱
خـبـری ده بـه مـن ای بـاد کـه جانان چون است؟
آن گـــل تـــازه و آن غـــنـــچـــهٔ خــنــدان چــون اســت؟
رخ و زلـــفـــش را مــیــدانــم بــاری کــه خــوشــنــد
دل دیــــوانـــهٔ مـــن پـــهـــلـــوی ایـــشـــان چـــون اســـت؟
هـم بـه جـان و سـرجـانـان کـه گـمـانـیـش مگوی
گـو هـمـین یک سخن راست که جانان چون است؟
بـــا کـــه مــیخــورد آن ظــالــم و در خــوردن مــی
آن رخ پــرخــوی و آن زلــف پــریــشــان چــون اســت؟
چـشـم بـد خـوش کـه هـشـیار نباشد مست است
لـب مـی گـونـش کـه دیـوانـه کـنـد آن چـون اسـت؟
روزهــا شــد کــه دلــم رفــت و دران زلــف بــمـانـد
یـارب آن یـوسـف گـمگـشـتـه بـزنـدان چون است؟
خـــشــک ســالــی اســت دریــن عــهــد وفــا را ای اشــک
زان حـــوالـــی کــه تــومــیآیــی یــاران چــون اســت؟
پست شد خسرو مسکین به لگد کوب فراق
مـــور در خـــاک فـــرو رفــت ســلــیــمــان چــون اســت
گزیدهٔ غزل ۱۱۲
ایــن جــفــا کــاریـت نـو بـه نـو اسـت
مــگــر ایــن جــان کـشـتـه را در و اسـت
چـون تـرا نـیست نیم کنجد شرم
گفت من نزد تو به نیم جو است
گزیدهٔ غزل ۱۱۳
کسی که حاصل فردا شناخت بر امروز
نـیـسـت دل کـه اگـر بـسـت کودک دینه است
گزیدهٔ غزل ۱۰۱
پندم مده که نشنوم ای نیکخواه از انک
مــن بـا تـوأم ولـی دل و جـان جـای دیـگـر اسـت
گزیدهٔ غزل ۱۰۲
گر چه بدمستی است عیب حریف
کــنــدن ریــش مــحــتــسـب هـنـر اسـت
گزیدهٔ غزل ۱۰۳
بــاغــمـت شـادی جـهـان هـوس اسـت
شادی من همین غم تو بس است
از ســرخــشــم اگــر بــخــایــی لـب
بر لبت بوسه دادنم هوس است
گزیدهٔ غزل ۱۰۴
گر چه خفتن خوش بود با یار در شبهای وصل
لـیـک در شـبـهـای غـم بـیـدار بـودن هم خوش است
انــدک انــدک گــه گــهــی بــایــار بـودن خـوش بـود
ور مــیـسـر گـرددم بـسـیـار بـودن هـم خـوش اسـت
گزیدهٔ غزل ۱۰۵
مـیگـدازد لـبـت از بوسه زدن
چه توان کرد از آن نمک است
چـشـم مـن بین ز خیال لب تو
که شب و روز میان نمک است
گزیدهٔ غزل ۱۰۶
گرفته در بر اندام تو سیم است
بــرادر خــوانــدهٔ زلـفـت نـسـیـم اسـت
گزیدهٔ غزل ۱۰۷
تــن پــاکــت کــه زیــر پــیــرهــن اســت
وحــده لــاشــریــک لـه چـه تـن اسـت
هـــســـت پـــیـــراهـــنـــت چـــو قـــطــرهٔ آب
که تنگ گشته برگل و سمن است
بــــا خــــودم کــــش درون پــــیـــراهـــن
کــه تـو جـانـی و جـان مـن بـدن اسـت
تــــازیــــم در غــــم تــــو جـــامـــه درم
وز پــــس مــــرگ نــــوبــــت کـــفـــن اســـت
دل بــســی بــردهای نــکــو بــشـنـاس
آنــکــه خـسـتـه تـر اسـت ازان مـن اسـت
انـــــدرا و مـــــیـــــان جـــــان بــــنــــشــــیــــن
کـه تـو جـانـی و جان ترا بدن است
گزیدهٔ غزل ۹۵
مــــرا داغ تــــو بــــر جـــان یـــادگـــار اســـت
فـــدایـــش بـــاد جــان چــون داغ یــار اســت
اگـــر جـــان مـــیرود گـــو رو غـــمــی نــیــســت
تو باقی مان که مارا با تو کار است
گزیدهٔ غزل ۹۶
هر کرا کن مکن و هوش و خرد در کار است
مشنو از وی سخن عشق که او هشیار است
گزیدهٔ غزل ۹۷
شاخ گل از نسیم جلوه گر است
وقــت گــل بــانـگ بـلـبـل سـحـر اسـت
گزیدهٔ غزل ۹۸
نظری کن کزان دو چشم سیاه
دیـده در انـتـظـار یـک نـظـر اسـت
گزیدهٔ غزل ۹۹
بـــه تـــشــنــگــی بــیــابــان عــشــق شــد مــعــلــوم
که سایه شین سلامت نه مرد این سفر است
گزیدهٔ غزل ۱۰۰
عـاشـق سـوخـتـه دل زنـده به جان دگر است
زین جهانش چه خبر کو به جهان دگر است
بـس کـه از خـون دلـم لـالـهٔ خونین بشگفت
هــر کــجــا مــینــگـرم لـالـه سـتـان دگـر اسـت
گزیدهٔ غزل ۹۲
تـــلـــخـــی نـــشــنــیــدم از لــبــت هــیــچ
یــا خــود مــی تــو هــنـوز قـنـد اسـت؟
خــــامــــان پــــنــــهــــان دهــــنــــد پـــنـــدم
بـا سـوخـتـهای چـه جای پند است؟
جــــان در خـــم زلـــف تـــســـت بـــنـــمـــای
تا بنگرمش که در چه بند است؟
تــــا خــــط تــــو نــــودمــــیــــد گـــل را
بــر ســبــزه هــزار ریــشــخــنـد اسـت؟
خـــــواهـــــم ســـــر ســـــرو را بــــبــــرم
گـر قـد تـو یـک سـری بـلـنـد است؟
گزیدهٔ غزل ۹۳
در شب هجر که از روز قیامت بتر است
مـردم دیـدهٔ مـن غـرقـه بـخـون جـگر است
به طراوت رخ تو رشک گل سیراب است
بـه تـبـسـم دهـنـت غـیـرت تـنگ شکر است
ای صـبـا گـر گـذری بـرسرآن کو برسان
خـبـر مـا بـر آنـکس که ز ما بیخبر است
مـردمـان مـنـکـر عـشـقـنـد و مـنـم کشتهٔ او
شـیـوهٔ مـا دگـر و شیوهٔ مردم دگر است
گزیدهٔ غزل ۹۴
ســـر انـــدازیـــم بـــه کـــه رانــی ز در
که سر بی در دوست درد سر است
زهــــی طــــعــــن جـــاویـــد خـــورشـــیـــد را
کــه گــویـنـد مـعـشـوق نـیـلـوفـر اسـت
مــگــس قــنــد و پــروانــه آتــش گـزیـد
هـــوس دیـــگــر و عــاشــقــی دیــگــر اســت
گزیدهٔ غزل ۱۲۸
مــا جــان فــدای خـنـجـر تـسـلـیـم کـردهایـم
خواهی ببخش و خواه بکش رای رای تست
گزیدهٔ غزل ۱۲۹
دل مــن بــه جــانــانــی آویـخـتـسـت
چـو ی کـز ایـوانـی آویـختست
فدا باد جانها بدان زلف کش
بـهـر تـار مـو جـانـی آویـختست
چــه زنـار کـفـر اسـت هـر مـوی او
کـه در هـر یک ایمانی آویختست
بــتــان رامــزن ســنــگ ای پـارسـا
بـه هـر بـت مسلمانی آویختست
گزیدهٔ غزل ۱۳۰
زلف تو سیه چرا است ؟ ما ناک
بـــســـیـــار در آفـــتـــاب گــشــتــســت
گزیدهٔ غزل ۱۳۱
زلفت سرو پا شکسته زان است
کـــز ســـرو بـــلــنــد اوفــتــادســت
گزیدهٔ غزل ۱۳۲
تا باد برد بوی تو در باغ پیش سرو
از بـــاد لـــالـــهزار کـــلـــه بـــر زمـــیـــن زدســت
از بـــهـــر آنـــکـــه لـــاف جـــمـــال تـــو مـــیـــزنـــد
صـــد بـــار بـــاد بــر دهــن یــاســمــیــن زدســت
گفتم به دل که بر تو که زد ناوک جفا
سـوی تـو کرد اشارت پنهان که این زدست !
گزیدهٔ غزل ۱۳۳
به می سوگند خوردم جرعهای بخش
کــه مــا را در گــلــو ســوگــنــد مـانـدسـت
گزیدهٔ غزل ۱۳۴
گــواهــی مــیـده ای شـب زا ریـم را
که از من بدگمانی دور ماندست
گزیدهٔ غزل ۱۳۵
دل نـــدارم غـــم جـــانـــان زچــه بــتــوانــم خــورد
پیش از ین گرچه غمی بود دلی هم بودست
گزیدهٔ غزل ۱۳۶
بـی رخـت از پـا فـتـادم بـیلبت رفتم ز دست
قدر گل بلبل شناسد قدر باده می پرست
گزیدهٔ غزل ۱۳۷
هـر شـب مـن و از گریه سر کوی تو شستن
بـدبـخـتـی ایـن دیـده کـه آن پـا نـتوان شست
دریـــا ز پــی بــخــت بــد از دیــده چــه ریــزم
چون بخت بد خویش به دریا نتوان شست
عــشـق از دل مـاکـم نـتـوان کـرد کـه ذاتـی اسـت
چــون مــایــهٔ آتــش کــه ز خــارا نــتــوان شـسـت
از دردی خـــــم شـــــوی مـــــصــــلــــای مــــن مــــســــت
کــــز آب دگـــر کـــهـــنـــه مـــارا نـــتـــوان شـــســـت
گزیدهٔ غزل ۱۳۸
نـرخ کـردی به بوسهای جانی
بـنـده بـخـریـد و رایـگان دانست
دل زهجر تو بس که تنگ آمد
مــــرگ را عــــمـــر جـــاودان دانـــســـت
گزیدهٔ غزل ۱۳۹
درد دلـــم را طـــبـــیــب چــاره نــدانــســت
مـرهـم ایـن ریـش پـاره پـاره نـدانست
راز دلــت بــه صــبــر گــفــت بــپـوشـان
حـــــال دل غـــــرقـــــه زان ره نـــــدانـــــســــت
خــال بـنـاگـوش او ز گـوشـه نـشـیـنـان
برد چنان دل که گوشواره ندانست
گزیدهٔ غزل ۱۴۰
خــون مــن در گـردنـم کـامـروز دیـدم روی او
چنگ من فردای م هم به دامان منست
گزیدهٔ غزل ۱۴۱
آنـــــکـــــه دلـــــم شـــــیــــفــــتــــهٔ روی اوســــت
شـیـفـتـهٔ تـر میکندم این چه خوست؟
دوش بـــگـــفــتــم کــه دهــانــیــت نــیــســت
گــفــت کــه بــســیــاردریــن گــفـتـگـوسـت
بــه کــه رخ از خــلــق بــپــوشـد از انـک
دیـــــــدهٔ بـــــــد آفـــــــت روی نـــــــکـــــــوســــــت
هـــســـتـــی مـــن رفـــت وخـــیـــالـــش نـــمـــانـــد
این که تو بینی نه منم بلکه اوست
گزیدهٔ غزل ۱۴۲
عــمــر بــه پــایــان رســیــد در هـوس روی دوسـت
برگ صبوری کراست؟ بی رخ نیکوی دوست؟
گـر هـمـه عـالـم شـونـد مـنـکـر مـا گـو شـوید
دور نــخــواهــیــم شــد مــا ز سـرکـوی دوسـت ؟
قـــبـــلـــه اســـلـــامـــیـــان کــعــبــه بــود در جــهــان
قــبــلــهٔ عــشــاق نــیــســت جــز خــم ابــروی دوســت
ای نـــفـــس صـــبـــحدم گـــر نـــهـــی آنـــجـــا قـــدم
خـــســـتـــه دلـــم رابـــجــو در شــکــن مــوی دوســت
جــــان بـــفـــشـــانـــم زشـــوق در ره بـــاد صـــبـــا
گــربــرســانــد بــمــا صــبــح دمــی بــوی دوســت
روز قـیـامـت کـه خـلـق روی بـه هـر سـو کنند
خسرو مسکین نکرد میل به جز سوی دوست
گزیدهٔ غزل ۱۴۳
یــــکـــایـــک تـــلـــخـــی دوران چـــشـــیـــدم
زهـجـران هـیـچ شـربـت تلخ تر نیست
اســـیـــر هـــجـــر و نـــومــیــد از وصــالــم
شــبــم تـاریـک و امـیـد سـحـر نـیـسـت
به یک جان خواستم یک جام شادی
ز دور چـــرخ گـــفـــتــا رایــگــان نــیــســت
گزیدهٔ غزل ۱۱۶
چـشـمـم ار بـیتـو جـهـان بیند بگیرش عیب ازانک
خـــــیـــــرهٔ بـــــیدیـــــدهٔ آلـــــودهٔ تـــــر دامــــنــــی اســــت
سـاقـیـا گـر می خورم بی تو نگویی کان می است
مــــردنــــم را شــــربــــتــــی و آتــــشــــم را روغـــنـــی اســـت
انـدران مـجـلـس کـه خـود را زنـده سوزند اهل عشق
ای بــســا مــرد خــدا کــو کــمــتـر از هـنـدو زنـی اسـت
عــــنــــدلــــیــــبــــان را غــــذای روح بــــاشــــد بــــوی گـــل
مـرغ دشـت اسـت آنکه عاشق برجو و بر ارزنی است
هر شبی خسرو که گوید سینهٔ در کویت بدرد
زیــر دیــوار تــو سـلـطـان پـاسـبـان چـوبـک زنـی اسـت
گزیدهٔ غزل ۱۱۷
ای دل غــمــیــن مــبـاش کـه جـانـان رسـیـدنـی اسـت
در کـام تـشـنـه چـشمهٔ حیوان رسیدنی است
ای دردمــــــنــــــد هــــــجــــــر مـــــیـــــنـــــداز دل ز درد
کــایــنــک طــبــیــب آمــده درمــان رســیــدنــی اسـت
ای گــــلــــســـتـــان عـــمـــر زســـربـــرگ تـــازه کـــن
کـان مـرغ آشـیـان بـه گـلـسـتـان رسـیدنی است
پــروانــه وار پــیــش روم بــهــر ســوخــتــن
کان شمع دیده در شب هجران رسیدنی است
در ره بـــســـاط لـــعـــل زخـــون جـــگـــر کــشــم
کـان نـازنـیـن چـو سـرو خـرامان رسیدنی است
جــــانــــی کـــه از فـــراق رهـــا کـــردخـــانـــه را
یـــاد آوریـــد کــه آرزوی جــان رســیــدنــی اســت
گزیدهٔ غزل ۱۱۸
لحظهای با بنده بنشین کاینقدر
زنـــدگـــانــی را عــجــب ســرمــایــهای اســت
گزیدهٔ غزل ۱۱۹
ای نــســیـم صـبـحدم یـارم کـجـاسـت؟
غم ز حد بگذشت غمخوارم کجاست؟
خــواب در چــشــمــم نــمــیآیـد بـه شـب
آن چــراغ چــشــم بــیــدارم کــجــاسـت؟
دوسـت گـفـت آشـفـتـه گـرد و زار بـاش
دوســـتـــان آشــفــتــه و زارم کــجــاســت؟
نــــیــــســــتــــم آســــوده از کــــارش دمـــی
یــــارب آســــوده از کـــارم کـــجـــاســـت؟
تـا بـه گـوش او رسـانـم حـال خـویـش
نـــالـــههـــای خـــســـرو زارم کــجــاســت؟
گزیدهٔ غزل ۱۲۰
هـر کـس آنـجـا که می و شاهد و گلشن آنجاست
مـــن هـــمـــانـــجــا کــه دل گــمــشــدهٔ مــن آنــجــاســت
هـــر شـــب ای غـــم چـــه رســـی در طـــلـــب دل ایــنــجــا
آخـــر آن ســوخــتــهٔ ســوخــتــه خــرمــن آنــجــاســت
گفتی ای دوست که بگریز و ببر جان زین کوی
چــون گــریــزم کــه گــروگــان دل دشــمــن آنـجـاسـت
گزیدهٔ غزل ۱۲۱
صبر و دل و نام و ننگ ما بود
عـشـق آمـد و هـر چـهـار بـرخاست
گزیدهٔ غزل ۱۲۲
پـــامـــال گـــشـــت در رهٔ مــا خــســرو ودیــت
او را همین بس است که او پایمال ماست
گزیدهٔ غزل ۱۲۳
گـل ز رخـسـارهٔ تـو بـی آبست
مـه زنـظـارهٔ تـو بـی تـابست
مـــــــژههـــــــای کــــــژ دلــــــاویــــــزت
کــجــهــای دکــان قــصــا بــســت
بــا خـیـال تـو مـردم چـشـمـم
گاه همخانه گاه همخوابست
گزیدهٔ غزل ۱۲۴
ما و مجنون در ازل نوشیدهایم از یک شراب
در مــــیــــان مــــا از آن دو اتــــحــــاد مـــشـــربـــســـت
گزیدهٔ غزل ۱۲۵
جـــانـــم فـــدای زلـــف تـــو آنـــدم کـــه پـــرســـمــت
کاین چیست موی بافته ؟ گویی که دام تست
گزیدهٔ غزل ۱۲۶
جانها به باد داد که دایم شکسته باد
آن گـیـسـویـی کـه بـر سر سرو روان تست
گزیدهٔ غزل ۱۲۷
ســـرو بـــســـتـــان مــلــاحــت قــامــت رعــنــای تــســت
نــور چــشــم عــاشـقـان خـسـتـه خـاک پـای تـسـت
مــن نـه تـنـهـا گـشـتـهام شـیـدای دردت جـان مـن
هــرکــرا جــان و دل و دیــنــی بــود شــیــدای تـسـت
در درون مـــســـجـــد و دیـــر و خـــرابــات و کــنــشــت
هـر کـجـا رفـتـم هـمـه شـور تو و غوغای تست
جـــانـــم از غــیــرت ز دســت جــاهــلــان ســوزد از انــک
ســـرو را گـــویـــنـــد مـــانـــنـــد قــد رعــنــای تــســت
وعـده دیـدار خـود کـردی بـه فـردا از آن سبب
جــان خــســرو مـنـتـظـر بـر وعـده فـردای تـسـت
بــرشــکـر خـوانـنـد افـسـون بـهـر دلـجـویـی ولـیـک
شکری کو خود فسون خواند لب دلجوی تست
گزیدهٔ غزل ۱۳۸
نـرخ کـردی به بوسهای جانی
بـنـده بـخـریـد و رایـگان دانست
دل زهجر تو بس که تنگ آمد
مــــرگ را عــــمـــر جـــاودان دانـــســـت
گزیدهٔ غزل ۱۳۹
درد دلـــم را طـــبـــیــب چــاره نــدانــســت
مـرهـم ایـن ریـش پـاره پـاره نـدانست
راز دلــت بــه صــبــر گــفــت بــپـوشـان
حـــــال دل غـــــرقـــــه زان ره نـــــدانـــــســــت
خــال بـنـاگـوش او ز گـوشـه نـشـیـنـان
برد چنان دل که گوشواره ندانست
گزیدهٔ غزل ۱۴۰
خــون مــن در گـردنـم کـامـروز دیـدم روی او
چنگ من فردای م هم به دامان منست
گزیدهٔ غزل ۱۴۱
آنـــــکـــــه دلـــــم شـــــیــــفــــتــــهٔ روی اوســــت
شـیـفـتـهٔ تـر میکندم این چه خوست؟
دوش بـــگـــفــتــم کــه دهــانــیــت نــیــســت
گــفــت کــه بــســیــاردریــن گــفـتـگـوسـت
بــه کــه رخ از خــلــق بــپــوشـد از انـک
دیـــــــدهٔ بـــــــد آفـــــــت روی نـــــــکـــــــوســــــت
هـــســـتـــی مـــن رفـــت وخـــیـــالـــش نـــمـــانـــد
این که تو بینی نه منم بلکه اوست
گزیدهٔ غزل ۱۴۲
عــمــر بــه پــایــان رســیــد در هـوس روی دوسـت
برگ صبوری کراست؟ بی رخ نیکوی دوست؟
گـر هـمـه عـالـم شـونـد مـنـکـر مـا گـو شـوید
دور نــخــواهــیــم شــد مــا ز سـرکـوی دوسـت ؟
قـــبـــلـــه اســـلـــامـــیـــان کــعــبــه بــود در جــهــان
قــبــلــهٔ عــشــاق نــیــســت جــز خــم ابــروی دوســت
ای نـــفـــس صـــبـــحدم گـــر نـــهـــی آنـــجـــا قـــدم
خـــســـتـــه دلـــم رابـــجــو در شــکــن مــوی دوســت
جــــان بـــفـــشـــانـــم زشـــوق در ره بـــاد صـــبـــا
گــربــرســانــد بــمــا صــبــح دمــی بــوی دوســت
روز قـیـامـت کـه خـلـق روی بـه هـر سـو کنند
خسرو مسکین نکرد میل به جز سوی دوست
گزیدهٔ غزل ۱۴۳
یــــکـــایـــک تـــلـــخـــی دوران چـــشـــیـــدم
زهـجـران هـیـچ شـربـت تلخ تر نیست
اســـیـــر هـــجـــر و نـــومــیــد از وصــالــم
شــبــم تـاریـک و امـیـد سـحـر نـیـسـت
به یک جان خواستم یک جام شادی
ز دور چـــرخ گـــفـــتــا رایــگــان نــیــســت
گزیدهٔ غزل ۱۴۴
تـــاراج گـــشـــت مـــلـــک دل از جــور نــیــکــوان
ای دل برو که برده و بران خراج نیست
مــشــنــو حــدیــث بــیخــبــران در بــیـان عـشـق
دانی که احسن القصص اندر فسانه نیست
گزیدهٔ غزل ۱۴۵
بـیـدار شـو دلـا کـه جـهـان جـای خـواب نیست
ایــمــن دریــن خــرابــه نــشــســتــن صـواب نـیـسـت
از خـفـتـگـان خـاک چـه پـرسـی کـه حـال چـیست
زان خواب خوش که هیچ کسی را جواب نیست
طـــیـــب حـــیـــات خــواســتــن از آســمــان خــطــاســت
کـــز شـــیـــشـــهٔ دلـــیـــل امـــیـــد صــواب نــیــســت
گزیدهٔ غزل ۱۴۶
عــطــار گــو بــبــنــد دکــان را کــه مــن ز دوســت
بویی شنیدهام که به مشک و عبیر نیست
گزیدهٔ غزل ۱۴۷
بوسه به قیمت دهد جان ببرد رایگان
قـیـمـت بـوسـیـش هـست منت جانیش نیست
گزیدهٔ غزل ۱۴۸
روی نـیـکـوی تـو ز مـه کـم نـیـست
جــز تــرا نــیــکـویـی مـسـلـم نـیـسـت
دهــــــنــــــت ذره و کــــــم از ذره اســـــت
رخ ز خــورشـیـد ذرهای کـم نـیـسـت
گــــر جــــهـــانـــی غـــم اســـت در دل مـــن
چــون تــو انــدر دل مــنـی غـم نـیـسـت
تازه کن جان خسرو از غم خویش
کــیـن جـراحـت سـزای مـرهـم نـیـسـت
گزیدهٔ غزل ۱۴۹
هـزار سـال تـرا بـیـنـم و نگردم سیر
ولی دریغ که بنیاد عمر محکم نیست
گزیدهٔ غزل ۱۵۰
مـــشـــنــو ســخــن عــاشــقــی از هــرزه زبــانــان
کاین کار دلست ای پسر و کار زبان نیست
گزیدهٔ غزل ۱۵۱
شب دوشینه جان سویش چنان رفت
کـه زان اوسـت گـویـی زان مـن نـیـست
گزیدهٔ غزل ۱۲۱
صبر و دل و نام و ننگ ما بود
عـشـق آمـد و هـر چـهـار بـرخاست
گزیدهٔ غزل ۱۲۲
پـــامـــال گـــشـــت در رهٔ مــا خــســرو ودیــت
او را همین بس است که او پایمال ماست
گزیدهٔ غزل ۱۲۳
گـل ز رخـسـارهٔ تـو بـی آبست
مـه زنـظـارهٔ تـو بـی تـابست
مـــــــژههـــــــای کــــــژ دلــــــاویــــــزت
کــجــهــای دکــان قــصــا بــســت
بــا خـیـال تـو مـردم چـشـمـم
گاه همخانه گاه همخوابست
گزیدهٔ غزل ۱۲۴
ما و مجنون در ازل نوشیدهایم از یک شراب
در مــــیــــان مــــا از آن دو اتــــحــــاد مـــشـــربـــســـت
گزیدهٔ غزل ۱۲۵
جـــانـــم فـــدای زلـــف تـــو آنـــدم کـــه پـــرســـمــت
کاین چیست موی بافته ؟ گویی که دام تست
گزیدهٔ غزل ۱۲۶
جانها به باد داد که دایم شکسته باد
آن گـیـسـویـی کـه بـر سر سرو روان تست
گزیدهٔ غزل ۱۲۷
ســـرو بـــســـتـــان مــلــاحــت قــامــت رعــنــای تــســت
نــور چــشــم عــاشـقـان خـسـتـه خـاک پـای تـسـت
مــن نـه تـنـهـا گـشـتـهام شـیـدای دردت جـان مـن
هــرکــرا جــان و دل و دیــنــی بــود شــیــدای تـسـت
در درون مـــســـجـــد و دیـــر و خـــرابــات و کــنــشــت
هـر کـجـا رفـتـم هـمـه شـور تو و غوغای تست
جـــانـــم از غــیــرت ز دســت جــاهــلــان ســوزد از انــک
ســـرو را گـــویـــنـــد مـــانـــنـــد قــد رعــنــای تــســت
وعـده دیـدار خـود کـردی بـه فـردا از آن سبب
جــان خــســرو مـنـتـظـر بـر وعـده فـردای تـسـت
بــرشــکـر خـوانـنـد افـسـون بـهـر دلـجـویـی ولـیـک
شکری کو خود فسون خواند لب دلجوی تست
گزیدهٔ غزل ۱۲۸
مــا جــان فــدای خـنـجـر تـسـلـیـم کـردهایـم
خواهی ببخش و خواه بکش رای رای تست
گزیدهٔ غزل ۱۲۹
دل مــن بــه جــانــانــی آویـخـتـسـت
چـو ی کـز ایـوانـی آویـختست
فدا باد جانها بدان زلف کش
بـهـر تـار مـو جـانـی آویـختست
چــه زنـار کـفـر اسـت هـر مـوی او
کـه در هـر یک ایمانی آویختست
بــتــان رامــزن ســنــگ ای پـارسـا
بـه هـر بـت مسلمانی آویختست
گزیدهٔ غزل ۱۳۰
زلف تو سیه چرا است ؟ ما ناک
بـــســـیـــار در آفـــتـــاب گــشــتــســت
گزیدهٔ غزل ۱۳۱
زلفت سرو پا شکسته زان است
کـــز ســـرو بـــلــنــد اوفــتــادســت
گزیدهٔ غزل ۱۳۲
تا باد برد بوی تو در باغ پیش سرو
از بـــاد لـــالـــهزار کـــلـــه بـــر زمـــیـــن زدســت
از بـــهـــر آنـــکـــه لـــاف جـــمـــال تـــو مـــیـــزنـــد
صـــد بـــار بـــاد بــر دهــن یــاســمــیــن زدســت
گفتم به دل که بر تو که زد ناوک جفا
سـوی تـو کرد اشارت پنهان که این زدست !
گزیدهٔ غزل ۱۳۳
به می سوگند خوردم جرعهای بخش
کــه مــا را در گــلــو ســوگــنــد مـانـدسـت
گزیدهٔ غزل ۱۳۴
گــواهــی مــیـده ای شـب زا ریـم را
که از من بدگمانی دور ماندست
گزیدهٔ غزل ۱۳۵
دل نـــدارم غـــم جـــانـــان زچــه بــتــوانــم خــورد
پیش از ین گرچه غمی بود دلی هم بودست
گزیدهٔ غزل ۱۳۶
بـی رخـت از پـا فـتـادم بـیلبت رفتم ز دست
قدر گل بلبل شناسد قدر باده می پرست
گزیدهٔ غزل ۱۳۷
هـر شـب مـن و از گریه سر کوی تو شستن
بـدبـخـتـی ایـن دیـده کـه آن پـا نـتوان شست
دریـــا ز پــی بــخــت بــد از دیــده چــه ریــزم
چون بخت بد خویش به دریا نتوان شست
عــشـق از دل مـاکـم نـتـوان کـرد کـه ذاتـی اسـت
چــون مــایــهٔ آتــش کــه ز خــارا نــتــوان شـسـت
از دردی خـــــم شـــــوی مـــــصــــلــــای مــــن مــــســــت
کــــز آب دگـــر کـــهـــنـــه مـــارا نـــتـــوان شـــســـت
گزیدهٔ غزل ۱۱۴
در چــــمــــن جــــان مــــن ســــرو خـــرامـــان یـــکـــی اســـت
نـــرگـــس رعـــنـــاش دو غـــنـــچـــهٔ خـــنــدان یــکــی اســت
گــفــت بــه غــمـزه لـبـش جـان ده و بـوسـی سـتـان
کاش دو صد جان بدی وه که مرا جان یکی است
مــــن ز غــــم گــــلرخــــی ژالــــه فــــشـــانـــم چـــو اشـــک
ابــــر دریــــن واقــــعـــه بـــا مـــن گـــریـــان یـــکـــی اســـت
گزیدهٔ غزل ۱۱۵
هــر مــژه از غــمـزهٔ خـون ریـز تـو نـاوک زنـی اسـت
کــانــدرون هــر جــگــر زان زخــم نــاوک روزنــی اسـت
چشمت آفت، غمزه فتنه، خط قیامت، رخ بلاست
آشـنـایـی بـا چـنـیـن خصمان نه حد چون منی است
جـان کـه زارم مـیکـشد از یاد چون تو دوستی
جـان مـن از تـو چـه پـنـهـان آشـکـارا دشـمنی است
گزیدهٔ غزل ۱۱۶
چـشـمـم ار بـیتـو جـهـان بیند بگیرش عیب ازانک
خـــــیـــــرهٔ بـــــیدیـــــدهٔ آلـــــودهٔ تـــــر دامــــنــــی اســــت
سـاقـیـا گـر می خورم بی تو نگویی کان می است
مــــردنــــم را شــــربــــتــــی و آتــــشــــم را روغـــنـــی اســـت
انـدران مـجـلـس کـه خـود را زنـده سوزند اهل عشق
ای بــســا مــرد خــدا کــو کــمــتـر از هـنـدو زنـی اسـت
عــــنــــدلــــیــــبــــان را غــــذای روح بــــاشــــد بــــوی گـــل
مـرغ دشـت اسـت آنکه عاشق برجو و بر ارزنی است
هر شبی خسرو که گوید سینهٔ در کویت بدرد
زیــر دیــوار تــو سـلـطـان پـاسـبـان چـوبـک زنـی اسـت
گزیدهٔ غزل ۱۱۷
ای دل غــمــیــن مــبـاش کـه جـانـان رسـیـدنـی اسـت
در کـام تـشـنـه چـشمهٔ حیوان رسیدنی است
ای دردمــــــنــــــد هــــــجــــــر مـــــیـــــنـــــداز دل ز درد
کــایــنــک طــبــیــب آمــده درمــان رســیــدنــی اسـت
ای گــــلــــســـتـــان عـــمـــر زســـربـــرگ تـــازه کـــن
کـان مـرغ آشـیـان بـه گـلـسـتـان رسـیدنی است
پــروانــه وار پــیــش روم بــهــر ســوخــتــن
کان شمع دیده در شب هجران رسیدنی است
در ره بـــســـاط لـــعـــل زخـــون جـــگـــر کــشــم
کـان نـازنـیـن چـو سـرو خـرامان رسیدنی است
جــــانــــی کـــه از فـــراق رهـــا کـــردخـــانـــه را
یـــاد آوریـــد کــه آرزوی جــان رســیــدنــی اســت
گزیدهٔ غزل ۱۱۸
لحظهای با بنده بنشین کاینقدر
زنـــدگـــانــی را عــجــب ســرمــایــهای اســت
گزیدهٔ غزل ۱۱۹
ای نــســیـم صـبـحدم یـارم کـجـاسـت؟
غم ز حد بگذشت غمخوارم کجاست؟
خــواب در چــشــمــم نــمــیآیـد بـه شـب
آن چــراغ چــشــم بــیــدارم کــجــاسـت؟
دوسـت گـفـت آشـفـتـه گـرد و زار بـاش
دوســـتـــان آشــفــتــه و زارم کــجــاســت؟
نــــیــــســــتــــم آســــوده از کــــارش دمـــی
یــــارب آســــوده از کـــارم کـــجـــاســـت؟
تـا بـه گـوش او رسـانـم حـال خـویـش
نـــالـــههـــای خـــســـرو زارم کــجــاســت؟
گزیدهٔ غزل ۱۲۰
هـر کـس آنـجـا که می و شاهد و گلشن آنجاست
مـــن هـــمـــانـــجــا کــه دل گــمــشــدهٔ مــن آنــجــاســت
هـــر شـــب ای غـــم چـــه رســـی در طـــلـــب دل ایــنــجــا
آخـــر آن ســوخــتــهٔ ســوخــتــه خــرمــن آنــجــاســت
گفتی ای دوست که بگریز و ببر جان زین کوی
چــون گــریــزم کــه گــروگــان دل دشــمــن آنـجـاسـت
غزل شمارهٔ ۲۰۹
افــــتــــاده زنــــدگــــی بـــهکـــمـــیـــن هـــلـــاک مـــا
چـنـدانکـه وارسـی بـه سـر مـاسـت خـاک ما
ذوق گــــداز دل چــــقــــدر زور داشــــتــــهســــت
انـــــگـــــور را ز ریــــشــــه بــــرآورد تــــاک مــــا
بـردیـم تـا سـپـهـر غـبـار جنون چو صبح
بـرشـمـع خـنـده خـتـم شـد ازجـیـب چـاک ما
تــاب و تــب قــیــامــت هــســتــی کــشــیــدهایــم
ازمــرگ نــیــســت آن هــه تـشـویـش و بـاک مـا
کــــهـــســـار را ز نـــالـــهٔ مـــا بـــاد مـــیبـــرد
کــس را بــه درد عــشــق مــبــاد اشــتــراک مــا
قـــنـــاد نـــیـــســـت مـــائـــده آرای بـــزم عـــشــق
لـــذت گـــمـــان مـــبـــرکــه زمــخــت اســت زاک مــا
پـسـت و بـلـند شوخی نظاره هیچ نیست
مژگان بس است سر بهسمک تاسماک ما
آخــربــهفــکــرخــویــش فــرورفـتـن اسـت وبـس
چــون شــمــعکــنــده اســتگـریـبـان مـغـاک مـا
صـــیـــقـــل مـــزن بـــر آیـــنـــهٔ عـــرض انـــفـــعـــال
ای جـــهـــد خـــشـــککـــن عـــرق شـــرمـــنـــاک مــا
بــیــدل ز درد عــشــق بــســی خــونگـریـسـتـی
تـــرکـــرد شـــرم اشـــک تــو دامــان پــاک مــا
غزل شمارهٔ ۲۱۰
بــه خــیــال چــشــمکــه مــیزنـد قـدح جـنـون دل تـنـگ مـا
کـــه هـــزار مـــیـــکـــده مــیدود بــه رکــابگــردش رنــگ مــا
بــــه حــــضـــور زاویـــهٔ عـــدم زدهایـــم بـــر در عـــافـــیـــت
کــــه زمــــنــــت نــــفـــسکـــســـی نـــگـــدازد آتـــش ســـنـــگ مـــا
بــه دل شــکــســتــه ازیــن چــمــن زدهایــم بــالگــذشــتـنـی
کـه شـتـاب اگـرهـمـه خون شود نرسد بهگرد درنگ ما
کـسـی از طـبـیـعـت مـنـفـعـل بـهکـدام شکوه طرف شود
نــــفــــس آبــــیــــار عــــرق مــــکـــن زحـــدیـــث غـــیـــرت جـــنـــگ مـــا
بـهفـسـون هـسـتـی بـیـخـبـر، زشـکـسـت شـیـشـهٔ دل حذر
شــب خــون بـهخـواب پـری مـبـر ز فـسـانـههـای تـرنـگ مـا
گهری زهر دو جهانگران، شده خاک نسبت جسم و جان
سـبـکـیـم یـن هـمـهکـایـن زمان به ترازو آمده سنگ ما
ز دل فــســرده بــه نــالــهای نــرســیــد تــاب وتــب نــفــس
بـــبـــریـــد نـــاخـــن مـــطـــرب ازگـــره بـــریـــشـــم چـــنـــگ مــا
ســـخـــن غـــرور جــنــون اثــر، بــه زبــان جــرأت مــاســت تــر
مـژه بـشـکـنـی بـه ره نـظـر، پـراگـردهـی بـه خدنگ ما
چـــه فـــســـانـــهٔ ازل و ابـــد چــه امــل طــرازی حــرص وکــد؟
بــه هــزارســلــســلــه مــیکــشــد ســرطــرةتــوزچــنـگ مـا
ز غـــــبـــــار بـــــیــــدل نــــاتــــوان دل نــــازکــــت نــــشــــودگــــران
کــه رود زیــادتــوخــودبــه خــود چــونـفـس زآیـنـه زنـگ مـا
غزل شمارهٔ ۲۱۱
سـلـسـلـهٔ شـوقکـیـسـت سـر خـط آهـنگ ما
رشــتـه بـه پـا مـیپـرد از رگ گـل رنـگ مـا
نـقـد جـهـان فـسـوس سـهـل نـبـاید شمرد
دل بـهگـره بـسـتـه اسـت آبـلـه در چنگ ما
بــا هــمــه افــســردگــی جــوش شــرار دلــیـم
خــفــتــه پــریــخــانــهای در بــغــل سـنـگ مـا
درتـــپــش آبــاد دل قــطــع نــفــس مــیکــنــیــم
نـیـسـت ز مـنـزل بـرون جـاده و فـرسـنگ ما
پـردهٔ سـازنـفـس سـخـتخـمـوشـی نـواست
رشــتــه مــگــر بــگــســلـد تـا دهـد آهـنـگ مـا
در قــفــس عــافــیــت هــرزه فــســردیـم حـیـف
شـور شـکـسـتـی نـزدگـل بـه سـر رنـگ ما
سعیگوهر برگرفت بار دل از دوش موج
آبــلــه چــشــمــی نـدوخـت بـر قـدم لـنـگ مـا
عـالـم بـیمـطـلـبـی عـرصـهٔ پرخاش کیست
نــیـسـت روان خـون زخـم جـزعـرق ازجـنـگ مـا
رشـتـهٔ چـنـدیـن امـل یـکگـره آمـد بهعرض
بــر دو جــهــان مــهــر زد یــأس دل تـنـگ مـا
بـیـدل از اقـبـال عـجـز درهمه جا چیده است
آبــــلــــه و نــــقــــش پــــا افـــســـر واورنـــگ مـــا
غزل شمارهٔ ۲۱۲
آیــــیــــنــــهٔ چــــنــــدیــــن تــــب وتــــاب اســــت دل مــــا
چـــون داغ جــنــون شــعــلــه نــقــاب اســت دل مــا
عــمــریســتکــه چــون آیــنــه در بـزم خـیـالـت
حـــیـــرت نـــگـــه یـــک مـــژه خـــواب اســـت دل مـــا
مــایــیــم و هــمــیــن مــوج فــریـب نـفـسـی چـنـد
ســـرچــشــمــهٔ مــگــویــیــد ســراب اســت دل مــا
پــیــمـانـهٔ مـا پـر شـود آنـدمکـه بـبـالـیـم
در بـــزم تـــو هـــم ظـــرف حـــبـــاب اســت دل مــا
آتــــــش زن ونــــــظــــــارة بــــــیـــــتـــــابـــــی مـــــاکـــــن
جـــزســـوخـــتــن آخــربــه چــه بــاب اســت دل مــا
لــعــل تــو بـه حـرف آمـد و دادیـم دل ازدسـت
یـــعـــنـــی بـــه ســؤال تــو جــواب اســت دل مــا
مـــا جـــرعـــهکــش ســاغــر ســرشــارگــدازیــم
شــــبــــنــــم صــــفـــت از عـــالـــم آب اســـت دل مـــا
تــا چــیــســت ســرانــجـام شـمـار نـفـس آخـر
عـــمـــریـــســـتکـــه درپـــای حـــســـاب اســـت دل مــا
حــســرت ثــمــرکـوشـش بـیحـاصـل خـویـشـیـم
ازبــسکــه نــفــس ســوخــتکــبــاب اســت دل مـا
دریــا بــه حــبــابــی چــقــدر جــلــوه فـروشـد
آیــــیــــنــــهٔ وصــــلــــیــــم و حــــجــــاب اســــت دل مـــا
صد سنگ شد آیینه وصد قطرهگهربست
افــــســــوس هــــمــــان خـــانـــه خـــراب اســـت دل مـــا
تــا جــنــبــش تـار نـفـس افـسـانـه طـراز اسـت
بــــیـــدل بـــهکـــمـــنـــد رگ خـــواب اســـت دل مـــا
غزل شمارهٔ ۲۱۳
هــــم آبــــلـــه هـــم چـــشـــم پـــر آب اســـت دل مـــا
پــــیـــمـــانـــهٔ صـــد رنـــگ شـــراب اســـت دل مـــا
غــــافــــل نــــتــــوان بـــود ازیـــن مـــنـــتـــخـــب راز
هــشــدارکــه یــک نــقــطــهکــتــاب اســت دل مــا
بـاغـیکـه بـهارش همه سنگ است دل اوست
دشــــتــــیکـــه غـــبـــارش هـــمـــه آب اســـت دل مـــا
مـــا خـــاک ز جـــا بـــردهٔ ســیــلــاب جــنــونــیــم
ســـرمـــایـــهٔ صـــدخـــانـــه خـــراب اســت دل مــا
پـــیـــراهـــن مـــا کـــســـوت عـــریـــانــی دریــاســت
یـــک پـــرده تـــنـــکــتــر ز حــبــاب اســت دل مــا
در بـزموصـالـتکـه حـیا جام بهدست است
گــــــر آب شـــــود بـــــادهٔ نـــــاب اســـــت دل مـــــا
مـنـظـوربـتـان هـرکـهشـود حـسرتش از ماست
یــــار آیــــنــــه مــــیبــــیــــنــــد وآب اســــت دل مــــا
تــا آیــنـه بـاقـیسـت هـمـانعـکـس جـمـال اسـت
ای یــــأس خـــروشـــیکـــه نـــقـــاب اســـت دل مـــا
تا چشمگشودیم به خویش آینه دیدیم
دریــابکــه تــعــبــیــر چــه خــواب اســت دل مــا
ای آه اثــــر بـــاخـــتـــه آتـــش نـــفـــســـی چـــنـــد
خـــون شــوکــه زدســت تــوکــبــاب اســت دل مــا
یـــارب نـــکـــشـــد خـــجـــلــت مــحــرومــی دیــدار
عـــمــریســتکــه آیــیــنــه خــطــاب اســت دل مــا
آیــیــنــه هــمــان چــشــمـهٔ تـوفـان خـیـالـیسـت
بـــیـــدل چــه تــوانکــرد ســراب اســت دل مــا
غزل شمارهٔ ۲۱۴
نــشــود جــاه و حـشـم شـهـرت خـام دل مـا
ایــن نــگــیــنــهــا مـتـراشـیـد بـه نـام دل مـا
ذرهای نـیـسـتکـه بـیشـور قـیامت یابند
طـشـتنـه چـرخ فـتـادهسـت ز بام دل ما
نــشــئــهٔ دورگــرفــتــاری مـا سـخـت رسـاسـت
حـــلـــقـــهٔ زلـــفکـــه دارد خـــط جـــام دل مـــا
صبح هم با نفس ازخویش برون میآید
کـه رسـانـدهسـت بـر افـلـاک پیام دل ما؟
عـالـمـی را بـه درکـعـبـهٔ تـحـقـیـق رسـانـد
جـــــرس قـــــافــــلــــهٔ صــــبــــح خــــرام دل مــــا
بـرهـمـیـن آبـلـه خـتـم اسـت رهکـعـبـه ودیـر
کــاش مــیکــردکــســی ســیــر مــقــام دل مــا
بـهسـخـنکـشـف معمای عدمممکن نیست
خـــامـــشـــی نـــیـــز نـــفـــهـــمــیــدکــلــام دل مــا
رنـگـهـا داشـت بهارمن وما لیک چه سود
گــل ایــن بــاغ نــخــنــدیــد بــهکـام دل مـا
انـس جـاویـد دگـر ازکـه طـمـع بـایـد داشت
دل مــــا نــــیــــز نــــشـــد آنـــهـــمـــه رام دل مـــا
داغ مـــحـــرومـــی دیـــدار ز مــحــفــل رفــتــیــم
بـــرســـانـــیـــد بـــه آیـــیــنــه ســلــام دل مــا
نــام صــیــاد پـرافـشـانـی عـنـقـا کـافـیـسـت
غــیــر بــیــدلگـرهـی نـیـسـت بـه دام دل مـا
غزل شمارهٔ ۲۱۵
بـا سـحـر ربـطـی نـدارد شـام ما
فــارغ اســت از صـاف، درد جـام مـا
دل به طوف خاککویی بستهایم
تـــکـــمـــه دارد جـــامـــهٔ احـــرام مــا
گـربـه امـشـب حـسـرت رویکه داشت
روغــــنگــــل بــــخــــت از بــــادام مـــا
از امــــل دل را مــــســــخــــرکــــردهایـــم
پــخــتـه مـیجـوشـد خـیـال خـام مـا
در حــــــق انــــــصــــــاف ابــــــنـــــای زمـــــان
داد تــحــســیـن مـیدهـد دشـنـام مـا
بــر حـریـفـان از خـمـوشـی غـالـبـیـم
گــر نــبــاشــد بــحــث مــا الــزام مـا
زیـن چـمـنتـصـویرصبحیگل نکرد
بـــینـــفـــستـــر از هــوای بــام مــا
درخـــــور رزق مـــــقـــــدر زنـــــدهایــــم
ریـــــشـــــهٔ ایـــــن دانــــه دارد دام مــــا
فــــقـــرمـــا را شـــهـــرة آفـــاقکـــرد
کــوس زد در بــینــگــیــنـی نـام مـا
بــرنــمــیآیــد ز تــشــویــشکــسـوف
آفــــــــتــــــــابکــــــــشــــــــور ایـــــــام مـــــــا
نــور مــعــنــی از تــضــع بـاخـتـیـم
خــانــه تــاریــک اســت ازگــلــجــام مـا
غـــیـــر رم درکـــاروان بــرق نــیــســت
یــک خــط اســت آغـاز تـا انـجـام مـا
نـامـه بـر بـال تحیر بستهایم
بـرکـه خـواند بیکسی پیغام ما
تــا فــلــک بــاز اســت درهـای قـبـول
آه از بـــــــیصــــــبــــــری ابــــــرام مــــــا
هـر طـرف چـون اشـک بـیدل میدویم
تـا کـجـا بـیلـغـزش افـتـدگـام ما
غزل شمارهٔ ۲۱۶
مــپــســنــد جــزبــه رهــن تــغــافــل پــیـام مـا
لــعــل تــرا نــگــیــن نـگـرفـتـهسـت نـام مـا
پـوشـیـده نـیـسـت تـیـرگی بخت عاشقان
آیـــیـــنـــهٔ چــراغ بــه دســت اســت شــام مــا
کــس بــا دلگـرفـتـه چـه صـیـد آرزوکـنـد
این غنچه وا شودکهگل افتد به دام ما
صـد رنـگ خـون بـه جـیـب تأمل نهفتهایم
ضـبـط نـفـس چـنـو زخـم دلست التیام ما
هـــمـــواری طـــبـــیـــعـــت پـــرکــار روشــن اســت
مـسـتـی نـخوانده استکس از خط جام ما
در مـــکـــتـــب تـــســـلــســل عــقــلــت نــمــیرســد
صـد داسـتـان بـه یـک سـخـن نـاتـمـام ما
مــعــیــار چــارســوی دو عــالــم گــرفـتـهایـم
یــک جــنــس نــیـسـت قـابـل سـودای خـام مـا
گـاهـی دو هـمـعـنـان سـحـر میتوان گذشت
رنــگ شــکــســتـه مـیکـشـد امـشـب زمـام مـا
چون سبحه اینقدر به چه امید میدود
دل در رکـــــاب اشـــــک چـــــکــــیــــدن خــــرام مــــا
دیـگـر بـه الـفـتکـه تـوان چـشـم دوخـتـن
در عــالــم رمــیکــه نــفــس نــیــسـت رام مـا
کـــو انـــفـــعــال تــا حــق هــســتــی اداکــنــیــم
چـون شـمـع بـسته برعرقی چند وام ما
بــیــدل چــو نــقــش پــا زبــنــای ادب مــپــرس
پـر سـرنـگـون فـتـاده بـلـنـدی ز بـام ما
غزل شمارهٔ ۲۱۴
نـــگـــارا از ســر کــویــت گــذر کــردن تــوان؟ نــتــوان
بـه خـوبـی در هـمـه عـالـم نـظـر کردن توان؟ نتوان
چـــو آمـــد در دل و دیـــده خـــیـــالـــت آشـــنــا بــنــشــســت
ز مـلـک خـویـش سـلـطـان را بـدر کـردن تـوان؟ نتوان
مـــرا ایـــن دوســـتـــی بـــا تـــو قــضــای آســمــانــی بــود
قــــضــــای آســــمــــانــــی را دگـــر کـــردن تـــوان؟ نـــتـــوان
چـو بـا ابـروی تو چشمم به پنهانی سخن گوید
از آن مـــعـــنــی رقــیــبــان را خــبــر کــردن تــوان؟ نــتــوان
چــو چــشــم مــســت خــونــریــزت ز مــژگــان نـاوک انـدازد
بجز جان پیش تیر تو سپر کردن توان؟ نتوان
گـــرفـــتـــم خــود کــه بــگــریــزم ز دام زلــف دلــگــیــرت
ز تـــیــر غــمــزهٔ مــســتــت حــذر کــردن تــوان؟ نــتــوان
نــگــویــی چــشــم مــســتــت را، کــه خـون مـن هـمـی ریـزد
ز خــون بــیگــنــاه او را حــذر کــردن تــوان؟ نــتــوان
بـگـو بـا غـمـزهٔ شـوخـت، کـه رسـوای جـهانم کرد:
بـه پـیران سر عراقی را سمر کردن توان؟ نتوان
غزل شمارهٔ ۲۱۵
عـــاشـــقــی دانــی چــه بــاشــد؟ بــیدل و جــان زیــســتــن
جـــان و دل بـــر بـــاخـــتـــن، بـــر روی جـــانـــان زیـــســتــن
ســوخــتــن در هــجـر و خـوش بـودن بـه امـیـد وصـال
ســاخــتــن بــا درد و پــس بــا بــوی درمــان زیــسـتـن
تــــا کــــی از هـــجـــران جـــانـــان نـــالـــه و زاری کـــنـــم؟
از حــیــات خــود بــه جـانـم، چـنـد ازیـن سـان زیـسـتـن؟
بـــس مـــرا از زنـــدگـــانـــی، مـــرگ کـــو، تــا جــان دهــم؟
مــرگ خــوشــتــر تــا چــنــیــن بــا درد هــجــران زیــســتـن
ای ز جــان خــوشــتـر، بـیـا، تـا بـر تـو افـشـانـم روان
نــزد تــو مــردن بــه از تــو دور و حــیــران زیــســتـن
بر سر کویت چه خوش باشد به بوی وصل تو
در مــــیـــان خـــاک و خـــون افـــتـــان و خـــیـــزان زیـــســـتـــن؟
از خــودم دور افــگــنــی، وانــگــاه گــویــی: خــوش بــزی
بـــیدلـــان را مــرگ بــاشــد بــیتــو، ای جــان، زیــســتــن
هــان! عــراقــی، جــان بــه جــانــان ده، گــران جــانـی مـکـن
بـــعـــد از ایـــن بـــیروی خـــوب یـــار نـــتـــوان زیـــســـتــن
غزل شمارهٔ ۲۱۶
سـهـل گـفتی به ترک جان گفتن
مــن بــدیــدم، نــمــیتــوان گـفـتـن
جـان فـرهـاد خـسـته شیرین است
کی تواند به ترک جان گفتن؟
دوسـت مـیدارمـت بـه بـانگ بلند
تـا کـی آهـسـتـه و نـهـان گـفـتـن؟
وصـف حـسن جمال خود خود گوی
حـیـف بـاشـد بـه هر زبان گفتن؟
تــا بــه حــدی اسـت تـنـگـی دهـنـت
کـه نـشـایـد سـخن در آن گفتن؟
گـــر نـــبـــودی کـــمـــر، مـــیـــانــت را
کــی تــوانـسـتـمـی نـشـان گـفـتـن؟
ز آرزوی لـــــــــبـــــــــت عـــــــــراقـــــــــی را
شــد مــســلــم حــدیــث جــان گـفـتـن
غزل شمارهٔ ۲۱۷
تـــا تـــوانــی هــیــچ درمــانــم مــکــن
هـــیـــچ گــونــه چــارهٔ جــانــم مــکــن
رنـج مـن مـیبـیـن و فـریـادم مرس
درد مــن مــیبــیــن و درمــانــم مــکـن
جـز بـه دشـنـام و جـفـا نامم مبر
جز به درد و غصه فرمانم مکن
گـر نـخـواهـی کشتنم از تیغ غم
مــــبــــتــــلــــای درد هــــجــــرانـــم مـــکـــن
ور بـر آن عـزمـی که ریزی خون من
جـز بـه تـیغ خویش قربانم مکن
از مـن مـسـکین به هر جرمی مرنج
پـس بـه هـر جرمی مرنجانم، مکن
گـر گـنـاهـی کـردم از مـن عـفو کن
ور خـــطـــایـــی رفـــت تـــاوانــم مــکــن
تـــا عـــراقـــی مــانــد در درد فــراق
درد بــا مــن گــوی و درمــانـم مـکـن
غزل شمارهٔ ۲۱۸
مــــاهـــرویـــا، رخ ز مـــن پـــنـــهـــان مـــکـــن
چــشــم مــن از هــجــر خــود گــریـان مـکـن
ز آرزوی روی خـــــــــــــــــود زارم مــــــــــــــــدار
از فــــراق خــــود مــــرا بــــیجــــان مـــکـــن
از مــــن مــــســــکـــیـــن مـــبـــر یـــکبـــارگـــی
مـــــن نـــــدارم طــــاقــــت هــــجــــران، مــــکــــن
بـــیکـــســی را بــیدل و بــیجــان مــدار
مــفــلــســی را بــیســر و ســامــان مــکــن
گــــر گــــنــــاهــــی کــــردهام از مـــن مـــدان
خـــویـــشـــتـــن را گــو، مــرا تــاوان مــکــن
هر چه آن کس در جهان با کس نکرد
بــــا مــــن بــــیــــچـــاره هـــر دم آن مـــکـــن
بـــــا عـــــراقـــــی غـــــریـــــب خـــــســـــتـــــه دل
هــر چــه از جــور و جــفــا بــتــوان مــکـن
غزل شمارهٔ ۲۱۹
بـــیرخـــت جـــانـــا، دلــم غــمــگــیــن مــکــن
رخ مـــگـــردان از مـــن مـــســـکـــیــن، مــکــن
خـود ز عـشـقـت سینهام خون کردهای
از فــــراقــــت دیـــدهام خـــونـــیـــن مـــکـــن
بـر مـن مـسـکـیـن سـتم تا کی کنی؟
خــســتــگــی و عــجــز مــن مـیبـیـن، مـکـن
چـــنـــد نـــالـــم از جـــفــا و جــور تــو؟
بـس کـن و بـر مـن جـفـا چـنـدیـن مکن
هر چه میخواهی بکن، بر من رواست
بــی نــصــیــبــم زان لــب شــیــریـن مـکـن
بــر مــن خــســتـه، کـه رنـجـور تـوام
گــر نــمــیگــویــی دعــا، نــفــریــن مــکـن
در هـــمــه عــالــم مــرا دیــن و دلــی اســت
دل فـــدای تـــوســت، قــصــد دیــن مــکــن
خـواه بـا مـن لـطـف کـن، خـواهـی جفا
مــن نــیــارم گــفــت: کـان کـن، ایـن مـکـن
بــــا عـــراقـــی گـــر عـــتـــابـــی مـــیکـــنـــی
از طـــریـــق مــهــر کــن، وز کــیــن مــکــن
غزل شمارهٔ ۲۲۰
ای یــــار، بـــیـــا و یـــاریـــی کـــن
رنـجـه شـو و غـمگـسـاریی کن
آخــــر ســــگـــک در تـــو بـــودم
یــادم کــن و حــقگــزاریــی کــن
ای نـــیـــک، ز مــن هــمــه بــد آمــد
نــیــکــی کــن و بــردبــاریــی کـن
بـر عـاشـق خـود مـگـیـر خـرده
ای دوســــت بــــزرگــــواریــــی کــــن
ای دل، چو تو را فتاد این کار
رو بـــــر در یـــــار زاریـــــی کـــــن
ای بــخــت، بــمــوی بــر عــراقـی
وی دیـده، تـو نـیـز یـاریـی کن
گزیدهٔ غزل ۲۷۲
عـــقـــل وارون زتـــمــنــای تــو مــعــنــی مــیــکــرد
عــشــق مــیآمــد و او نــیــز مــسـخـر مـیشـد
گـر چـه بـسـیـار بـگفتیم نیامد درگوش
خوشتر از نام تو با آنکه مکرر میشد
گزیدهٔ غزل ۲۷۳
ساربان خیمه به صحرا زدوانیم عجب است
کـه قـیـامـت نـشـد آن روز کـه مـحـمـل میشد
گزیدهٔ غزل ۲۷۴
ای آنــکــه ز دردت خــبــری نـیـسـت مـکـن عـیـب
گـــر ســـوخـــتـــهای از دل افــگــار بــنــالــد
خسرو اگر از درد بنالد چه توان گفت
عــیــبــی نـتـوان کـرد کـه بـیـمـار بـنـالـد
گزیدهٔ غزل ۲۷۵
ســـــیــــلــــاب ســــرشــــک هــــجــــران تــــوأم دوش
تــا دوش بــد امــروز بــه بــالــای سـر آمـد
یار ب چه توان کرد که میخواری و رندی
پـــیــش هــمــه عــیــب اســت و مــرا ایــن هــنــرآمــد
گــر عــادت بـخـت مـن و خـوی تـو چـنـیـن اسـت
مـــشـــکـــل بـــود از کـــلــبــهٔ احــزان بــدر آمــد
گزیدهٔ غزل ۲۷۶
ره ده ای دیده و خار مژه را یک سو کن
که خرامان و خوش آن سرو روان باز آمد
گزیدهٔ غزل ۲۷۷
خرد و صبر سر خویش گرفتند و شدند
هـــــر چـــــه آمـــــد ز بـــــرای دل درویـــــش آمــــد
گزیدهٔ غزل ۲۷۸
کــه مــی آیــد چــنــیــن یــارب مــگــر مــه بــر زمــیــن آمـد
چه گرد است اینکه میخیزد که جانان همنشین آمد
کــه مــیــرانـد جـنـیـبـت را کـه مـیـدان عـنـبـر آگـیـن شـد
کــدامـیـن بـاد مـی جـنـبـد کـه بـوی یـا سـیـمـیـن آمـد
صـــبـــوری را دلـــم در خـــاک مـــن جـــویـــد نـــمـــییـــایـــد
غـــبـــار کـــیـــســـت ایـــن یـــارب کـــه در جـــان حـــزیــن آمــد
بـــــتـــــی و آفـــــت تـــــقـــــوی و دیـــــن آخـــــر نـــــمـــــیدانــــی
کــه در شــهــر مــســلــمــانــان نــبــایــد ایــن چــنــیـن آمـد
گزیدهٔ غزل ۲۷۹
خــــبـــرم رســـیـــد امـــشـــب کـــه نـــگـــار خـــواهـــی آمـــد
ســــر مــــن فـــدای راهـــی کـــه ســـوار خـــواهـــی آمـــد
بـه لـبـم رسـیـده جـانـم، تـو بـیـا که زنده مانم
پـس از آن کـه مـن نـمانم، به چه کار خواهی آمد
غـــم و قـــصـــه فـــراقـــت بــکــشــد چــنــان کــه دانــم
اگـــرم چـــو بـــخـــت روزی بـــه کـــنـــار خــواهــی آمــد
مـــــــــنــــــــم و دلــــــــی و آهــــــــی ره تــــــــو درون ایــــــــن دل
مـــرو ایـــمـــن انـــدر ایــن ره کــه فــگــار خــواهــی آمــد
هــمــه آهــوان صــحــرا ســر خــود گـرفـتـه بـر کـف
بــه امــیــد آن کــه روزی بــه شــکــار خــواهــی آمــد
کـــشـــشـــی کــه عــشــق دارد نــگــذاردت بــدیــنــســان
بــه جــنــازه گــر نــیــایــی، بــه مــزار خــواهــی آمـد
بــــه یـــک آمـــدن ربـــودی، دل و دیـــن و جـــان خـــســـرو
چه شود اگر بدین سان دو سه بار خواهی آمد
گزیدهٔ غزل ۲۸۰
صـــبـــا آمـــد ولـــی دل بـــاز نـــامـــد
غــریــب مــا بــه مــنــزل بــاز نـامـد
دل مـــارفـــت بـــا مــحــمــل نــشــیــنــی
رود جان هم که محمل باز نامد
بـه عـشـقـم مست بگذارید زیراک
کـس از مـیـخـانـه عـاقل باز نامد
نــصــیــحــت زنـدگـان را کـرد بـایـد
کز افسون مرغ بسمل باز نامد
گزیدهٔ غزل ۲۸۱
دل من چرا چو غنچه نشو دریده صد جا
کـه صـبـا رسـیـد و بویی زنگار من نیامد
گزیدهٔ غزل ۲۸۲
ای زلـــــف تـــــو دام دل دانـــــا و خـــــردمـــــنـــــد
دشــوار جـهـد دل کـه در افـتـاد دریـن بـنـد
بـودیـم خـردمـنـد که زد عشق تو برما
دیـــوانـــگـــی آورد و نـــمـــانـــدیــم خــردمــنــد
ای بـاد بـجـنـبـان سـر آن زلـف و بـبـخـشای
بـرحـال پـریـشـان پـریـشـان شـدهای چـند
اصــحــاب هــوس چــاشــنــی عـشـق چـه دانـنـد؟
لــذت نــدهـد تـشـنـهٔ مـی را شـکـر و قـنـد
عـیـبـم مـکـن ای خـواجـه کـه در عـالم معنی
جــهــل اســت خــردمــنــدیو دیــوانـه خـردمـنـد
تـا جـان بـود از مـهـر رخـش بـر نکنم دل
گر میر نهد بندم و گر پیر دهد پند
گزیدهٔ غزل ۲۸۳
ز اهـــــل عـــــقـــــل نـــــپـــــســــنــــدد خــــردمــــنــــد
کـــــه دارد رفـــــتـــــنــــی را پــــای دردمــــنــــد
لـــبـــاس زنـــدگـــی بـــرخـــود مـــکـــن تـــنـــگ
کـه چـون شـد پـار نـتـوان کـرد پیوند
بــــصـــورت خـــوش مـــشـــو از روی مـــعـــنـــی
نـــــی خـــــامـــــه نـــــکـــــوتــــر از نــــی قــــنــــد
نـــصـــیـــحـــت گـــوهـــری دان کـــان نـــزیـــبــد
مــــــگــــــر در گـــــوش دانـــــا و خـــــردمـــــنـــــد
مــــخـــور غـــم بـــهـــر فـــرزنـــدی و مـــالـــی
که مالت دیده بس است و صبر فرزند
بـــه رعـــنـــایـــی مــنــه بــر خــاکــیــان پــای
کـه ایـشـان هـمچـو تـو بـودند یک چند
شـــنـــو ایدوســـت پــنــد امــا چــو خــســرو
مــشـو کـو گـویـد و خـود نـشـنـود پـنـد
مـــــرا بـــــا تــــو افــــتــــادســــت پــــیــــونــــد
نـه در گـوشـم نـصـیـحـت رفت و نه پند
دل مــــن مـــیجـــهـــد هـــر لـــحـــظـــه از جـــای
بـــــــه دیــــــدارت چــــــنــــــانــــــم آرزومــــــنــــــد
نــــــدارم صــــــبــــــر اگــــــر بـــــاور نـــــداری
بــگــیـر ایـنـک بـیـا دسـتـم بـه سـوگـنـد
دلــــــم خــــــونــــــســــــت از شــــــوق وصـــــالـــــت
چـــو مـــادر در فـــراق کـــشـــتــه فــرزنــد
هـــزاران چـــشـــمـــه از چـــشـــمـــم روان اســت
کـــه ســـنـــگـــیــنتــر غــمــی دارم ز الــونــد
گزیدهٔ غزل ۲۸۴
مـرهـم از لـبـهـات مـیجـویـم بدین جان فگار
وای بـر ریـشـی کـه آنرا از نمک مرهم کنند
مردهٔ آن قامتم کاندم که بخرامد براه
مـردگـان در خاک هر دم حسرتی دیگر خورند
گزیدهٔ غزل ۲۸۵
آنــانــکــه عــاشــقــان تــرا طــعـنـه مـیزنـنـد
مــعـذور دارشـان کـه رخـت را نـدیـدهانـد
دست ازتو مینشویم و از غم تمام خلق
دست از من شکستهٔ بیتاب شسته اند
گزیدهٔ غزل ۲۵۳
شوم فدای جمالی که گر هزاران سال
کــنــم نـظـاره هـنـوز آرزو بـجـا بـاشـد
بـلـا و فـتـنـه از آن نـخـل بـاد یارب دور
کـه بـرگ و فـتـنهٔ او میوهٔ بلا باشد
نــدانــم ایــن دل آواره را کــه فــتــوی داد
کـه بـت پـرسـتـی در عـاشقی روا باشد
گزیدهٔ غزل ۲۵۴
دانـم ای دوسـت کـه در خـانـه شـرابـت بـاشـد
یک صراحی به من آور که صوابت باشد
گزیدهٔ غزل ۲۵۵
دلــــی کــــز نــــیــــکــــوان دردی نــــدارد
چو سنگی دان که در دیوار باشد
گزیدهٔ غزل ۲۵۶
بــــتــــا تــــو ســــنـــگ دلـــی کـــی دلـــم نـــگـــه داری
نه هر که سنگ تراش است شیشه گر باشد
گزیدهٔ غزل ۲۵۷
تـرک عـاشـق کـش مـن تـرک جـفا خوش باشد
به وفا کوش که از دوست وفا خوش باشد
بـی تـو ای گـل سـر گـلـگـشت چمن نیست مرا
کــه تــمـاشـای گـلـسـتـان شـمـا خـوش بـاشـد
پــرده بـرگـیـر ز رخ تـا کـه دعـایـی بـکـنـم
کـه بـه هـنـگـام سـحـرگـاه دعا خوش باشد
گـــر دلـــم ریـــش کـــنــد و جــگــرم خــون ســازد
چـــشـــم غـــارتــگــران تــرک مــرا خــوش بــاشــد
دایـم از پـرورش اشـک مـن آن سـرو خـوش اسـت
هــمــه دانــنــد کــه پــروردهٔ مـا خـوش بـاشـد
خــــســــروا دیــــده نــــگـــهـــدار ز دیـــدار رقـــیـــب
کــه زیــان نــظــر از صـحـبـت نـاخـوش بـاشـد
گزیدهٔ غزل ۲۵۸
بـلـایـی گـشـت حـسـنـت بر زمین و همچو تو ماهی
اگـــر بـــرآســـمـــان بـــاشــد بــلــای آســمــان بــاشــد
ببوسی میفروشم جان به شرط آنکه اندر وی
اگـر جـز مـهـر خـود بـیـنـی مـراجـان رایـگـان بـاشد
دل خــود را بــه زلــف چـون خـودی بـربـنـد تـادانـی
کـه جـان چـون مـنـی انـدر دل شب بر چسان باشد
گزیدهٔ غزل ۲۵۹
بـیـفـشـان جرعهای ساقی گرائی بر سرم روزی
کـه خـشـت قـالـبـم خـاک سـر کـوی مـغـان بـاشـد
خــــیــــال روی و قـــدش را درون دیـــده جـــا کـــردم
که جای سرو گل آن به که برآب روان باشد
گزیدهٔ غزل ۲۶۰
اگــر بــه تـربـتـم آیـی هـزار سـال پـس از مـن
شگفته بر سر خاکم گل وفای تو باشد
زهـی جـمـاعـت کـوته نظر که سرو سهی را
گمان برند که چون قد دل ربای تو باشد
گزیدهٔ غزل ۲۶۱
درشـهـر فـتـنـهای شـد میدانم از که باشد
تـرکـیـسـت صـید افگن پنهانم از که باشد
هــر روز انــدریــن شــهــر خــلــقــی زدل بــرایــنـد
گــردیــگــری نــدانــد مــن دانــم از کــه بــاشـد
دردم گــذشــت از حـد مـعـلـوم نـسـت تـا خـود
سـامـانـم از که خیزد درمانم از که باشد
چـــون کـــرد طـــرهٔ تـــو غــارت قــرار خــســرو
من بعد گر صبوری نتوانم از که باشد؟
گزیدهٔ غزل ۲۶۲
گفتی که سرت خاک کنم بر سر این کو
ای خـاک بـر ان سـر که بدین شاد نباشد
گزیدهٔ غزل ۲۶۳
وی بــاد صــبــحــگــاهـی کـافـاق مـینـوردی
گردیدهای نشانده جایی که غم نباشد
گزیدهٔ غزل ۲۶۴
وفــــا در نــــیــــکــــوان چــــنـــدان نـــبـــاشـــد
تـــرا خـــود هـــیــچ بــویــی زان نــبــاشــد
نـــظـــر در روی تــو خــود کــردهام مــن
بـــلـــی خـــود کــرده را درمــان نــبــاشــد
دلــم بــر بــتپــرســتــی خــو گــرفـتـسـت
مـــســـلـــمـــان بـــودنـــم امـــکـــان نـــبـــاشــد
مــرا بــهــر تــو کــافــر مــیــکــنــد خــلـق
خــــود اهــــل عــــشــــق را ایـــمـــان نـــبـــاشـــد
مــرو ازســیــنــه بــیــرون گــر چــه دانــم
کـــه یـــوســـف را ســـر زنـــدان نـــبــاشــد
ز هجران سخت خسرو وه که در عشق
چــه نــیــکــو بــاشـد از هـجـران نـبـاشـد
گزیدهٔ غزل ۲۶۵
لــبــت را جــان نــخــوانــم حــاش لــلـه
که جان هرگز چنین شیرین نباشد
گزیدهٔ غزل ۲۶۶
در مـجـلـس وصـالـت دریـا کـشـنـد مـسـتـان
چون وقت خسرو آید می در سبو نباشد
گزیدهٔ غزل ۲۶۷
چـو سـنـگ نـازنـیـنـان گـل بود برروی مشتاقان
من ازدیده پذیرم هر گلی کان نازنین بخشد
گزیدهٔ غزل ۲۶۸
چند تن در مسجد و دل گرد کوی شاهدان
خــرم آنکـو آشـکـارا بـاده بـا یـاری کـشـد
گزیدهٔ غزل ۲۶۹
شـمـشـیر کین باز آن صنم برقصه دلها می کشد
جـان هـم کـشـد یـار غـمش دل خود نه تنها میکشد
خـــطــی کــه از دود دلــم بــرگــرد آن لــب ســبــز شــد
مـا را از آن سـبـزی هـمـه خـاطـر بـه صحرا میکشد
مـــایـــل بـــه ســـرو قـــد او بـــاشـــد دل خــســتــه مــرا
عاشق که صاحب همت است میلش به بالا میکشد
گزیدهٔ غزل ۲۷۰
می کشد از چشم و خوشتر آنکه میگوید که خلق
خـود هـمـی مـیـرنـد کـسـی را چـشـم مـن کـم مـیکـشـد
گزیدهٔ غزل ۲۷۱
دلــم بــرون شــد از غــمــت غـمـت زدل بـرون نـشـد
زبون شدم که بود کو زدست غم زبون نشد؟
بـه جـلـوهگـاه نـیـکـوان کـه هـسـت جـلـوهٔ بـلـا
کسی درون پرده شد که از بلا برون نشد
گزیدهٔ غزل ۲۳۲
اگـر نـه جـان عـزیـزی چـرا دمـی بـیتـو
به کام دل نفسی بر نمیتوان آورد
هـزار بـوسـه لـبـم زد زشـوق بر دهنم
ازانــکــه نــم دهــان تــو بـر دهـان آورد
گزیدهٔ غزل ۲۳۳
دل دعـوی صـبا بری همی کرد
چون روی تو دید تاب ناورد
گزیدهٔ غزل ۲۳۴
ای اجـل آن قـدری صـبـر کن امروز که من
لذتی گیرم از آن زخم که بر جانم زد
گزیدهٔ غزل ۲۳۵
چـون عـاشـق صادق شدی ایمن منشین زانک
شـمـشـیـر بـلـا بـر سـر مـردانـه نـسـازد
سر تا به قدم جمله هنر دارد و خوبی
عـیـبـش هـمـه آنـسـت کـه بـا بـنده نسازد
گزیدهٔ غزل ۲۳۶
بـدیـنـسـان کـز تب هجران تنم در زیر پیراهن
همی سوزد عجب دارم که پیراهن نمیسوزد
چــراغ مــن نـمـیسـوزد شـب ازدلـهـای سـرد مـن
چــراغ خــانــهٔ هــمـت بـه هـم روشـن نـمـیسـوزد
غـم خـسـرو هـخـی دانـی و نـادان مـیکـنی خود را
مـرا ایـن کـشـت ورنـه طـعـنـهٔ دشـمـن نمیسوزد
گزیدهٔ غزل ۲۳۷
نــگـارا از مـن مـسـکـیـن چـه خـیـزد
چـرا هـجـر تـو بـا مـا مـیستیزد
هــــمــــی خـــیـــزد ز زلـــفـــت نـــالـــهٔ دل
چـــو آن آواز کـــز زنـــجـــیــر خــیــزد
مپوشان روی را بگذار که شرم
شـود گـل آب و در پـیـشـت بریزد
چـو جـا در سـیـنـهٔ خسرو گرفتی
درون او ز جـــان بـــیـــرون گـــریــزد
گزیدهٔ غزل ۲۳۸
سـرو در بـاغ اگـر همچو تو موزون خیزد
ای بـسـا نـالـه کـه از بـلـبـل مـفـتـون خـیـزد
ســاکـنـان سـرکـوی تـو نـبـاشـنـد بـه هـوش
کان زمینی است که از وی همه مجنون خیزد
گزیدهٔ غزل ۲۳۹
کجاست ساقی بیدار بخت و خواب آلود
کـــه بــهــر دادن جــام شــراب بــرخــیــزد
غـلـام نـرگـس مـسـتـم کـه بـامـداد پـگاه
قــدح بــدســت گـرفـتـه زخـواب بـرخـیـزد
گزیدهٔ غزل ۲۴۰
بـر پـنـج روز نـیـکـویـی چـنـدیـن مناز و بد مکن
تا چشم را بر همزنی بینی که پایان در رسد
گزیدهٔ غزل ۲۴۱
خـرم آن لـحـظـه کـه مـشتاق به یاری برسد
آرزومـــــنـــــد نـــــگــــاری بــــه نــــگــــاری بــــرســــد
دیــده بــر روی چــو گــل بــنــدد نـبـود خـبـرش
گــر چــه در دیــده ز نــوک مــژه خــاری بـرسـد
لــــذت و صــــل نــــدانــــد مـــگـــر آن ســـوخـــتـــهای
کــه پـس از دوری بـسـیـار بـه یـاری بـرسـد
قـــیـــمـــت گـــل نـــشـــنــاســد مــگــر آن مــرغ اســیــر
که خزان دیده بود پس به بهاری برسد
گزیدهٔ غزل ۲۴۲
آتـش هـمـگـی گـلـسـت و ریحان
آنرا که جز از خدا نترسد
گزیدهٔ غزل ۲۴۳
گـویـنـد بـگـسـلـد چو به غایت رسید عشق
جـانـم گـسـسـت و عـشـق بـه غـایـت نـمیرسد
گــمــره چــنــان شــدســت دلــم بــا دهـان تـو
کـــس از کـــتـــاب صـــبـــر هـــدایـــت نـــمــیرســد
به گذشت دوش زلف و رخت پیش چشم من
مـاهـی گـذشـت و شـب بـه نـهـایـت نـمـیرسـد
گزیدهٔ غزل ۲۴۴
خطی که بر سمن آن گل عذار بنویسد
بـنـفـشـهٔ نـسـخـهٔ آن بـربـهـار بـنـویـسـد
نــســیـم بـاد صـبـا شـرح آن خـط ریـحـان
بــه مـشـک بـر ورق لـالـه زار بـنـویـسـد
ســـواد خـــط یـــاقــوت اگــر دهــنــد دســتــش
بـــرآفـــتـــاب بـــه خـــط غـــبـــار بــنــویــســد
گزیدهٔ غزل ۲۴۵
از آن مـــــحـــــراب ابـــــرو یـــــاد کـــــردم
نـمـازی چـنـد نـیـز از مـن قـضـا شد
هـمـه گـل مـیدمـد از دیـده در چشم
خـــــیـــــال روی او مــــا را بــــلــــا شــــد
در آب دیده سر گردان چه ماندست
مـــگـــر ســـنــگــیــن دل مــن آشــنــا شــد
گزیدهٔ غزل ۲۴۶
از یــاد تـو دل جـدا نـخـواهـد شـد
وز بند تو جان رها نخواهد شد
پـــیـــونـــد تــو از نــگــلــســم هــرگــز
تـا جـامـهٔ جـان قـبـا نـخـواهـد شـد
گــفـتـی کـه غـلـام مـن نـشـد خـسـرو
هـم خـواهـد شد چرا نخواهد شد
گزیدهٔ غزل ۲۴۷
بر ما فتد ار تا بی زان رخ چه شوی رنجه
مــــهــــتــــاب ز افــــتــــادن افــــگـــار نـــخـــواهـــد شـــد
گزیدهٔ غزل ۲۴۸
ســخــن مــی گــفــتــم از لــبــهــایــش در کــام زبــان گــم شـد
گـــرفـــتـــم نـــاگـــهـــان نـــامــش حــدیــثــم در دهــان گــم شــد
دل گــــم گــــشــــتــــه را درهـــر خـــم زلـــفـــش هـــمـــی جـــســـتـــم
که ناگه چشم بد خویش سوی جان رفت و جان گم شد
در مــــقــــصــــود بــــرعـــشـــاق مـــســـکـــیـــن بـــازکـــی گـــردد ؟
چـــو در خـــاک در خـــوبـــان کـــلـــیـــد بـــخـــتـــشـــان گــم شــد
گزیدهٔ غزل ۲۴۹
الـا ای بـاد شـبـگـیـری بـه گـلـبـرگ بـنـا گـوشش
مـجـنبان زلف زنجیرش که من دیوانه خواهم شد
چـو دیـدم خـال و خـط آن پـری رو را بـدل گـفـتـم
گرفتار او شوم در دام او زین دانه خواهم شد
گزیدهٔ غزل ۲۵۰
گـرنـه زنـجـیـر دل از طـرهٔ خـوبـان کـردنـد
زلف لیلی ز چه رو سلسلهٔ مجنون شد؟
گزیدهٔ غزل ۲۵۱
دیشبش گفتم فلانی! زیرلب گفتا که مرگ»!
طـرفـه مـرگـی بـود این کز آب حیوان زاده شد
گزیدهٔ غزل ۲۱۶ - غزلی که درپایان تصنیف قران السعدین سروده است
نـامـه تـمـام گـشـت ، به جانان که میبرد؟
پـیـغـام کـالـبـد به سوی جان که می برد؟
ایــن خــط پــر ز مـهـر بـه دلـبـر کـه مـیدهـد؟
وین دردسر به مهر به درمان که میبرد؟
ایــن نــامــه نــیــســت پــیــرهــن کــاغــذیــن مــاسـت
پـرخـون زدست هجر، به جانان که می برد؟
جـانـان مـرا بـه هـجـر تو هر مونسی که هست
غــم مــی بــرد ولــی غــم هــجـران کـه مـی بـرد؟
گـــفـــتـــی نـــگـــاهــدار بــه فــرمــان خــویــش دل
دارم ولــی بــگــوی کــه فـرمـان کـه مـیبـرد؟
دردا کــــه دل ز خــــســــرو بــــیـــچـــاره مـــیرود
واگـــــاه نـــــی ز بــــردن دل ، آن کــــه مــــیبــــرد!
گزیدهٔ غزل ۲۱۷
چشمم که بود خانهٔ خیل خیال تو
عـمـرت دراز بـاد کـه آن خـانـه آب برد
گزیدهٔ غزل ۲۱۸
یــــاری دل مــــا بــــه رایـــگـــان بـــرد
تـــا دل طـــلـــبـــیــم بــاز جــان بــرد
عــــــشــــــق آمـــــد و گـــــردن خـــــرد زد
آمــد و ســر ز پــاســبــان بـرد
مــــــانــــــدیــــــم از آن حـــــریـــــف دل
زد قــلــعــه و مــهــره رایــگــان بـرد
جـــــان دادم و درد تـــــو خـــــریـــــدم
این را تو ببر که خسروان برد
گزیدهٔ غزل ۲۱۹
کـــی درد نـــاکـــتـــر بـــود از حـــســرت فــراق
جـلـاد گـر به گاه قصاصی استخوان برد
برعقل خویش تکیه مکن پیش عشق از آنک
ی اســت کــو نــخــســت ســرپــاسـبـان بـرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۰
لــب لــعــلــت بــه لـطـافـت گـرو از جـان بـبـرد
روی رنــــگــــیــــن تــــو آب گــــل خــــنــــدان بــــبــــرد
گر نه لنگر شود اندوه چو کوه تو مرا
بــاد بــرداشــتــه تــا خــاک خــراســان بــبـرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۱
سـر زلـف کـایـد هـمـی بـرلـبـش
نمک سوی هندوستان میبرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۲
گــــر کـــنـــی یـــاری و گـــر آزار بـــر مـــن بـــگـــذرد
هــر چــه مـیخـواهـی بـکـن ای یـار بـر مـن بـگـذرد
گفتی از من بگذرم زینسو بود بر تو ستم
ایــن ســتــم ای کــاشــکــی هـر بـار بـر مـن بـگـذرد
هــر سـحـر گـاهـی فـرسـتـم جـان بـه اسـتـقـبـال او
تــا مــگــر بــویــی از آن گــلــزار بــر مــن بــگــذرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۳
زاهــد از صــومــعــه زنــهــار کــه بــیـرون نـروی
کــــه از آن ســــوی بــــلــــای دل و دیــــن مــــیگـــذرد
مـــیگـــذشـــتـــی شــب و از مــاه بــرآمــد فــریــاد
کاین چه فتنه است که بروی زمین میگذرد؟
گزیدهٔ غزل ۲۲۴
در خــــواب نــــبــــیــــنــــیــــد رخ آرام دگــــر بـــار
هـر دل کـه طـلـب در طـمـع و صـل شـما کرد
گفتم به من افگن نظر به چشم ببستی
تـا چـشـم خوشت بستهٔ آن یک نظرم کرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۵
شــب ! وفــتـاد و غـمـت بـاز کـار خـواهـد کـرد
دو چـشـم تیره ستاره شمار خواهد کرد
خـــیـــال یـــار گـــذر کـــرد ایــن طــرف ای صــبــر
بــیــا کـه بـاز مـرا بـی قـرار خـواهـد کـرد
دلــم بــه صــحــبــت رنــدان هــمــی کــشــد دایـم
دعـــــای پـــــیـــــر رابـــــات کــــار خــــواهــــد کــــرد
گـزیـر نـیـسـت ز تـو هـر جـفـا کـه هست بکن
که بنده هر چه بود اختیار خواهد کرد
بـه عـشـق مرد شود کشته وین هنر خسرو
اگــــر حــــیــــات بـــود مـــرد وار خـــواهـــد کـــرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۶
دارد انـدر دل غـبـاری گریه وقت تست هان
کارکن اندر دش گر میتوانی کار کرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۷
دل ز تو بیغم نتوانیم کرد
درد تـرا کـم نـتـوانـیـم کـرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۸
بـــــاز بـــــوی گــــل مــــرا دیــــوانــــه کــــرد
بـــاز عـــقـــلـــم را صــبــا بــیــگــانــه کــرد
بــازم از ســر تـازه شـد مـسـتـی عـشـق
بــس کــه بــلــبــل نــالــهٔ مـسـتـانـه کـرد
گــل چــو شــمــع خــوبــرویــی بــرفـروخـت
بــــلـــبـــل بـــیـــچـــاره را پـــروانـــه کـــرد
جـــــان بـــــرد از خـــــانـــــهٔ تـــــن عـــــاقـــــبــــت
ایــن چــنـیـن عـشـقـت کـه در دل خـانـه کـرد
قـــصــه شــیــریــن عــجــب افــســانــهای اســت
کـــوهـــکـــن خـــواب انــدریــن افــســانــه کــرد
خورد خسرو نیست جز غم چاره چیست
چـــون خـــدا ایـــن مـــرغ را ایـــن دانـــه کـــرد
گزیدهٔ غزل ۲۲۹
دی دلــبــر مـن کـه سـر فـرازی مـیکـرد
ما را به کرشمه جان گدازی می کرد
آئــیــنــه بــدســت کــرده خــنــدان خــنـدان
بـا صـورت خویش عشق بازی می کرد
گزیدهٔ غزل ۲۳۰
بــــاد آمــــد و زان ســـرو خـــرامـــان خـــبـــرآورد
در کــــالــــبــــد ســــوخــــتــــه جـــانـــی دگـــر آورد
امــروز هــم از اول صــبــحــم ســرمــســتــی اسـت
این بوی که بودست که باد سحر آورد؟
گزیدهٔ غزل ۲۳۱
بــــاد بــــازآمـــد و بـــوی گـــل وریـــحـــان آورد
خـــــنــــدهٔ بــــاغ مــــرا گــــریــــهٔ هــــجــــران آورد
بـــاز گـــلـــهـــای نـــو از درد کـــهــن یــادم داد
غــنـچـههـا بـر جـگـرم زخـم چـو پـیـکـان آورد
بــوی آن گــمــشــده خــویــش نــمــییـابـم هـیـچ
زان چه سودم که صبا بوی گلستان آورد
گزیدهٔ غزل ۱۹۴
ایـزد کـه بـه زلـفـت شکن و تاب نهاد
در لـــعــل لــبــت لــولــوی خــوشــاب نــهــاد
وان خـــــال ســـــیـــــاه بــــرســــر ابــــرویــــت
هندوست که پا بر سر محراب نهاد
گزیدهٔ غزل ۱۹۵
چون خاک گردم درره وصلت همین بس باشدم
کـه آیـی و از تـو سـایـهای بـالای قبر من فتد
گزیدهٔ غزل ۱۹۶
ز گریه زیر دیوار تو هم غمناک و هم شادم
غــم آن کــافـتـد و شـادی آن کـان بـرسـرم افـتـد
گزیدهٔ غزل ۱۹۷
در عرصهٔ بستان جهان سرو قباپوش
خـیـزد بـسـی امـا چـو تو چالاک نیفتد
گزیدهٔ غزل ۱۹۸
سخن همان قدری گو که من توانم زیست
نــمــک هــمـان قـدری زن کـه در جـگـر گـنـجـد
گزیدهٔ غزل ۱۹۹
دل نـیـسـت کـه در روی غـم دلـدار نـگـنجد
سندان بود آن دل که در او یار نگنجد
گزیدهٔ غزل ۲۰۰
مـرا گـویـی کـه دل بـر یار دیگر به نهم لیکن
همین در دل تو می گنجی کسی دیگر نمیگنجد
ز هــجــرت مــوی شــد خـسـرو ولـی از شـادی وصـلـت
بــیــن آن مــوی را بــاری در کــشــور نــمــیگــنـجـد
گزیدهٔ غزل ۲۰۱
سـر زلـفـت مـتـرس بـر بـاد خـواهـد داد مـیـدانـم
که رسوا میشود ی که در مهتاب میگردد
گزیدهٔ غزل ۲۰۲
هـنـوزت نـاز گـرد چـشم خواب آلود میگردد
هنوز از تو شکیب عاشقان نابود میگردد
گزیدهٔ غزل ۲۰۳
خوش آن ساعت که از وی بوسه خواهم
وی آن لــــــبــــــهــــــای خــــــنــــــدان را بــــــد
چـــــو انـــــم کـــــشــــد آن در و گــــوهــــر
چـــــو گـــــاه خـــــنــــده دنــــدان را بــــد
گزیدهٔ غزل ۲۰۴
تو خود بوسه دهی جان ولی نیارد گفت
کـــه بـــازمــردهٔ تــو زنــدگــی هــوس را رد
گزیدهٔ غزل ۲۰۵
بــتــم چـو روی سـوی خـانـهٔ کـتـاب آرد
زخلق اگر نکند رخ نهان که تاب آرد
گزیدهٔ غزل ۲۰۶
بـــــت نـــــو رســـــیـــــدهٔ مـــــن هـــــوس شــــکــــار دارد
دل صــیــد کــرده هــر ســو نــه یــکـی هـزار دارد
دل مــن بــبــرد زلــفــش جــگـرم بـحـتـسـت چـشـمـش
تـــو مــبــاش غــافــل ای جــان کــه هــنــوز کــار دارد
نـــتـــوانـــمـــش بـــبـــیـــنـــم کـــه رقـــیـــب نـــامــوافــق
چـه خـوشـسـت گـل ولیکن چه کنم که خار دارد
بــرو ای صــبــا و خــالــی کــه تــرا ز هـجـر دیـدن
بــرســانــش ار چــه دانــم کــه کــم اسـتـوار دارد
بخدا که سینهٔ من بشکاف و جان به رو کن
کـــه درون خـــانـــهٔ تـــو دگـــری چـــه کـــار دارد ؟
بـرسـی ای سـوار و بـنـواز بـه لـطـیف خاکی را
کـــــه ز تـــــنــــدی ســــمــــنــــدت دل پــــر خــــار دارد
چـو اسـیـر تـسـت خـسـرو نـظـری بـه مردمی کن
کــــــه زتــــــاب زلــــــف مــــــســــــت دل بــــــیقــــــرار دارد
گزیدهٔ غزل ۲۰۷
در زلــــف بــــتــــان پــــیـــچ ای دل
کــایــن رشــتــه سـر دراز دارد
بیچاره کسی که بر درتو
یـک سـیـنه و صد نیاز دارد
نی نی غلطم خوش آنکه یاری
عـــاشـــق کـــش و دلــنــواز دارد
گزیدهٔ غزل ۲۰۸
تـو خـفـتـه مـیگـذری مـاهـروی مـهـد نـشـین
که باز بر شتر است و فغان جرس دارد
گزیدهٔ غزل ۲۰۹
جــان تــشــنــگــی از شـربـت عـنـاب تـو دارد
دل بــســتــگــی از سـنـبـل پـرتـاب تـو دارد
چون دفتر گل باز کند مرغ سحرخوان
شـــرح شـــکـــن طـــرهٔ پــرتــاب تــو دارد
گزیدهٔ غزل ۲۱۰
خالیست به کنج لب خون خوار رهٔ او وای
کـــــان داغ بـــــرای دل بـــــریــــان کــــه دارد ؟
گزیدهٔ غزل ۲۱۱
مرا چون می کشی جانا شفاعت میکند جانم
نـمـیگـویـد مـکـش امـا سـخـن در لـاغری دارد
گزیدهٔ غزل ۲۱۲
فــلــک بــا کــس دل یــکــتــا نــدارد
زصــد دیــده یــکــی بــیــنــا نــدارد
درخـت دهـر سـر تـا پای خار است
تــو گــل جــویــی و او اصـلـا نـدارد
جـــهـــان از مـــردمـــی هـــا مــردمــان را
نــــویــــدی مــــیــــدهــــد امــــا نــــدارد
کـسـی از هـفـت بـام چـرخ بگذشت
کـــه بـــاغ هـــشـــتدر مــاوا نــدارد
کـسـی کـایـن جـا مـربـع مـی نـشیند
در ایــــــوان مــــــثـــــمـــــن جـــــا نـــــدارد
چـرا خـسـرو نـیـنـدیشی تو امروز
از آن فردا که پس فردا ندارد
گزیدهٔ غزل ۲۱۳
با ما سخن سمن مگویید
کـو بـوی بـهـار مـا ندارد
گزیدهٔ غزل ۲۱۴
مهمی گذشت که چشمم خبر زخواب ندارد
مـرا شـبـی اسـت سـیـه رو که ماهتاب ندارد
گزیدهٔ غزل ۲۱۵
نه عقل ماند و نه دانش نه صبر ماند و نه طاقت
کـــــســـــی چـــــنـــــیـــــن دل بـــــیـــــچـــــارهٔ خــــراب نــــدارد
گزیدهٔ غزل ۱۷۷
پیش تو بگو کای بت سوزنده چو هندویم
بــــرآیــــنـــه ریـــز آنـــکـــه خـــاکـــســـتـــر هـــنـــدویـــت
گزیدهٔ غزل ۱۷۸
در نیک کوش کت بد و نیک اربه طینتست
کــز خــاک راســت راســت بــرایــد گــیـاه کـج
گزیدهٔ غزل ۱۷۹
ســاقــی بــیــا کــه مـوسـم عـیـشـسـت و مـوی
می ده که لاله گون شده از باده روخ
گزیدهٔ غزل ۱۸۰
دل بــــازبــــهـــوش آمـــد جـــانـــان کـــه مـــیآیـــد؟
بــیــمـار بـه هـوش آمـد درمـان کـه مـی آیـد ؟
ای دل تــو نــمـیگـفـتـی کـه ایـنـک ز پـی مـردن
اســــبـــاب مـــهـــیـــا کـــن آن جـــان کـــه مـــی آیـــد ؟
خـود نـامـهٔ خویش آورد از بهر قصاص آمد
ســرخــاک ره قــاصــد فــرمــان کـه مـی آیـد ؟
گــفــتـم کـه بـسـوزم جـان بـرآتـش روی تـو
گــفــتــا کــه چــرا غــم را پـروانـه نـمـییـابـد
گفتم که شوم محرم در مجلس خاص تو
گــفــتــا کــه حــریــف مــا دیــوانــه نــمــیبـایـد
گزیدهٔ غزل ۱۸۱
کـار حـسـن تـو رسـیـدست به جایی که سزد
کـه بـه عـهـدت سـخـن از یوسف کنعان نرود
بــاوصــال تـو نـدارم سـر بـسـتـان و بـهـشـت
هــر کــرا بــاغـچـهای هـسـت بـه بـسـتـان نـرود
خـسـرو خـسـتـه کـه مـانـدسـت بـه دهـلی دربند
آه گـــــر زو خـــــبـــــری ســــوی خــــراســــان نــــرود
لــــذت وصــــل نــــدانــــد مــــگــــر آن ســــوخــــتــــهای
کــه پـس از دوری بـسـیـار بـه یـاری بـرسـد
قـــیـــمـــت گـــل نـــشـــنــاســد مــگــر آن مــرغ اســیــر
که خزان دیده بود پس به بهاری برسد
چــه کــنــد دل کــه جــفــای تــو تــحـمـل نـکـنـد
کـــه اگـــر جـــان طـــلـــبــی بــنــده تــأمــل نــکــنــد
وا جـــبـــســـت از دهـــن غــنــچــه بــدوزنــد بــخــار
تــــا در ایــــام جــــمــــالـــت ســـخـــن گـــل نـــکـــنـــد
گزیدهٔ غزل ۱۸۲
نــارســتــه مـی تـوان دیـد از زیـر پـوسـت خـطـت
چون نامه یی که کاتب سوی برون بخواند
ای دل ســـپـــاس دار کـــه گــردوســت جــور کــرد
از بـــخـــت نـــامـــســـاعـــد مـــن بـــود ازو نـــبــود
گزیدهٔ غزل ۱۸۳
ای درج لـــــعـــــل دوســــت مــــگــــر خــــاتــــم جــــمــــی
زیـنـسـان کـه دسـت کـس بـه نـگـیـنت نمیرسد
هرگز ترا چنان که تو بی کس نشان نداد
پــای گــمــان بــه صــد یــقــیــنــت نــمــیرســیـد
گزیدهٔ غزل ۱۸۴
کـسـی تـلـخـی مـن دانـد کـه بـیـنـد خـنـدهٔ شـیـریـن
کـسـی خـون خـوردنـم داند که بیند گریهٔ فرهاد
مـــرا تـــا کـــی غـــم هـــجـــر تـــو پـــامـــال جــفــا دارد
بخواهم داد جان بر باد ازین غم هر چه باداباد
گزیدهٔ غزل ۱۸۵
تـغـافـل کـردنـت بـیفـتنهای نیست
فـریـب صـیـد بـاشـد خـواب صـیـاد
مـــرا گــرد ســران چــشــم بــیــمــار
به گردان لیک قربان کن نه آزاد
چـــو یـــاد عـــاشـــقـــان در دل غــم آرد
نـــمـــیدارم روا کــز مــن کــنــی یــاد
چــو ذوق عــشــقبــازی مــیشــنـاسـم
مـن از تـو جـور خـواهـم دیگران داد
دلـــا وقـــت جـــفـــا فـــریـــاد کــم کــن
که هنگام وفا خوش نیست فریاد
مــکــن خـسـرو حـدیـث عـشـق شـیـریـن
اگـر بـا خـود نـداری سـنگ فرهاد
گزیدهٔ غزل ۱۸۶
ای که بر کندی دل از پیمان یاران قدیم
گــاهگـاهـت یـاد بـایـد کـرد از عـهـد و داد
مـحـنـت هـجـران ورنـج راه و تـشـویق سفر
ایـنهـمـه گـویـی نـصـیب جان مهجورم فتاد
گزیدهٔ غزل ۱۸۷
ای کـــه عـــمـــر از پـــیســودای تــو دادیــم بــبــاد
یــــــاد مــــــیدارد کــــــه از مـــــات نـــــمـــــی آیـــــد یـــــاد
عــــهــــدهــــا بــــســــتــــی و مــــیداشــــتــــم امـــیـــد وفـــا
ای امـــیـــد مـــن و عـــهـــد تـــو ســـراســر هــمــه بــاد
هــــــر چــــــه دارنــــــد ز آئـــــیـــــن نـــــکـــــویـــــی خـــــوبـــــان
هـــــمــــه داری و بــــدان چــــشــــم بــــدانــــت مــــرســــاد
مــــاجــــرای دل گــــمگــــشــــتــــهٔ بــــی نــــام ونــــشــــان
هــر کــه را بــاز نــمــودیــم نــشـانـی بـه تـو داد
کام خسرو بده ای خسرو خوبان که شده است
لــعــلــی جــانبــخــش تــو شـیـریـن و دل او فـرهـاد
گزیدهٔ غزل ۱۸۸
گـفـتـم چـگـونه می کشی و زنده میکنی
از یـــک جــواب کــشــت و جــواب دگــر نــداد
ای دیــده آب خــویــش نــگـهـدار بـعـد ازیـن
کاتش بده رسید و به خرمن نایستاد
گـویـنـد مـنـگـرش مـگـر از فتنه جان بری
بـسـیـار خـواسـتـم کـه دل مـن نـایـسـتـاد
گزیدهٔ غزل ۱۸۹
چــوکــارهــای جــهــانــســت جـمـلـه بـی بـنـیـاد
حـــکـــیـــم دروی نـــنـــهـــاد کـــارهـــا بـــنـــیــاد
مـــــشـــــو مـــــقـــــیــــم درآبــــادی خــــراب جــــهــــان
چــو کــس مــقــیــم نــمــانــد دریــن خــراب آبــاد
مــــبــــر ز بــــاد غــــرور ار بــــلــــنــــدیــــی داری
که خس بلند شد از باد لیک باز افتاد
چــو هـسـت بـنـدهٔ خـلـق آدمـی ز بـهـر طـمـع
خــوشــاکــســی کــه ازیــن بـنـدگـی بـود آزاد
چــنــان بـزی کـه نـمـیـری اگـر تـوانـی زیـسـت
چـو هـر کـه هست به عالم برای مردن زاد
از آن خــویـش مـدان خـسـروا کـه عـاریـت اسـت
مـــتـــاع عـــمــر کــه دادنــد بــاز خــواهــی داد
گزیدهٔ غزل ۱۹۰
بــاز گــل مــی آیــد دل در بــلــا خــواهـد فـتـاد
سوزشی در جان بی سامان ما خواهد فتاد
گزیدهٔ غزل ۱۹۱
گـــر نـــیـــنـــدیـــشـــد رقـــیـــب او بـــلـــای عـــاشـــقـــان
هــم بـران جـان بـلـا تـشـویـش او خـواهـد فـتـاد
آنـکـه مـیگـویـد کـه دل نـدهـم بـکـس آخـر گـهی
پیش چشم شوخ کافر کیش او خواهد فتاد
گزیدهٔ غزل ۱۹۲
ژالــــــه از نـــــرگـــــس فـــــرو بـــــاریـــــد و گـــــل را آب داد
وز تــــــــگــــــــرگ روح پــــــــرور مــــــــالــــــــش عـــــــنـــــــاب داد
چــشــم مـسـت او کـه مـژگـان را بـه قـتـلـم تـیـز کـرد
خــــــــنــــــــجــــــــر زهــــــــرآب داده در کــــــــف قــــــــصـــــــاب داد
دوش بــــــــوی گــــــــل مــــــــرا از آشــــــــنـــــــایـــــــی یـــــــاد داد
جـــان گـــریـــبـــان پـــاره کـــرد وخــویــش را بــربــاد داد
ترسم از پرده برون افتم چو گل کاین باد صبح
زان گــلــســتــانــهــا کــه روزی بــا تـو بـودم یـاد داد
گزیدهٔ غزل ۱۶۵
مــــرگ فــــرهــــاد نــــه آن بـــود و هـــلـــاک شـــیـــریـــن
کـــه بـــرایـــشـــان زجـــدایـــی غـــم و درد افــزون رفــت
کشتن این بود که شیرین سوی فرهاد گذشت
مــردن آن بــود کــه لــیــلــی بـه سـر مـجـنـون رفـت
گزیدهٔ غزل ۱۶۶
بـــرگ زیـــرآمـــد و بـــرگ گـــل و گـــلــزار بــرفــت
ســـــرخ رویــــی رخ لــــالــــه وگــــلــــنــــار بــــرفــــت
سرو بشکفت و چمن سبز شد و نرگس خفت
گــوبــرو از بــر مــن ایــن هــمــه چـون یـار بـرفـت
نــــــزد مـــــن بـــــاد خـــــزان دوش غـــــبـــــار آلـــــوده
آمـــد وگـــفــت کــه ســرو تــو ز گــلــزار بــرفــت
خــواســتــم تــا بــروم در طــلــب رفــتــهٔ خــویـش
یــــادم آمــــد رخ او پــــای مــــن از کــــار بــــرفـــت
در دویـــد اشــک چــو بــازآمــد ز خــویــش نــدیــد
دل بـــیـــنـــداخـــت هــم انــدوه و خــونــبــار بــرفــت
خـون دل گـر چـه کـه بـسـیـار برفت اندک ماند
صـبـر هـر چـند که بود اندک و بسیار برفت
بـــــــــاد خـــــــــاری ز ره گــــــــلرخ مــــــــن مــــــــیآورد
جـــانـــم آویـــخـــت در آن خـــار و گـــرفــتــار بــرفــت
هـر چـه از عـقـل فـزون شـد هـمـه عـمـرم جوجو
انــدریــن غــارت غــم جــمـلـه بـه یـک بـار بـرفـت
گزیدهٔ غزل ۱۶۷
بـــرگ ریـــز آمـــد و بـــرگ گـــل و گــلــزار بــرفــت
ســــرخ روئـــی ز رخ لـــالـــه و گـــلـــنـــار بـــرفـــت
سرو بشکست و سمن زرد شد و نرگس خفت
گــو بـرو ایـن هـمـه چـون از بـر مـن یـار بـرفـت
نــــزد مــــن ، بــــاد خــــزان، دوش ، غــــبــــار آلـــوده
آمــد و گــفــت کــه ســر و تــو ز گـلـزار بـرفـت
خـــواســـتــم تــا روم انــدر طــلــب رفــتــهٔ خــویــش
یــــادم آمــــد رخ او ،پــــای مــــن از کــــار بـــرفـــت
خـون دل گـر چـه کـه بـسـیـار بـرفت اندک ماند
صـبـر هـر چـنـد که بود اندک و بسیار برفت
گزیدهٔ غزل ۱۶۸
من به نقد امروز با وصل بتانم در بهشت
زاهـــد بـــیـــچــاره در دل وعــده فــردا گــرفــت
گزیدهٔ غزل ۱۶۹
شــوق تــوأم بــاز گـریـبـان گـرفـت
اشـــــک دوان آمـــــد و دامـــــان گـــــرفــــت
ســـهـــل بـــود تــرک دو عــالــم ولــی
تــرک رخ وزلــف تــو نــتــوان گـرفـت
جان منی ! بی تو نفس چون زنم ؟
زانـکـه مرا بی تو دل از جان گرفت
هـر کـه چـنـیـن فرصتی از دست داد
بـس سـر انـگـشـت بـه دندان گرفت
عـــــارض او تـــــا بـــــدر آورد خـــــط
خـرده بـسـی بـرمـه تـابـان گـرفـت
خـــال تــو بــرلــعــل لــب دســت یــافــت
مــورچــهای مــلــک ســیــلــمــان گــرفـت
دل طــــلــــب کـــعـــبـــهٔ روی تـــو کـــرد
حـــلـــقـــهٔ آن زلـــف پـــریـــشـــان گــرفــت
مــا و مــی و طــرف گــلــســتـان و یـار
بــاد صــبــا طــرف گـلـسـتـان گـرفـت
بــــی مـــه رخـــســـار و شـــب زلـــف او
خـاطـرم از شـمـع شـبـسـتـان گـرفت
گزیدهٔ غزل ۱۷۰
ساقی بیار می که چنان سوخت دل زعشق
کـز سـوز ایـن کـبـاب هـمـه خـانـه بـو گرفت
ای پــردهپـوش قـصـهٔ مـن بـگـذر از سـرم
کاین سرگذشت من همه بازار و کو گرفت
گزیدهٔ غزل ۱۷۱
مـــشـــکـــلـــســت آزاد بــودن دل کــه بــا دلــبــر نــشــســت
مــردنــســت از تــن جــدایــی دل کــه بــا جـان خـو گـرفـت
عقل بیرون شد زمن پرسیدمش کاین چیست ؟ گفت :
مــا کــه هــشــیــاریــم ! بــا دیــوانــه نـتـوان خـو گـرفـت
گزیدهٔ غزل ۱۷۲
هست صحرا چون کف دست و بر او لاله چو جام
خـوش کـف دسـتـی کـه چـنـدیـن جام صهبا برگرفت
گزیدهٔ غزل ۱۷۳
خــصـم بـسـی طـعـنـه زد دوسـت بـسـی پـنـد داد
چشم به سوی تو بود گوش بدیشان نرفت
گزیدهٔ غزل ۱۷۴
سـتـمـی کـز تو کشد مرد ستم نتوان گفت
نـام بـیداد تو جز لطف و کرم نتوان گفت
چـــون مـــنـــی بـــایـــد تــا بــاورش آیــد غــم مــن
تو که دیوانه و مستی بتو غم نتوان گفت
غـــازیـــی از پـــی دیـــن بـــرهــمــنــی را مــیکــشــت
گـفـت از بـهـر سـری تـرک صـنـم نـتوان گفت
گزیدهٔ غزل ۱۷۵
تر کن من دی سخن به ره می گفت
هــر کــه رویــش بــدیــد مـه مـی گـفـت
او هـــــمـــــی رفــــت وخــــلــــق در عــــقــــبــــش
وحــــده لــــا شــــرک لــــه مــــی گــــفـــت
دل خــــطــــش را زوال جــــان مــــیخـــوانـــد
نــــیــــم شــــب را زوالــــگـــه مـــی گـــفـــت
گــــفــــتــــمــــش تـــیـــر مـــیـــزنـــی بـــردل
خـنـده مـی زد بـه ناز و نه می گفت
خـــســـرو از دور هـــمچـــو مـــدهـــوشــان
نـــظـــری مـــی فـــکـــنــد دوه مــی گــفــت
گزیدهٔ غزل ۱۷۶
ای بــر سـر خـوبـان جـهـان سـر چـشـمـت
درد از چـه فـتـادسـت بـگـو در چـشـمـت
از بس که به چشم تو درمد دل من
درد دل مــــــن کـــــرد اثـــــر در چـــــشـــــمـــــت
گزیدهٔ غزل ۱۵۶
امـــشـــب شـــب مـــن نــور ز مــهــتــاب دگــر داشــت
وز گــــریــــهٔ شــــادی جــــگــــرم آب دگـــر داشـــت
هــنــگــام ســحــر خــلــق بــه مــحــراب و دل مـن
ز ابــروی بــتــی روی بــه مــحــراب دگــر داشـت
قربان شوم و چون نشوم وای که آن چشم
بــر جــان مــن از هــر مــژه قــصــاب دگـر داشـت
نـی داشـت خـبـر از خـود و نی از می و مجلس
خـــســـرو کــه خــرابــی ز مــی نــاب دگــر داشــت
گزیدهٔ غزل ۱۵۷
سـوزش سـیـنـهٔ مـن دیـد و کـنـارم نگرفت
دل دیـوانـه بـه زنـجـیـر نـگـه نتوان داشت
نظری کردم و یده مرا جان بخشید
کــز رقــیــبــان خــنـک ی مـن پـنـهـان داشـت
گزیدهٔ غزل ۱۵۸
چــون بـگـیـتـی هـر چـه مـیآیـد روان خـواهـد گـذشـت
خـرم آنـکـس کـونـکـو نـام از جـهـان خـواهـد گـذشـت
مـــهـــر جـــانـــی وبـــهــاری کــایــدت خــوش بــاش ازانــک
چند بعد از تو بهار و مهر جان خواهد گذشت
خـــــســـــرو بــــســــتــــان مــــتــــاعــــی در دکــــان روزگــــار
کــیــن بــهــار عــمــر نــاگــه رایـگـان خـواهـد گـذشـت
گزیدهٔ غزل ۱۵۹
بـا غـمـش خـو کـردم امـشـب گـرچه در زاری گذشت
یــاد مــیــکــردم از آن شــبــهــا کـه در یـاری گـذشـت
مـــــردمـــــان گـــــویـــــنـــــد چــــونــــی در خــــیــــال زلــــف او
چـون بـود مـرغـی کـه عـمـرش در گـرفـتـاری گـذشـت
نـاخـوش آن وقـتـی کـه بـر زنـدهدلـان بـی عـشق رفت
ضایع آن روزی که بر مستان به هشیاری گذشت
مــاجــرای دوش مــیپــرســی کـه چـون بـگـذشـت حـال
ای سـرت گـردم چـه میپرسی به دشواری گذشت
گزیدهٔ غزل ۱۶۰
مـهـی گذشت که آن مه به سوی ما نگذشت
شــبــی نــرفــت کـه بـرجـان مـا بـلـا نـگـذشـت
مـــرا ز عـــارض او دیــر شــد گــلــی نــشــگــفــت
چو گلبنی که بر او هیچگه صبا نگذشت
گـــذشـــت در دل مـــن صـــد هـــزار تـــیـــر جـــفــا
کـــه هـــیـــچ در دل آن یـــار بــیوفــا نــگــذشــت
مـــســـیـــح مـــن چـــو مـــرا دم نـــداد جــان دادم
ولـــیـــک عـــمـــر نـــدانـــم گــذشــت یــا نــگــذشــت
کـــبـــوتـــری نـــبـــرد ســـوی دوســـت نـــامــهٔ مــن
کــــز آتــــش دل مــــن مــــرغ در هــــوا نــــگــــذشــــت
چـه سـود مـلک سلیمانت خسروا به سخن
کــه هــدهــد تــو گــهــی جـانـب سـبـا نـگـذشـت
گزیدهٔ غزل ۱۶۱
سرآن قامت چون سرو روان خواهم گشت
خـاک آن سـلـسـلـهٔ مـشـکفشان خواهم گشت
بـنـده عـشـقـم و آنـانـکـه دریـن غـم مـردنـد
تـازیـم گـرد سر تربتشان خواهم گشت
گزیدهٔ غزل ۱۶۲
دریــن هـوس کـه بـبـیـنـد بـه خـواب چـشـم تـرا
بـخـفـت نـرگـس و بـیـدار گـشـت و بـاز بـخفت
بـــبـــاغ بـــا تـــو هـــمــی کــرد ســرو پــای دراز
به یک طپانچه که بادش بزد دراز بخفت
گزیدهٔ غزل ۱۶۳
هر صبر و سلام که دل سوخته را بود
انــدر شــکــن سـلـسـلـهٔ خـم بـه خـمـش رفـت
یــک روز بــه شــالــای وصــالــش نـرسـانـیـد
آن عـمـر گـران مـایه که ما را به غمش رفت
گزیدهٔ غزل ۱۶۴
بـــی شـــاهـــد رعــنــا بــه تــمــاشــا نــتــوان رفــت
بــی ســرو خــرامــنـده بـه صـحـرا نـتـوان رفـت
صــحــرا و چــمــن پــهــلـوی مـن هـسـت بـسـی لـیـک
هـمـره تـو شـو ای دوسـت کـه تـنها نتوان رفت
مــائــیــم و ســر کــوی تــو گــر پــیـش نـخـوانـی
ایـــنـــجـــا بـــتــوان مــرد و از ایــنــجــا نــتــوان رفــت
گــفــتــم کــه ز کــویــت بــروم تــا بــبــرم جــان
گــــفــــتــــی بــــتــــوان جــــان مــــن امــــا نـــتـــوان رفـــت
ای قــــافــــلــــه در بــــادیـــهام پـــای فـــرو مـــانـــد
بگذر تو که در کعبه به این پا نتوان رفت
مــپــســنــد کــه در پــیــش لــبــت مــرده بــمــانــم
نـــازیـــســـتـــه از پـــیـــش مـــســیــحــا نــتــوان رفــت
گزیدهٔ غزل ۱۴۴
تـــاراج گـــشـــت مـــلـــک دل از جــور نــیــکــوان
ای دل برو که برده و بران خراج نیست
مــشــنــو حــدیــث بــیخــبــران در بــیـان عـشـق
دانی که احسن القصص اندر فسانه نیست
گزیدهٔ غزل ۱۴۵
بـیـدار شـو دلـا کـه جـهـان جـای خـواب نیست
ایــمــن دریــن خــرابــه نــشــســتــن صـواب نـیـسـت
از خـفـتـگـان خـاک چـه پـرسـی کـه حـال چـیست
زان خواب خوش که هیچ کسی را جواب نیست
طـــیـــب حـــیـــات خــواســتــن از آســمــان خــطــاســت
کـــز شـــیـــشـــهٔ دلـــیـــل امـــیـــد صــواب نــیــســت
گزیدهٔ غزل ۱۴۶
عــطــار گــو بــبــنــد دکــان را کــه مــن ز دوســت
بویی شنیدهام که به مشک و عبیر نیست
گزیدهٔ غزل ۱۴۷
بوسه به قیمت دهد جان ببرد رایگان
قـیـمـت بـوسـیـش هـست منت جانیش نیست
گزیدهٔ غزل ۱۴۸
روی نـیـکـوی تـو ز مـه کـم نـیـست
جــز تــرا نــیــکـویـی مـسـلـم نـیـسـت
دهــــــنــــــت ذره و کــــــم از ذره اســـــت
رخ ز خــورشـیـد ذرهای کـم نـیـسـت
گــــر جــــهـــانـــی غـــم اســـت در دل مـــن
چــون تــو انــدر دل مــنـی غـم نـیـسـت
تازه کن جان خسرو از غم خویش
کــیـن جـراحـت سـزای مـرهـم نـیـسـت
گزیدهٔ غزل ۱۴۹
هـزار سـال تـرا بـیـنـم و نگردم سیر
ولی دریغ که بنیاد عمر محکم نیست
گزیدهٔ غزل ۱۵۰
مـــشـــنــو ســخــن عــاشــقــی از هــرزه زبــانــان
کاین کار دلست ای پسر و کار زبان نیست
گزیدهٔ غزل ۱۵۱
شب دوشینه جان سویش چنان رفت
کـه زان اوسـت گـویـی زان مـن نـیـست
گزیدهٔ غزل ۱۵۲
بـــیـــش رفـــتـــارت بـــیـــایـــد راه کـــبـــکـــم در نـــظــر
گــر رونــده هـسـت لـیـکـن هـمچـو تـو آیـنـده نـیـسـت
چـون بـلـایـی نـیـسـت چـشـمت را به کشتن باز کن
هر که در عهدت به مرگ خویش میرد زنده نیست
گزیدهٔ غزل ۱۵۳
سـرو را بـا قـد تـو هـسـتـی نیست
مـیـلـش الـا بـه سـوی پـستی نیست
در دهــــان و مــــیــــانــــت مــــی بــــیــــنـــم
نــیــســتــی هـسـت لـیـک هـسـتـی نـیـسـت
گــــاهگــــاهــــم قــــبــــلــــه بـــودی روی
تا تو در پیش من نشستی نیست
گزیدهٔ غزل ۱۵۴
بـیـا بـیـا کـه مـرا طـاقـت جـدایـی نیست
رهــامــکــن کــه دلـم را زغـم رهـایـی نـیـسـت
دلــم بــبــردی و گـر سـرجـدا کـنـی زتـنـم
بجان تو که دلم را سر جدایی نیست
بـریـز جـرعـه کـه هنگامهٔ غمت گرم است
بگیر باده که هنگام پارسایی نیست
گزیدهٔ غزل ۱۵۵
تقدیر که یک چند مرا از تو جدا داشت
از جان گله دارم که مرا زنده چرا داشت؟
انـدوه جـدایـی ز کـسـی پـرس کـه یک چند
دور فــلــک از صــحــبــت یــارانـش جـدا داشـت
داغ دگــر ایـن اسـت کـه از گـریـه بـشـسـتـم
آن داغ کــــه دامــــانــــت ز خــــون دل مــــا داشــــت
غزل شمارهٔ ۱۰۱
مــا هــم از شـب سـایـبـان بـرآفـتـاب انـداخـتـسـت
سـروم از ریـحـان تـر بـرگـل نـقـاب انداختست
بـــرکـــنـــار لـــالـــهزار عـــارضـــش بــاد صــبــا
ســنــبــل سـیـراب را در پـیـچ وتـاب انـداخـتـسـت
حـلـقـههـای جـعـد چـیـن بـر چـین مهفرسای را
یـک بـیـک در حـلـق جـانم چون طناب انداختست
تـا کـنـد مـرغ دلـم را چـون کـبـوتر پای بند
بــرکــنــار دانــه دام از مــشــک نـاب انـداخـتـسـت
آنـــدو هـــنـــدوی ســـیـــه کـــار کــمــنــد انــداز را
هـمـچـو ان بـسـتـه و بـرآفـتـاب انـداخـتـست
منکه چون زلفش شدم سرحلقهٔ شوریدگان
حـلـقـه وارم بـردر آیـا از چـه بـاب انداختست
مـردم چـشم ار ز چشم من بیفتد دور نیست
چـون بـخـونـریـزی سپر بر روی آب انداختست
سـاقـی مـسـتـان که هوش می پرستان میبرد
گــوئــیـا بـیـهـوش دارو در شـراب انـداخـتـسـت
در رهــش خــواجــو بــه آب دیــده و خــون جـگـر
دل چـو دریـا کـرده و خـر در خـلـاب انـداخـتـست
غزل شمارهٔ ۱۰۲
ایــکــه لــبــت آب شــکــر ریــخــتــســت
بر سمنت مشگ سیه بیختست
نــقــش تــرا خـامـهٔ نـقـاش صـنـع
بـــر ورق جـــان مـــن انــگــیــخــتــســت
ســـاقـــی از آن آب چـــو آتـــش بــیــار
کــــاتــــش دل آب رخــــم ریـــخـــتـــســـت
بــا تــو مــحــالــسـت بـرآمـیـخـتـن
گـرچـه غـمـت بـا گـلـم آمـیـختست
در ســــر زلـــف تـــو ز آشـــفـــتـــگـــی
بـــاز بـــمــوئــی دلــم آویــخــتــســت
خــــانــــهٔ دل عــــشــــق بـــتـــاراج داد
عــقــل ازیــن واقــعــه بــگـریـخـتـسـت
خـــون دل از دیـــدهٔ خــواجــو مــگــر
عـقـد ثـریـاسـت که بگسیختست
غزل شمارهٔ ۱۰۳
کـــارم از دســـت دل فـــرو بـــســـتـــســـت
عـــقـــلــم از جــام عــشــق ســرمــســتــســت
زلــــــف او در تــــــکــــــســــــرســـــت ولـــــیـــــک
دل شــــوریــــده حــــال مــــن خـــســـتـــســـت
بـــا دلـــم کـــس نــمــی کــنــد پــیــونــد
بــجــز از حــاجــبـش کـه پـیـوسـتـسـت
هــــر کـــجـــا در زمـــانـــه دلـــبـــنـــدیـــســـت
دل در آن زلــــف دلــــگــــســــل بــــســــتــــســـت
یـــا رب ایـــن حـــوری از کـــدام بـــهـــشــت
هــمـچـو مـرغ از چـمـن بـرون جـسـتـسـت
بـــا مـــنـــش هـــر کـــه دیـــد مـــیگــویــد
فتنه بنگر که با که بنشستست
عــــــجــــــب از ســــــنـــــبـــــل تـــــو مـــــیدارم
کـــه چـــه شـــوریـــدهٔ زبـــر دســـتــســت
دل ریــــشــــم چــــو در غـــمـــت خـــون شـــد
مــــردم دیـــده دســـت ازو شـــســـتـــســـت
گـرچـه بـگـسـسـتـهئـی دل از خـواجو
بــدرســتــی کــه عــهــد نــشــکــســتـسـت
غزل شمارهٔ ۱۰۴
خـطـی کـز تـیـره شـب بـرخـور نوشتست
چه خطست آن که بس در خور نوشتست
اگــــر چــــه در خــــورســــت آن خــــط ولــــیـــکـــن
خــطــا کــردســت کــان بــرخــور نــوشــســت
خـــطـــا گـــفـــتــم مــگــر ســلــطــان حــســنــش
بــــراتــــی بــــر شــــه خـــاور نـــوشـــتـــســـت
و گـــــــر نـــــــی اجـــــــری خــــــیــــــل حــــــبــــــش را
خــــراج روم بــــر قــــیــــصـــر نـــوشـــتـــســـت
و یـــــــا تـــــــوقــــــیــــــع مــــــلــــــک دلــــــبــــــری را
مـــثـــالـــی بـــر مـــه از عـــنـــبـــر نـــوشــتــســت
بـــشـــیـــریـــنـــی بـــتـــم بـــســتــســت گــوئــی
بــدان افــســون کــه بــرشــکــر نــوشــتـسـت
هــــــمــــــه راز نــــــهــــــانــــــم مـــــردم چـــــشـــــم
بـــــیـــــاقـــــوت روان بـــــر زر نــــوشــــتــــســــت
تــــو گــــوئــــی مــــنــــشـــی دیـــوان تـــقـــدیـــر
مــــرا ایــــن در ازل بــــر ســــر نــــوشـــتـــســـت
بـــچـــشـــم عـــیـــب در خـــواج مـــیبـــیـــنــیــد
چـــو مـــیدانـــیـــد کــایــنــش ســرنــوشــتــســت
غزل شمارهٔ ۱۰۵
جـــان مـــا بـــر آتـــش و گــیــســوی جــانــان تــافــتــســت
ســنــبــلــش در پــیـچ و مـا را رشـتـهٔ جـان تـافـتـسـت
آن دو افــــعــــی ســــیـــاه مـــهـــره بـــازش از چـــه روی
هــمــچــو ثــعــبــان بــرکــف مــوســی عـمـران تـافـتـسـت
جــادوی مــردم فــریــب او چــو خــوابـم بـسـتـه اسـت
زلــف هــنــدویــش چــرا نــعــلــم بــدانــســان تــافــتــسـت
گــر نــمــیخــواهــد کـه مـا را رشـتـهٔ جـان بـگـسـلـد
آن طـــنـــاب چـــنـــبـــری بــهــر چــه چــنــدان تــافــتــســت
مــــهــــر رخــــســــار تــــو در جـــان مـــن شـــوریـــده دل
هــمــچــون مــاه چــارده در کــنــج ویــران تــافــتــســت
آن بــــنــــا گـــوش دل افـــروزســـت یـــا مـــه یـــا چـــراغ
کـز شـب زلـف تـو چـون شـمـع شـبـسـتـان تـافـتست
بــاده پــیــش آور کــه از عــکــس مــی و مــهــر رخـت
در دلـم گـوئـی کـه صـد خـورشـیـد تـابان تافتست
بـــنـــده تـــا دســـت طـــلـــب در دامـــن عـــشـــق تـــو زد
هــرگــزت روزی زغــفــلــت ســر ز فــرمــان تــافــتــســت ؟
هـمـچـو زلـفـت کـار خـواجـو روز و شب آشفته بود
با تو گر یک روز روی از مهر و پیمان تافتست
غزل شمارهٔ ۱۰۶
ایـــکـــه زلـــف ســـیـــهـــت بـــرگـــل روی آشـــفـــتـــســت
زآتــــــش روی تــــــو آب گـــــل ســـــوری رفـــــتـــــســـــت
در دهـانـت سـخـنـسـت ار چـه بـشـیـریـن سـخنی
لـــب شـــکـــر شـــکـــنـــت عـــذر دهـــانــت گــفــتــســت
هــمـچـو خـورشـیـد رخ انـدر پـس دیـوار مـپـوش
زانکه کس چشمهٔ خورشید به گل ننهفتست
دل گــم گــشــتــه کـه بـر خـاک درت مـیجـسـتـم
گــوئــیــا زلــف تــو دارد کــه بــســی آشــفــتـسـت
چــون تــوانــم کــه ز کــویــت بــمــلــامــت بــروم
کـــاب چـــشـــم آمـــده و دامـــن مـــن بـــگـــرفــتــســت
از ســـــر زلـــــف درازت نـــــکـــــنــــم کــــوتــــه دســــت
کــه بــهــر تــار سـر زلـف تـو مـاری خـفـتـسـت
احـتـیـاجـت به چمن نیست که بر سرو قدت
گـل دمـیـدسـت و هـمـه سـالـه بـهـار اشـکـفتست
بـسـکـه خـواجـو همه شب خاک سر کوی ترا
بـدو چـشـم آب فـشـانـدسـت و بـمـژگـان رفـتـست
گـر کـسـی گـفـت کـه شـعرش گهر ناسفتست
چـه زنـد گـوهـر نـاسـفـته که گوهر سفتست
غزل شمارهٔ ۱۰۷
جــانــم از غــم بــلــب رســیـدهٔ تـسـت
دلــم از دیــده خـون چـکـیـدهٔ تـسـت
راســـــتـــــی را قـــــد خـــــمـــــیــــدهٔ مــــن
نــقــشــی از ابــروی خــمــیــدهٔ تــســت
طــــوطــــی جــــانــــم از پـــی شـــکـــرت
زآشــــیــــان بــــدن پــــریـــدهٔ تـــســـت
بــــا لــــب لــــعــــل روح پـــرور تـــو
جــــوهــــر روح پـــروریـــدهٔ تـــســـت
شـــایـــد ار ســر نــهــنــد ســرداران
پـیـش رویـت کـه برکشیدهٔ تست
دل شـــــــــوریـــــــــدگـــــــــان بـــــــــی آرام
در ســـــر زلـــــف آرمـــــیـــــدهٔ تــــســــت
دیـــده نـــادیـــده مـــیکـــنـــی و مـــرا
دیده پیوسته در دو دیدهٔ تست
بـنـده را کـو بـه زر کـنـنـد بها
بـیبـهـا بـنـده زر خـریـدهٔ تست
دل خـــواجـــو بــجــان رســیــد و مــرا
جــان غــمــگــیــن بــلـب رسـیـدهٔ تـسـت
غزل شمارهٔ ۱۰۸
گـر حـرص زیـردسـت و طـمـع زیـر پـای تست
سـلـطـان وقـت خویشی و سلطان گدای تست
ای صـــــاحـــــب اجـــــل کـــــه روی در قـــــفـــــای دل
رخـــش امـــل مــران کــه اجــل در قــفــای تــســت
گـر نـفـس راه مـیزنـدت کـایـن طـریـق نـیـسـت
از ره مــرو کــه پــیــر خــرد رهــنـمـای تـسـت
زیـن تـابـخـانـه رخـت بـرون بـر کـه کـایـنات
یـــک غـــرفــه بــر در حــرم کــبــریــای تــســت
جــــای وقــــوف نــــیــــســـت دریـــن دامـــگـــاه دیـــو
بـگـذر کـه ایـن مـزابـل سـفـلی نه جای تست
از ره مــــرو بــــنــــغــــمــــه ســـرائـــیـــدن غـــراب
چــون مــرغ روح بــلـبـل بـسـتـانـسـرای تـسـت
بر فرش خاک تکیه زدن شرط عقل نیست
چــون تــخــتــگــاه عــالــم جــان مــتـکـای تـسـت
ای یــــار آشـــنـــا کـــه دم از خـــویـــش مـــیزنـــی
بـیـگانه شو ز خویش چو یار آشنای تست
خــواجــو اگــر بــقــا طــلــبــی از فــنــا مــتـرس
چــون بــنــگـری فـنـای تـو عـیـن بـقـای تـسـت
غزل شمارهٔ ۱۰۹
مـــگـــذر ز مـــا کــه خــاطــر مــا در قــفــای تــســت
دل بـــر امـــیـــد وعـــده وجـــان در قـــفـــای تـــســـت
ســهــلــســت اگــر رضــای تــو تــرک رضــای مــاســت
مـــقـــصـــود مـــا ز دنـــیـــی و عـــقــبــی رضــای تــســت
زیــن پــس چــو ســرفــدای قــفـای تـو کـردهایـم
مـــا را مـــران ز پـــیـــش کــه دل در قــفــای تــســت
گــــردن بـــبـــنـــد مـــیـــنـــهـــم و ســـر بـــبـــنـــدگـــی
خــواهــی بــبـخـش و خـواه بـکـش رای رای تـسـت
تنها نه دل بمهر تو سرگشته گشته است
هـــــر ذرهئـــــی ز آب و گـــــلـــــم در هـــــوای تـــــســــت
آزاد گـــــشـــــت از هــــمــــه آنــــکــــو غــــلــــام تــــســــت
بـیـگـانـه شـد ز خـویـش کـسـی کـاشـنـای تـسـت
ای در دلـــم عـــزیـــزتـــر از جـــان کـــه در تـــنـــســت
جـــانـــی کـــه در تـــنـــســـت مـــرا از بـــرای تــســت
ایــن خــســتــه دل کــه دعــوی عــشـق تـو مـیکـنـد
ســــوگــــنــــد راســــتــــش بــــقــــد دلـــربـــای تـــســـت
خــواجــو کــه رفــت در ســر جــور و جــفــای تـو
جـــانـــش هـــنـــوز بـــر ســـرمـــهــر و وفــای تــســت
غزل شمارهٔ ۱۱۰
دلــــبــــرا خــــورشـــیـــدتـــابـــان ذرهئـــی از روی تـــســـت
اهــــل دلــــرا قــــبــــلــــه مــــحــــراب خــــم ابــــروی تــــســــت
تــا شــبــیــخــون بــرد هــنـدوی خـطـت بـر نـیـمـروز
شــاه هــفــت اقــلــیــم گــردون بــنــدهٔ هــنــدوی تـسـت
شــــهــــســــوار گــــنــــبـــد پـــیـــروزه یـــعـــنـــی آفـــتـــاب
بــــارهــــا افــــتـــاده در پـــای ســـگـــان کـــوی تـــســـت
ذرهئــی گــفــتــم ز مــهــرت ســایــه از مـن بـرمـگـیـر
کــــافــــتــــاب خـــاوری در ســـایـــهٔ گـــیـــســـوی تـــســـت
نــافــهٔ خــشــک خــتــن گــر زانــکــه مــیخــیــزد ز چــیـن
زلف را بفشان که صد چین در شکنج موی تست
هـــر زمـــان نـــعـــلـــم در آتـــش مـــینـــهـــد زلـــفــت ولــیــک
جــــان مــــا خــــود در بـــلـــای غـــمـــزهٔ جـــادوی تـــســـت
از پــــریــــشــــانـــی چـــو مـــویـــت در قـــفـــا افـــتـــادهام
نــیــکــبــخــت آن زلــف هــنــدویــت کــه هــم زانــوی تـسـت
بـــا تـــو چـــیـــزی در مـــیــان دارد مــگــر بــنــد قــبــا
زان سـبـب پـیـوسـته او را تکیه بر پهلوی تست
نــکــهــت انــفــاس خــلــدســت ایــن نــســیــم مــشــگ بـیـز
یـــا ز چـــیـــن طـــرهٔ مـــشـــکـــیــن عــنــبــر بــوی تــســت
گــر تــرا هــر دم بــسـوئـی مـیـل ودل بـا دیـگـریـسـت
هـر کـجـا خـواجـوسـت او را مـیـل خـاطر سوی تست
غزل شمارهٔ ۸۱
عــــقــــل مــــرغـــی ز آشـــیـــانـــهٔ مـــاســـت
چــــرخ گــــردی ز آســـتـــانـــهٔ مـــاســـت
شــمــس مــشــرق فــروز عــالــمــتــاب
شـمـسـهٔ طـاق تـا بـخـانـهٔ مـاسـت
خــون چــشــم شـفـق کـه مـیبـیـنـی
جـــرعـــههـــای مـــی شـــبـــانـــه مــاســت
صــیــد مــا کــیـسـت آنـک صـیـادسـت
دام مــا چــیــســت آنـچـه دانـهٔ مـاسـت
تــیــر مــا بــگـذرد ز جـوشـن چـرخ
زانــکــه قــلــب فــلــک نـشـانـهٔ مـاسـت
مـا بـه افـسـون کـجـا رویـم از راه
که دو عالم پر از فسانهٔ ماست
گــر چــه ز اهـل زمـانـه شـاد نـئـیـم
شـــــادی آنـــــک در زمـــــانــــهٔ مــــاســــت
جـــنـــت ار هـــســـت خـــاک درگــه اوســت
زانــــکـــه مـــاوای جـــاودانـــه مـــاســـت
در بــسـیـط جـهـان کـنـون خـواجـو
هــــــمــــــه آوازهٔ تـــــرانـــــه مـــــاســـــت
غزل شمارهٔ ۸۲
کــاف و نـون جـزوی از اوراق کـتـب خـانـه مـاسـت
قــاف تــا قــاف جــهـان حـرفـی از افـسـانـهٔ مـاسـت
طـاق پـیـروزه کـه خـلـوتـگـه قـطـب فـلک است
کــمــتــریــن زاویــهئــی بــر در کـاشـانـهٔ مـاسـت
گــــر چــــراغ دل مــــا از نــــفـــس ســـرد بـــمـــرد
شـمـع ایـن طـارم نـه پـنـجـره پـروانهٔ ماست
گـنـج مـعـنـی کـه طـلـسـم است جهان بر راهش
چــون بــه مــعــنــی نــگـری ایـن دل ویـرانـهٔ مـاسـت
آب رو ریـــخــتــهایــم از پــی یــک جــرعــه شــراب
گـر چـه کـوثـر نـمـی از جـرعـهٔ پـیمانهٔ ماست
مـا بـه دیـوانـگـی ار زانـک بـه عـالـم فـاشـیـم
عــــقـــل کـــل قـــابـــل فـــیـــض دل دیـــوانـــهٔ مـــاســـت
آشـنـائـیـم به بی خویشی و بیگانه ز خویش
وانـک بـیـگـانـه نـگـشـت از هـمـه بـیـگانهٔ ماست
هـر کـسـی را تـو اگـر زنـده بـه جـان مـیبینی
جــان هــر زنــده دلــی زنــده بــه جــانــانـهٔ مـاسـت
گر چه در مذهب ما کعبه و بتخانه یکیست
خواجو از کعبه برون آی که بتخانهٔ ماست
غزل شمارهٔ ۸۳
مــائــیــم آن گــدای کــه ســلــطــان گــدای مـاسـت
مــا زیــر دســت مــهــر و فــلــک زیــر پــای مـاسـت
تــا بــر در ســرای شــمــا ســر نــهــادهایــم
اقـــــبـــــال بـــــنـــــدهٔ در دولـــــتـــــســـــرای مـــــاســــت
بــودی بــســیــط خــاک پــر از هــای و هــوی مــا
و کـنـون جـهان ز گریه پر از های هاست ماست
زیـنسـان کـه در قفای تو از غم بسوختیم
گـوئـی کـه دود سـوخـتـهئـی در قـفای ماست
تــا کــی زنــیــد تــیــغ جــفـا بـر شـکـسـتـگـان
ســهــلــســت اگــر بـقـای شـمـا در فـنـای مـاسـت
گـــر بـــرکــشــی وگــر بــکــشــی رای رای تــســت
هر چیز کان نه رای تو باشد نه رای ماست
آن کــــاشــــنـــای تـــســـت غـــریـــبـــســـت در جـــهـــان
وان کــو غــریــب گــشــت ز خـویـش آشـنـای مـاسـت
مــا را اگــر تــو مــشــتـریـیـی ایـن سـعـادتـیـسـت
بـــنـــمــای رخ کــه دیــدن رویــت بــهــای مــاســت
خــواجــو کــه خــاک پـای گـدایـان کـوی تـسـت
شـاهـی کـنـد گـرش تـو بـگـوئـی گـدای مـاست
غزل شمارهٔ ۸۴
جـــمـــشــیــد بــنــده در دولــتــســرای مــاســت
خــورشــیــد شــمـسـهٔ حـرم کـبـریـای مـاسـت
جـــعـــد عـــروس مـــاهـــرخ حـــجـــلـــهٔ ظـــفـــر
گـیـسـوی پـرچـم عـلـم سـدرهسـای مـاست
آن اطـلـس سـیـه کـه شـب تـار نـام اوسـت
تـــاری ز پـــردهٔ در خـــلـــوتـــســـرای مـــاســت
کــیــوان کـه هـسـت بـرهـمـن دیـر شـش دری
بـــا آن عـــلـــو مـــرتـــبـــه مـــامـــور رای مــاســت
گــر زیــر دســت مــا بــود آفــاق دور نـیـسـت
کــافــلــاک را چــو درنــگــری زیــر پــای مـاسـت
بــنــمــای مــلــکـتـی کـه نـبـاشـد خـلـلپـذیـر
ور زانـــک هـــســـت مـــمـــلـــکـــت دیــرپــای مــاســت
تـــا چـــتـــر مـــا هـــمـــای هـــوای مـــمــالــکــســت
فــــر هـــمـــای ســـایـــهٔ پـــر هـــمـــای مـــاســـت
مــــا تــــاج تــــارک خــــلــــفــــای زمــــانــــهایـــم
وآئـــیـــنـــهٔ جـــمـــال خـــلـــافـــت لـــقـــای مـــاســـت
خـورشـیـد آتـشـیـن رخ گـیـتـی فـروز چـرخ
عــکــسـی ز جـام خـاطـر گـیـتـی نـمـای مـاسـت
خـواجـو سـزد کـه بندهٔ درگاه ما بود
چون شاه هفت کشور گردون گدای ماست
غزل شمارهٔ ۸۴
جـــمـــشــیــد بــنــده در دولــتــســرای مــاســت
خــورشــیــد شــمـسـهٔ حـرم کـبـریـای مـاسـت
جـــعـــد عـــروس مـــاهـــرخ حـــجـــلـــهٔ ظـــفـــر
گـیـسـوی پـرچـم عـلـم سـدرهسـای مـاست
آن اطـلـس سـیـه کـه شـب تـار نـام اوسـت
تـــاری ز پـــردهٔ در خـــلـــوتـــســـرای مـــاســت
کــیــوان کـه هـسـت بـرهـمـن دیـر شـش دری
بـــا آن عـــلـــو مـــرتـــبـــه مـــامـــور رای مــاســت
گــر زیــر دســت مــا بــود آفــاق دور نـیـسـت
کــافــلــاک را چــو درنــگــری زیــر پــای مـاسـت
بــنــمــای مــلــکـتـی کـه نـبـاشـد خـلـلپـذیـر
ور زانـــک هـــســـت مـــمـــلـــکـــت دیــرپــای مــاســت
تـــا چـــتـــر مـــا هـــمـــای هـــوای مـــمــالــکــســت
فــــر هـــمـــای ســـایـــهٔ پـــر هـــمـــای مـــاســـت
مــــا تــــاج تــــارک خــــلــــفــــای زمــــانــــهایـــم
وآئـــیـــنـــهٔ جـــمـــال خـــلـــافـــت لـــقـــای مـــاســـت
خـورشـیـد آتـشـیـن رخ گـیـتـی فـروز چـرخ
عــکــسـی ز جـام خـاطـر گـیـتـی نـمـای مـاسـت
خـواجـو سـزد کـه بندهٔ درگاه ما بود
چون شاه هفت کشور گردون گدای ماست
غزل شمارهٔ ۸۶
مــــنــــزل پــــیــــر مــــغـــان کـــوی خـــرابـــات فـــنـــاســـت
آخــــر ای مــــغــــبــــچــــگــــان راه خــــرابـــات کـــجـــاســـت
دســـــــت در دامـــــــن رنـــــــدان قـــــــلـــــــنـــــــدر زدهایـــــــم
زانـــک رنـــدی و قـــلــنــدر صــفــتــی پــیــشــه مــاســت
هــر کـه در صـبـحـت آن شـاخ صـنـوبـر بـنـشـسـت
هــمــچــوبــاد ســحــری از ســر بـسـتـان بـرخـاسـت
پــیــش آنــکــس کـه چـو نـرگـس نـبـود اهـل بـصـر
صـــفـــت ســـرو بـــه تـــقـــریــر کــجــا آیــد راســت
گــر نــمــیخــواســت کــه آرد دل مــجــنــون در قـیـد
لــیــلــی آن زلــف مـسـلـسـل بـه چـه رو مـیپـیـراسـت
هــر چــه در عــالــم تــحــقــیــق صـفـاتـش خـوانـنـد
چــــــو نــــــکــــــو درنــــــگــــــری آیـــــنـــــهٔ ذات خـــــداســـــت
گر چه صورت نتوانبست که جان را نقشیست
نــــقــــش جــــانـــســـت کـــه در آیـــنـــه دل پـــیـــداســـت
تـلـخ از آن مـنـطـق شـیـریـن چو شکر نوش کنم
زانـــک دشـــنـــام کـــه مــحــبــوب دهــد عــیــن دعــاســت
طـــلـــب از یـــار بـــه جـــز یـــار نــمــیبــایــد کــرد
حاجت از دوست به جز دوست نمیشاید خواست
آنــــک نــــقـــش رخ خـــورشـــیـــد عـــذاران مـــیبـــســـت
چـــون نـــظـــر کـــرد رخ مـــهـــوش خـــود مــیآراســت
گـــر تـــوان حــور پــریــچــهــره جــدائــی خــواجــو
تـو مـپـنـدار کـه او یک سر موی از تو جداست
غزل شمارهٔ ۸۷
گــــر از جــــور جــــانـــان نـــنـــالـــی رواســـت
کـه دردی کـه از دوسـت بـاشـد دواسـت
چــــه بــــویــــســــت کــــارام دل مــــیبــــرد
مــــــگــــــر بــــــوی زلــــــف دلــــــارام مـــــاســـــت
عـــــجـــــب دارم از جــــعــــد مــــشــــکــــیــــن او
کــه بــا اوســت دایـم پـریـشـان چـراسـت
نــه تــنــهــا بــدامــش نــهـم پـای بـنـد
بـــهـــر تـــار مـــویـــش دلـــی مـــبـــتــلــاســت
تو گوئی که صد فتنه بیدار شد
چـو جـادویـش از خـواب مـسـتـی بـخـاست
بـــــتـــــابـــــیـــــش ازیـــــن قـــــصــــد آزار مــــن
مــکــن زانــک هــر نــیــک و بــد را جــزاســت
گــدائــی چــو خـواجـو چـه قـدرش بـود
کــه درخــیــل خــوبــان سـلـیـمـان گـداسـت
غزل شمارهٔ ۸۸
شـامـش از صـبـح فـروزنده درآویخته است
شـبـش از چـشـمهٔ خورشید برانگیخته است
گــــوئــــیـــا آنـــک گـــلـــســـتـــان رخـــش مـــیآراســـت
سنبل افشانده و بر برگ سمن ریخته است
یـا نـه مـشـاطـه ز بـیـخـویـشـتـنی گرد عبیر
گــرد آئــیــنــه چـیـنـش بـخـطـا بـیـخـتـه اسـت
تــا چـه دیـدسـت کـه آن سـنـبـل گـلفـرسـا را
دسـتـهـا بـسـتـه و از سـرو درآویـخـتـه اسـت
نـــتـــوان در خـــم ابـــروی ســـیــاهــش پــیــوســت
آنـک پـیـونـد مـن سـوخـتـه بـگـسـیـخـته است
تـــا زدی در دل مـــن خـــیـــمـــه بـــاقـــبـــال غـــمـــت
شــادی از جــان مــن غــمـزده بـگـریـخـتـه اسـت
جــان خــواجــو ز غــبــار قــدمــت خــالــی نــیــســت
زانــک بــا خــاک ســر کــوت بــرآمـیـخـتـه اسـت
غزل شمارهٔ ۸۹
شــوریــدهئــیـسـت زلـف تـو کـز بـنـد جـسـتـه اسـت
خــــط تــــو آن نــــبــــات کــــه از قــــنــــد رســــتـــه اســـت
آن هـــنـــدوی ســـیـــه کـــه تـــواش بـــنـــد کــردهئــی
بــســیــار قــلــب صــفشــکــنــان کــو شــکـسـتـه اسـت
گـــــر زانـــــک روی و مـــــوی تـــــو آشــــوب عــــالــــمــــســــت
مــــا را شــــبــــی مــــبــــارک و روزی خــــجــــســــتــــه اســـت
هــــر چــــنـــد نـــیـــســـت بـــا کـــمـــرت هـــیـــچ در مـــیـــان
خود را به زر نگر که چنان بر تو بسته است
بـــا مـــن مـــکـــن بــه پــســتــهٔ شــیــریــن مــضــایــقــت
آخـر نـه شـهـر جـمـلـه پـر از قـنـد و پـسـتـه اسـت
دانـــی کـــه بـــرعـــذار تـــو خـــال ســـیـــاه چـــیـــســـت
زاغـــی کـــه بـــر کـــنـــارهٔ بـــاغـــی نـــشـــســتــه اســت
مـــــن چـــــون ز دام عـــــشـــــق رهـــــائـــــی طـــــلـــــب کـــــنـــــم
کــانـکـس کـه خـسـتـه اسـت بـتـیـغ تـو رسـتـه اسـت
گـفـتـم کـه چـشـم مـسـت تـو خـونـم بـریـخـت گفت
یک لحظه تن بزن که بخسبد که خسته است
خــواجــو چــنــیــن کـه اشـک تـو بـیـنـم ز تـاب مـهـر
گــوئــی مــگــر کــه رشــتــهٔ پــرویــن گــسـسـتـه اسـت
غزل شمارهٔ ۹۰
روی زمـــیـــن و خـــون دلـــم نـــم گــرفــتــه اســت
پــشــت فــلـک ز بـار غـمـم خـم گـرفـتـه اسـت
اشــکــم چــه دیـده اسـت کـه مـانـنـد خـونـیـان
پــیــوســتــه دامــن مــن پــرغــم گـرفـتـه اسـت
مــســکــیــن دلــم کــه حــلــقــهٔ آن زلــف تــابـدار
بـگـرفـت و غـافـلـسـت کـه ارقـم گـرفـتـه است
انـــفـــاس روح مـــیدمـــد از بـــاد صـــبـــحـــدم
گـوئـی کـه بـوی عـیـسـی مـریـم گـرفـته است
چــون جــام مــیگــرفــت نــگــارم زمــانــه گــفـت
خـورشـیـد بـین که ماه محرم گرفته است
همدم به جز صراحی و جام شراب نیست
خــرم کــســی کــه دامـن هـمـدم گـرفـتـه اسـت
هـــر کـــو ز دســـت یـــار گــرفــتــســت جــام مــی
روشــن بـدان کـه مـمـلـکـت جـم گـرفـتـه اسـت
مـــلـــک دلـــم گــرفــت و بــجــورش خــراب کــرد
آری غــریــب نــیــســت مــگــر کــم گــرفـتـه اسـت
خواجو ز پا درآمد و هیچش بدست نیست
جــز دامــن امــیــد کــه مــحــکــم گـرفـتـه اسـت
از وی مــــــتـــــاب روی کـــــه مـــــانـــــنـــــد آفـــــتـــــاب
تــیــغ زبــان کـشـیـده و عـالـم گـرفـتـه اسـت
غزل شمارهٔ ۷۱
ایــن بـاد کـدامـسـت کـه از کـوی شـمـا خـاسـت
وین مرغ چه نامست که از سوی سبا خاست
بــــاد ســــحــــری نــــکــــهـــت مـــشـــک خـــتـــن آورد
یــا بــوئــی از آن ســلـسـلـه غـالـیـهسـا خـاسـت
گــوئــی مــگــر انــفــاس روانبــخــش بـهـشـتـسـت
ایــن بــوی دلــاویــز کــه از بــاد صــبــا خـاسـت
بـــرخـــاســـتــه بــودی و دل غــمــزده مــیگــفــت
یــا رب کــه قــیــامــت ز قــیــام تـو چـرا خـاسـت
بــنــشــیــن نــفـسـی بـو کـه بـلـا را بـنـشـانـی
زان رو کـه ز بـالـای تو پیوسته بلا خاست
شـــور از دل یـــکـــتـــای مـــن خـــســـتــه بــرآورد
هـــر فـــتــنــه و آشــوب کــز آن زلــف دوتــا خــاســت
ایــن شــمــع فــروزنــده ز ایــوان کــه افـروخـت
ویــن فــتــنــه نــو خــاســتـه آیـا ز کـجـا خـاسـت
از پـــرده بـــرون شـــد دل پــرخــون مــن آنــدم
کــز پــردهســرا زمــزمـهٔ پـردهسـرا خـاسـت
خـواجـو بـه جـز از بـنـدگـی حـضـرت سـلـطان
کــاری نــشــنــیــدیــم کــه از دســت گــدا خـاسـت
غزل شمارهٔ ۷۲
ایـکـه از بـاغ رسـالـت چـو تـو شمشاد نخاست
کــــار اســــلــــام ز بــــالــــای بــــلــــنـــدت بـــالـــاســـت
شــکــل گــیــســوی و دهـان تـو بـصـورت حـامـیـم
حــرف مــنــشــور جــلــال تــو بــمــعــنــی طــاهــاســت
شــب کــه داغ خــط هــنـدوی تـو دارد چـو بـلـال
دلـــش از طـــره عـــنـــبـــرشـــکـــنــت پــر ســود اســت
زمـــزم از خـــجـــلـــت الـــفـــاظ تــو غــرق عــرقــســت
مــروه از پــرتــو انــوار تــو در عــیــن صــفــاسـت
هــر کــه او مــشــتــریـت گـشـت زهـی طـالـع سـعـد
وانـک در مـهـر تـو چـون مـاه بـیـفـزود بـکـاست
پـــیـــش آن ســـنـــبـــل مـــشـــکـــیـــن عـــبـــیــر افــشــانــت
ســخــن نــافــهٔ تــاتــار نــگــویــم کــه خــطـاسـت
در شـــب قــدر خــرد بــا خــم گــیــســویــت گــفــت
ایـــکـــه از هـــر ســر مــوی تــو دلــی انــدرو اســت
از تـــو مـــوئـــی بـــجـــهـــانــی نــتــوان دادن از آنــک
یـک سـر موی ترا هردو جهان نیم بهاست »
قـــطـــرهئـــی بـــخـــش ز دریـــای شـــفــاعــت مــا را
کــاب ســرچــشــمــهٔ مــهــرت ســخـن دلـکـش مـاسـت
در تــو بـسـتـیـم بـیـک مـوی دل از هـر دو جـهـان
کـه بـیـک مـوی تـو کـار دو جـهـان گردد راست
مـــــکـــــن از خـــــاک درخــــویــــش جــــدا خــــواجــــو را
که بود خاک ره آنکس که ز کوی تو جداست
غزل شمارهٔ ۷۳
ایـن بـوی بـهـارسـت کـه از صـحن چمن خاست
یــا نــکــهــت مــشــکــســت کــز آهــوی خـتـن خـاسـت
انـــفــاس بــهــشــتــســت کــه آیــد بــه مــشــامــم
یــا بــوی اویــسـسـت کـه از سـوی قـرن خـاسـت
ایــن ســرو کــدامــســت کــه در بـاغ روان شـد
ویـن مـرغ چـه نـامـست که از طرف چمن خاست
بــشــنــو ســخــنــی راســت کــه امــروز در آفــاق
هر فتنه که هست از قد آن سیم بدن خاست
ســـــودای دل ســـــوخـــــتـــــهٔ لـــــالــــه ســــیــــراب
در فــصـل بـهـار از دم مـشـکـیـن سـمـن خـاسـت
تــــا چــــیــــن ســــر زلــــف بـــتـــان شـــد وطـــن دل
عــــزم ســــفــــرش از گــــذر حــــب وطــــن خــــاســـت
آن فــتــنــه کــه چــون آهــوی وحـشـی رمـد از مـن
گـــوئـــی ز پـــی صــیــد دل خــســتــهٔ مــن خــاســت
هــر چــنــد کــه در شــهــر دل تــنـگ فـراخـسـت
دل تــــنــــگـــیـــم از دوری آن تـــنـــگ دهـــن خـــاســـت
عـــهـــدیـــســـت کــه آشــفــتــگــی خــاطــر خــواجــو
از زلـــف ســـراســـیـــمـــهٔ آن عـــهـــدشـــکـــن خــاســت
غزل شمارهٔ ۷۴
گــر نــه مــرغ چــمــن از هــمــنـفـس خـویـش جـداسـت
هــمـچـو مـن خـسـتـه و نـالـنـده و دل ریـش چـراسـت
آن چـه فـتـنـهسـت کـه در حـلـقـه رنـدان بنشست
وین چه شورست که از مجلس مستان برخاست
گــر از آن ســنــبــل گــلــبــوی ســمـن فـرسـا نـیـسـت
چـیـسـت ایـن بـوی دلـاویـز کـه بـا بـاد صـبـاسـت
تــــا بـــرفـــتـــی نـــشـــدی از دل تـــنـــگـــم بـــیـــرون
گـر چـه تـحـقـیق ندانم که مقام تو کجاست
شـــــادی وصـــــل نـــــبــــایــــد مــــن دلــــســــوخــــتــــه را
اگــــرش ایــــن هــــمــــه انــــدوه جــــدائــــی ز قــــفـــاســـت
بـــوصــال تــو کــه گــر کــوه تــحــمــل بــکــنــد
ایــن هـمـه بـار فـراق تـو کـه بـرخـاطـر مـاسـت
مــحــمــل آن بــه کـه ازیـن مـرحـلـه بـیـرون نـبـرم
کــــه ره بــــادیــــه از خــــون دلــــم نــــاپــــیــــداســـت
بـــه رضـــا از ســـر کـــوی تـــو نـــرفــتــم لــیــکــن
ره تـسـلـیـم گـرفـتـم چـو بـدیـدم کـه قـضاست
چـه بـود گـر بـه نـمـی نـامـه دلـم تـازه کـنـی
چـه شـود گـر بـه خـمی خامه کنی کارم راست
گـــر دهـــد بـــاد صـــبـــا مـــژدهٔ وصـــلـــت خــواجــو
مـــشـــنــو کــان هــمــه چــون درنــگــری بــاد هــواســت
غزل شمارهٔ ۷۵
دلـــبـــرا ســـنـــبــل هــنــدوی تــو در تــاب چــراســت
زیـن صـفت نرگس سیراب تو بیخواب چراست
چـشـم جـادوی تـو کـز بـادهٔ سـحـرسـت خراب
روز و شــب مــعــتــکــف گــوشــه مـحـراب چـراسـت
نـرگـس مـسـت تـو چـون فـتـنـه ازو بـیـدارسـت
هـمـچـو بـخـت مـن دل سوخته در خواب چراست
مـــــگـــــر از خـــــط ســـــیـــــاه تــــو غــــبــــاری دارد
ورنــه هــنــدوی رســن بــاز تــو در تـاب چـراسـت
جــزع خــونخــوار تــو گــر خــون دلــم مــیریـزد
مــــردم دیــــدهٔ مــــن غــــرقــــهٔ خــــونــــاب چـــراســـت
از درم گـر تـو بـر آنـی کـه بـرانـی سـهـلـست
این همه جور تو با خواجو ازین باب چراست
غزل شمارهٔ ۷۶
کــــار مــــا بــــی قــــد زیــــبــــات نــــمــــی آیـــد راســـت
راســتــی را چــه بــلــائـیـسـت کـه کـارت بـالـاسـت
چــون قــد ســرو خــرام تــو بــگــویــم سـخـنـی
در چـــمـــن ســـرو بــبــالــای تــو مــیمــانــد راســت
بـــخــطــا مــشــک خــتــن لــاف زد از خــوشبــوئــی
بـا سـر زلـف تو پیداست که اصلش ز ختاست
زیــر هــر مــوی چــو زنــجـیـر تـو دیـوانـه دلـیـسـت
روی بــنــمــای کــه چــنــدیــن دل خــلـقـت ز قـفـاسـت
بــا تــو یــکــتــاسـت هـنـوز ایـن دل شـوریـدهٔ مـن
چــون ســر زلــف کــژت قــامــتــم ار زانــک دوتــاســت
رســـم بــاشــد کــه بــانــگــشــت نــمــایــنــد هــلــال
ابــرویــت چــون مــه نــوزان ســبـب انـگـشـتنـمـاسـت
نــرگــس جــادوی مــســت تــو بــهــنــگـام صـبـوح
فتنهئی بود که از خواب صبوحی برخاست
مــتــحــیــر نــه در آن شــکــل و شــمـایـل شـدهام
حـــیـــرتـــم در قـــلـــم قـــدرت بـــیـــچـــون خـــداســت
بـــحـــقـــیـــقـــت نـــه مـــجـــازســـت بــمــعــنــی دیــدن
صــورتــی را کــه درو نــور حــقــیــقـت پـیـداسـت
نــبــود شــرط مــحــبــت کــه بــنــالــنـد از دوسـت
زانــک هــر درد کــه از دوســت بــود عــیــن دواســت
خــواجــو ار زانــک تــرا مــنــصــب لــالــائــی نـیـسـت
زادهٔ طــــــبــــــع تــــــرا لــــــل لـــــالـــــا لـــــالـــــاســـــت
غزل شمارهٔ ۷۷
بــا مــنــت کــیـنـه و بـا جـمـلـه صـفـاسـت
ایــــنــــهــــم از طـــالـــع شـــوریـــدهٔ مـــاســـت
راســـــتـــــی را صـــــنـــــمـــــا بــــی قــــد تــــو
کــــــار مــــــا هــــــیــــــچ نــــــمـــــیآیـــــد راســـــت
هـــر گـــیـــاهـــی کـــه بـــرویـــد پـــس ازیــن
از ســــر تــــربــــت مــــا مــــهــــر گــــیــــاســــت
مــــــــی کــــــــشــــــــم درد بــــــــامــــــــیـــــــد دوا
گــــر چــــه درد از قــــبــــلــــت عـــیـــن دواســـت
ایــن چــه بــویــســت کــه نــاگـه بـدمـیـد
ویـن چـه فـتـنه ست که دیگر برخاست
بـــــــاز از نـــــــالــــــهٔ مــــــرغــــــان ســــــحــــــر
صــبــحــدم صــحــن چــمــن پــر غـوغـاسـت
گــــر چــــه در پــــرورش نــــطــــفــــهٔ خـــاک
بـــــوی زلـــــفـــــت مـــــدد بـــــاد صـــــبــــاســــت
خــــیــــز کــــز نــــکــــهــــت انـــفـــاس نـــســـیـــم
هـــر ســـحـــر پـــیـــرهـــن غــنــچــه قــبــاســت
گر نه خواجوست که دور از رخ تست
زلــــف هــــنــــدوی تــــو آشــــفــــتــــه چـــراســـت
غزل شمارهٔ ۷۸
با تو نقشی که در تصور ماست
بـــــه زبـــــان قــــلــــم نــــیــــایــــد راســــت
حــاجــت مــا تــوئـی چـرا کـه ز دوسـت
حـاجـتـی بـه ز دوسـت نـتـوان خواست
مــــــاه تــــــا آفـــــتـــــاب روی تـــــو دیـــــد
اثـــــر مـــــهـــــر در رخــــش پــــیــــداســــت
ســـخـــن بـــاده بـــا لـــبـــت بــادســت
صــفــت مــشـک بـاخـط تـو خـطـاسـت
در چــــــمــــــن ذکــــــر نــــــارون مـــــیرفـــــت
قــامــتــت گــفــت بــر کــشـیـدهٔ مـاسـت
ســـــــرو آزاد پـــــــیــــــش بــــــالــــــایــــــت
راســتــی را چــو بــنـدگـان بـر پـاسـت
او چــــــو آزاد کـــــردهٔ قـــــد تـــــســـــت
لـــاجـــرم دســـت او چـــنـــان بـــالـــاســت
فـتـنـه بـنـشـان و یـک زمـان بـنـشـیـن
کـــه قـــیــامــت ز قــامــتــت بــرخــاســت
هــر کــه بــیــنــی بــجـان بـود قـائـم
جـــان وامـــق چـــو بـــنـــگـــری عــذراســت
از صــــبــــا بــــوی روح مــــیشــــنــــوم
دم عــیــســی مــگــر نــســیــم صــبــاسـت
عــمــر خــواجــو بــبــاد رفــت و رواســت
زانــک بــی دوســت عــمــر بــاد هــواسـت
غزل شمارهٔ ۷۹
طـــائـــر طـــوریـــم و خـــاک آســـتــانــت طــور مــاســت
پـــرتـــو نـــور تـــجـــلـــی در دل پـــر نــور مــاســت
مــا بــه حــور و روضــهٔ رضـوان نـداریـم الـتـفـات
زانـک مـجـلـس روضـهٔ رضوان و شاهد حور ماست
عـــاقـــبــت غــیــبــت گــزیــنــد هــر کــه آیــد در نــظــر
وانــک او غــایــب نــگــردد از نــظـر مـنـظـور مـاسـت
پــیــش مــا هــر روز بــی او رسـتـخـیـزی دیـگـرسـت
و آه دلـسـوز نـفـیـر و سـیـنـه نفخ صور ماست
مــا بــدار الــمــلــک وحــدت کــوس شـاهـی مـیزنـیـم
وین که بر زر مینویسد اشک ما منشور ماست
کــردهایــم از مــلــک هــسـتـی کـنـج عـزلـت اخـتـیـار
ویـن دل ویـرانـه گـنـج و نـیـسـتـی گـنـجـور مـاست
آنــــک دایــــم در خــــرابــــات فـــنـــا ســـاغـــر کـــشـــد
در هـــوای چـــشـــم مـــســـت او دل مـــخـــمــور مــاســت
تـــخــتــگــاه عــشــق مــا داریــم و از دار ایــمــنــیــم
زانـــک دار از روی مـــعـــنـــی رایـــت مـــنـــصــور مــاســت
تـا چـو خـواجـو عـالـم رنـدی مـسـخـر کـردهایـم
زلــف ســاقــی دسـتـگـیـر و جـام مـی دسـتـور مـاسـت
غزل شمارهٔ ۸۰
کــفــر ســر زلــف تــو ایـمـان مـاسـت
درد غـــم عـــشــق تــو درمــان مــاســت
مـجـلـس مـا بـی تـو ندارد فروغ
زان که رخت شمع شبستان ماست
ای کــه جــمـالـت ز بـهـشـت آیـتـیـسـت
آیـــت ســودای تــو در شــان مــاســت
تــا دل مــا در غــم چــوگــان تــوســت
هـر دو جـهـان عـرصـهٔ مـیـدان مـاسـت
زلــــف ســـیـــاه تـــو در آشـــفـــتـــگـــی
صــورت ایــن حــال پــریــشــان مــاسـت
چــون نــرســد دســت بــه لـعـل لـبـت
خـــاک درت چـــشــمــهٔ حــیــوان مــاســت
گـفـت خـیـال تـو که خواجو هنوز
عـاشـق و سرگشته و حیران ماست
غزل شمارهٔ ۵۷۳
بــیــار بــاده کــه وقــت گــلــســت و مــوسـم بـاغ
ز مــــهــــر بــــردل پـــر خـــون لـــالـــه بـــنـــگـــر داغ
دمــــاغ عــــقــــل مــــعــــطــــر کــــن از شــــمــــامــــهٔ مــــی
بـــود کـــه بـــوی عـــفـــافـــش بـــرون رود ز دمـــاغ
گــــهــــی کـــه زاغ شـــب از آشـــیـــان کـــنـــد پـــرواز
ز عــکــس بــاده چــو چــشــم خــروس کــن پـر زاغ
اگـــر چـــراغ نـــبـــاشـــد بــه تــیــره شــب شــایــد
چــرا کــه بــاغ بــرافــروخــت از شـکـوفـه چـراغ
بــــــر آتــــــش رخ گـــــل آب مـــــیفـــــشـــــانـــــد مـــــیـــــغ
وز آب آیــــــــنــــــــه گـــــــون زنـــــــگ مـــــــیزدایـــــــد مـــــــاغ
بـــبـــیـــن کـــه مـــرغ چـــمـــن دمـــبــدم هــزار ســلــام
بــــدســـت بـــاد صـــبـــا مـــیکـــنـــد بـــبـــاغ ابـــلـــاغ
ز رهــــــگــــــذار نــــــســــــیـــــم بـــــهـــــار رنـــــگ آمـــــیـــــز
شــدســت ســاحــت بــســتــان چــو کــلــبــهٔ صــبــاغ
خــوشــا بــطــرف گــلــســتــان شـراب نـسـریـن بـوی
ز دســــــت لـــــالـــــه عـــــذاران عـــــنـــــبـــــریـــــن اصـــــداغ
چـــو راغ را شـــود از لـــالـــه شـــقـــه خـــون آلــود
بـــــخـــــون لـــــالــــه بــــبــــایــــد گــــرفــــت دامــــن راغ
مـــگـــو حـــکـــایـــت پـــیـــمـــان و نـــام تـــوبـــه مـــبـــر
کـه نـیـسـت از می و پیمانهام به توبه فراغ
به صحن باغ قدح نوش و غم مخور خواجو
کــه آنــکــه بــاغ بــنــا کـرد بـرنـخـورد از بـاغ
غزل شمارهٔ ۵۷۴
چون آتش خور شعله زد از شیشه شفاف
در آب مــــــعـــــقـــــد فـــــکـــــن آن آتـــــش نـــــشـــــاف
گـر بـاد صـبـا مـشـک نسیمست عجب نیست
کــآهــوی شـب افـتـاد کـنـون نـافـهاش از نـاف
مـنـعـم مکن ای محتسب از باده که صوفی
بـی جـام مـصـفـا نـتـوانـد کـه شـود صاف
مــیــخــوارهٔ ســرمــســت بــدنــیـا نـکـنـد مـیـل
دیــــوانــــهٔ مــــدهــــوش ز دانــــش نــــزنـــد لـــاف
صــیــد صــلــحــا مــی کــنــد آن آهــوی صـیـاد
خـــون عـــقـــلـــا مــیخــورد ایــن غــمــزهٔ ســیــاف
هـر دم کـه شـود درج عـقـیـقـت گـهر افشان
گـــــوهـــــر ز حـــــیــــا آب شــــود در دل اصــــداف
آنکس که دل از هر دو جهان در کرمت بست
بـر وی چـه بـود گـر بـگـشـائـی در اعـطاف
کـام دل درویـش جـزیـن نـیـست که گه گاه
در وی نـــگـــرد شــاه جــهــان از ســرالــطــاف
آن بـه کـه زبـان در کـشـم از وصـف جـمـالـت
زیــرا کــه بــکــنــهــش نـرسـد خـاطـر وصـاف
نــقــد دل مــغــشــوش بــبــازار تــو بــردیــم
گــفــتــنــد کــه کــس قـلـب نـیـارد بـرصـراف
خــــواجـــو بـــمـــلـــامـــت ز درت بـــاز نـــگـــردد
عــنــقــا نــتــوانــد کــه نــشــیـمـن نـکـنـد قـاف
غزل شمارهٔ ۵۷۵
شــمــیــم بــاغ بــهــشـتـسـت بـا نـسـیـم عـراق
کــــه گـــشـــت زنـــده ز انـــفـــاس او دل مـــشـــتـــاق
بـــرون ز خــامــه کــه او هــم زبــان بــود مــا را
کــه دســتــگــیــر تــوانــد شــد از سـر اشـفـاق
تــــرا بــــقــــتــــل احــــبــــا مــــواخــــذت نــــکـــنـــنـــد
مــگــر بــخــون شــهــیــدان ضــرب تــیــغ فــراق
کجا رسد بکمندت که لاشهئی که مراست
اگــر چــه بـرق شـود کـی رسـد بـگـرد فـراق
درآن زمـــان کـــه بـــود قـــالــبــم عــظــام رمــیــم
کــنــنــد نــفــحــهٔ عــشــقــت ز خــاکــم اســتــنــشـاق
بـتـلـخـی ار چـه بـشـد خـسـرو از جـهـان او را
حـــــلـــــاوت لــــب شــــیــــریــــن نــــمــــیرود ز مــــذاق
تـــــو آفـــــتـــــاب بـــــلـــــنـــــدی ولــــی بــــرون ز زوال
تـــو مـــاه مـــهـــر فــروزی ولــی بــری ز مــحــاق
دلــم ز بــهــر چــه بـا طـره تـو بـنـدد عـهـد
کــه هــنـدواسـت و بـیـک مـوی بـشـکـنـد مـیـثـاق
کــسـی کـه سـرور جـادوگـران بـود پـیـوسـت
بـود چـو ابـروی شـوخـت بـچـشم بندی طاق
تــرا کــه ایــن هــمــه قــول مــخــالــفـسـت رواسـت
کـــه یـــاد مـــینـــکــنــی هــیــچ نــوبــت از عــشــاق
نــوازشــی بــکــن از اصــفــهــان کــه گـشـت روان
از آب دیـــــــده مـــــــا زنــــــده رود ســــــوی عــــــراق
کــمــال رتــبــت خــواجــو هــمــیــن قــدر کــافـیـسـت
کــه هــســت بــنـدهئـی از بـنـدگـان بـواسـحـق
غزل شمارهٔ ۵۷۶
ای بـرده عـارضـت به لطافت ز مه سبق
دل غـــرق خــون دیــده ز مــهــر رخــت شــفــق
خـورشـیـد بـر زمین زده پیش رخت کلاه
ریــحــان درآب شــســتــه ز شـرم خـطـت ورق
دیــنــار جــســتــه از زر و رخــســار مــن طـلـا
وانــگــاه از درســت رخــم کــرده سـکـه دق
اشـــک مـــنـــســـت یـــا مـــی گــلــرنــگ در قــدح
یــا روی تــسـت یـا گـل خـود روی بـرطـبـق
مه را بهیچ وجه نگویم که مثل تست
بـــا جـــبـــهـــهٔ پــرآبــلــه و روی پــر بــهــق
دانــی کـه چـیـسـت قـطـره بـاران نـوبـهـار
ابـــر از حـــیـــای دیـــدهٔ مـــا مـــیکـــنـــد عـــرق
من بعد ازین دیار به کشتی گذر کنند
مــارا گــر آب دیــده بــمــانــد بــریـن نـسـق
پـیـوسـتـه بـیتو مردم بحرین چشم من
در بــــاب آب دیــــده روان مـــیکـــنـــد ســـبـــق
خـواجـو خـرد کـه واضـع قانون حکمتست
در پــیــش مــنــطــق تــو نـیـارد زدن نـطـق
غزل شمارهٔ ۵۷۷
چـو حـرفـی بخوانی ز طومار عشق
شود منکشف بر تو اسرار عشق
بـیـار آب حسرت که جز سیم اشک
روان نــیــســت نــقـدی بـبـازار عـشـق
نــشــانــم ز کــنـج صـوامـع مـجـوی
کـه شـد مـنـزلـم کـوی خـمار عشق
تــلــف گــشــت عــمــرم در ایــام مـهـر
بــدل گــشــت دلـقـم بـه زنـار عـشـق
بـیـا تـا چـو بـلبل بهنگام صبح
بــنــالــیــم بــر طـرف گـلـزار عـشـق
کـسـانـی کـه روزی نـگـشـتـند اسیر
چـــه دانـــنـــد حـــال گـــرفــتــار عــشــق
بــــخــــوانــــی ســـواد ســـویـــدای دل
اگــر بــرتـو خـوانـنـد طـومـار عـشـق
مــکــن عــیــب خــواجــو کـه اربـاب عـقـل
نــبــاشــنــد واقــف بــر اطــوار عـشـق
غزل شمارهٔ ۵۷۸
طـــفــل بــود در نــظــر پــیــر عــشــق
هــرکــه نــگــردد ســپــر تــیــر عـشـق
دل چـــه بــود مــخــزن اســرار شــوق
جان که بود شارح تفسیر عشق
هـــر کـــه نـــدارد خـــبــری از ســمــاع
کــــی شـــنـــود زمـــزمـــهٔ زیـــر عـــشـــق
دم بــــدم از گـــوشـــهٔ مـــیـــدان جـــان
مــیشــنــوم نــعــرهٔ تــکــبــیــر عـشـق
دایـــهٔ فـــطـــرت مـــگـــر آمـــیـــخـــتــســت
خـون مـن سـوخـتـه بـا شـیـر عـشـق
تــیــغ مـکـش بـر سـر مـقـتـول مـهـر
دام مــنــه بــر ره نــخــجــیــر عــشــق
تــرک خــرد گــیــر کــه تــدبـیـرعـقـل
عـــیـــن جـــنـــونــســت بــتــقــریــر عــشــق
دســــت مــــن و ســــلــــســـلـــهٔ زلـــف یـــار
پـــای مـــن و حـــلـــقــهٔ زنــجــیــر عــشــق
ســــالـــک مـــجـــذوب دلـــم در ســـلـــوک
از نــــظــــر تــــربــــیـــت پـــیـــر عـــشـــق
نــرگــس جــادوی تــو دیــدن بــخـواب
فـتـنـه بـود خـاصـه بـتـعـبیر عشق
آب زر از چــــهــــرهٔ خــــواجــــو بـــرفـــت
از چـــه ز خـــاصـــیـــت اکـــســیــر عــشــق
غزل شمارهٔ ۵۷۹
بـــاز بـــرافـــراخـــتـــیـــم رایـــت ســلــطــان عــشــق
بــار دگــر تــاخــتــیــم بــر ســر مــیــدان عــشـق
مـــلـــک جـــهـــان کــردهایــم وقــف ســر کــوی یــار
گـــوی دل افـــکـــنـــدهایـــم در خـــم چـــوگــان عــشــق
از ســـرمـــســـتـــی کـــشـــیـــم گـــرده رهــبــان دیــر
بـــر درهـــســـتـــی زنـــیــم نــوبــت ســلــطــان عــشــق
جـان چـه بـود تـا کـنـیـم در ره عـشـقـش نـثار
پــای مــلــخ چــون بــریــم نــزد ســلـیـمـان عـشـق
عـــقـــل دریـــن دیـــر کـــیــســت مــســت شــراب الــســت
روح در ایــن بــاغ چـیـسـت بـلـبـل بـسـتـان عـشـق
جـــان کـــه بـــود تـــشــنــهئــی بــرلــب آب حــیــات
دل چـــه بــود حــلــقــهئــی بــر در زنــدان عــشــق
ســر نــکــشــد از کـمـنـد بـسـتـهٔ زنـجـیـر مـهـر
بــاز نـگـردد بـه تـیـر خـسـتـهٔ پـیـکـان عـشـق
سـیـر نـگـردد بـه بـحـر تـشـنـهٔ دریـای وصـل
روی نـــتـــابـــد ز ســـیـــل غـــرقـــهٔ طـــوفـــان عــشــق
چــون بــقــیــامــت بــرم حــســرت رخــســار دوســت
بـــر دمـــد از خـــاک مـــن لـــالـــهٔ نـــعـــمــان عــشــق
صــــد ره اگــــر دســــت مــــرگ چــــاک زنــــد دامــــنـــم
بـــار دگـــر بـــر زنـــم ســـر ز گـــریـــبـــان عـــشـــق
کــــی بــــنــــهــــایــــت رســــد راهــــروانــــرا ســـلـــوک
زانــــکــــه نــــدارد کــــنـــار راه بـــیـــابـــان عـــشـــق
مــرغ ســحــرخــوان دل نــعــره بــرآرد ز شــوق
چــون بــمــشــامــش رســد بــوی گــلــسـتـان عـشـق
گر چو قلم تیغ تیز بر سر خواجو نهند
ســر نــتــوانــد کــشــیــد از خــط فــرمـان عـشـق
غزل شمارهٔ ۵۸۰
ســری بــالــعــیــس اصـحـابـی ولـی فـی الـعـیـس مـعـشـوق
الـــــا یـــــا راهـــــب الـــــدیـــــر فـــــهـــــل مـــــرت بـــــک الــــنــــوق
فـــتـــاده نـــاقـــه در غـــرقـــاب از آب چـــشـــم مــهــجــوران
وفـــوق الـــنـــوق خـــیـــمـــات و فـــی الــخــیــمــات مــعــشــوق
سزد گردست گیریدم که کار از دست بیرون شد
اخـــــلـــــائـــــی اغـــــیـــــثـــــونـــــی وثــــوب الــــصــــبــــر مــــمــــزوق
مـــقـــیـــم از گـــلـــشـــن طـــبــعــم نــســیــم شــوق مــیآیــد
ومــــن راســــی الــــی رجــــلــــی حـــدیـــث الـــعـــشـــق مـــنـــمـــوق
کــــجــــا از روضـــهٔ رضـــوان چـــنـــان حـــوری بـــرون آیـــد
لــطــیــف الــکــشــح مــمــســوخ مــن الــفــردوس مــســروق
بـــکـــام دشـــمـــنـــم بـــی او و او بـــا دشــمــنــم هــمــدم
نــــصــــیــــبــــی مــــنــــه هــــجــــران و غـــیـــری مـــنـــه مـــرزوق
خــوشــا بــا دوســتــان خــواجــو شـراب وصـل نـوشـیـدن
و بـــالـــطـــالـــســـات والـــکـــاســات مــصــبــوح و مــغــبــوق
غزل شمارهٔ ۵۸۱
ای ســـرو خـــرامـــنـــدهٔ بـــســـتـــان حـــقـــایــق
آزاد شـــو از ســـبـــزهٔ ایـــن ســـبـــز حــدائــق
بـــرگـــلــبــن ایــجــاد تــوئــی غــنــچــهٔ خــنــدان
در گـــلـــشـــن ابــداع تــوئــی بــرگ شــقــائــق
مــنــزلــگــه انــس تــو ســراپــردهٔ قـدسـسـت
تـا چـنـد شـوی سـاکـن ایـن تـیـره مـضائق
بــیـرون نـرود راه تـو بـیتـرک مـقـاصـد
حـاصـل نـشـود کـام تـو بـی قـطـع عـلـائـق
رخـــش امــل از عــرصــهٔ تــقــلــیــد بــرون ران
تــا خــیــمــه زنــی بــر ســر مــیـدان حـقـائـق
در کــوکـبـهات خـیـل وحـشـم چـیـسـت مـخـائـل
در راه تـو خـرگـاه و خـیـم چـیـسـت عـوائق
چـون کـعبهٔ خلقت بوجود تو شرف یافت
بــایــد کــه شــوی قــبــلــهٔ حــاجــات خـلـائـق
آنــکــس کــه گــدای در مــیــخــانــهٔ عــشـقـسـت
بــرخــسـرو عـقـلـسـت بـصـد مـرتـبـه فـائـق
خواجو بسحر سرمکش از مرغ صراحی
زیــرا کــه بــشـبـگـیـر بـود بـلـبـلـه لـائـق
غزل شمارهٔ ۵۶۵
چـو جـام لـعـل تـو نـوشـم کـجـا بـمـاند هوش
چو مست چشم تو گردم مرا که دارد گوش
مـــــنـــــم غـــــلـــــام تـــــو ور زانــــکــــه از مــــن آزادی
مـــرا بـــکـــوزه کـــشـــان شــرابــخــانــه فــروش
بــه بــوی آنــکــه ز خـمـخـانـه کـوزهئـی یـابـم
روم ســــبــــوی خـــرابـــاتـــیـــان کـــشـــم بـــر دوش
ز شـــوق لـــعـــل تــو ســقــای کــوی مــیــخــواران
بــــــدیـــــده آب زنـــــد آســـــتـــــان بـــــاده فـــــروش
مـــرا مـــگـــوی کــه خــامــوش بــاش و دم درکــش
کـه در چـمـن نـتـوان گـفـت مـرغ را کـه خـموش
اگــر نــشــان تــو جــویــم کــدام صــبــر و قـرار
وگــر حــدیــث تــو گــویــم کــدام طــاقـت و هـوش
مــکــن نــصــیــحــت و از مــن مــدار چــشـم صـلـاح
کــه مــن بــقــول نـصـیـحـت کـنـان نـدارم گـوش
شــراب پــخــتــه بــخــامــان دل فــسـرده دهـیـد
کـه بـاده آتـش تـیـزسـت و پـخـتگان در جوش
نــــعــــیــــم روضــــهٔ رضــــوان بــــذوق آن نــــرســـد
کـه یـار نـوش کـنـد باده و تو گوئی نوش
مـــرا چـــو خـــلـــعـــت ســـلـــطـــان عـــشــق مــیدادنــد
نـدا زدنـد کـه خـواجو خموش باش و بپوش
مـــیـــســـرم نــشــود خــامــشــی کــه در بــســتــان
نـــوای بـــلـــبـــل مـــســـت از تـــرنــمــســت و خــروش
غزل شمارهٔ ۵۶۶
ای دل مــکــن انــکــار و از ایــن کــار مــیــنــدیـش
ور زانــکــه در ایــن کـاری از انـکـار مـیـنـدیـش
در کــام نــهــنــگـان شـو و کـامـی بـکـف آور
چــون یــار بــدســت آیــد از اغــیـار مـیـنـدیـش
بـا شـوق حـرم سـرمـکـش از تـیـغ حرامی
وز بــادیــه و وادی خــونــخــوار مــیــنــدیــش
مــارســت غــم عــشــقــش و او گــنــج لــطــافـت
گـنـجـت چـو بـدسـت اوفـتـد از مـار میندیش
گــر زانــکــه تــوئـی نـقـطـهٔ پـرگـار مـحـبـت
از نــقــطــه بـرون آی و ز پـرگـار مـیـنـدیـش
چــــون دســـت دهـــد پـــرتـــو انـــوار تـــجـــلـــی
از نــور مــبــرا شــود و از نــار مــیــنــدیــش
در عشق چو قربان شوی از کیش برون آی
ور لـــاف انـــا الـــحـــق زنـــی از دار مــیــنــدیــش
گـــر جـــان طـــلـــبــد یــار دل یــار بــدســت آر
چـون سـر بـشـد از دست ز دستار میندیش
خـواجـو اگـرت سـر بـرود در سـر این کار
انـــکـــار مـــکـــن وز غـــم ایـــن کـــار مــیــنــدیــش
غزل شمارهٔ ۵۶۷
پـرده از رخ بـفـکـن ای خـود پـردهٔ رخـسـار خویش
کـــی بـــود دیـــدارت ای خـــود عـــاشــق دیــدار خــویــش
بــــرســــر بــــازار چــــیــــن بــــا ســــنـــبـــل ســـوداگـــرت
مــشــک اگــر در حــلــقــه آیــد بــشـکـنـد بـازار خـویـش
نـــرگـــس بــیــمــار خــود را گــاه گــاهــی بــاز پــرس
زانــکــه هــم بــاشــد طــبــیــبــانـرا غـم بـیـمـار خـویـش
چـون نـمـیبـیـنـی کـسـی که جز تو میگوید سخن
خـویـشـتـن مـی گـوی و مـینه گوش بر گفتار خویش
ایــکــه در عــالــم بــزیــبــائــی و لــطــفــت یــار نــیــســت
بـا چـنـیـن صـورت مـگر هم خویش باشی یار خویش
مــا بــچــشــم خــویــش رخــســار تــو نــتــوانـیـم دیـد
دیده بگشای و بچشم خویش بین رخسار خویش
کــار مــا انــدیــشــهٔ بـی خـویـشـی و بـی کـیـشـی اسـت
هـر کـه را بـیـنـی بـود انـدیـشـهئـی در کـار خـویش
خـویـش را خواجو شناسد گر چه او را قدر نیست
هــم بــقــدر خــویــش دانــد هــر کــســی مـقـدار خـویـش
چــون ز خــویـش و آشـنـا بـیـگـانـه شـد بـاشـد غـریـب
گـــر کـــنـــد بـــیـــگـــانــگــانــرا مــحــرم اســرار خــویــش
غزل شمارهٔ ۵۶۸
آورده ایــــــم روی بــــــســــــوی دیــــــار خــــــویــــــش
بــاشــد کــه بــنــگــریـم دگـر روی یـار خـویـش
صـوفـی و زهـد و مـسـجـد و سـجـاده و نـمـاز
مـــــا و مــــی مــــغــــانــــه و روی نــــگــــار خــــویــــش
چــون زلــف لــیــلــی از دو جــهــان کــردم اخـتـیـار
مـــجـــنـــونـــم ار ز دســـت دهــم اخــتــیــار خــویــش
کـــردم گـــذار بـــرســـرکـــویـــش وزیـــن ســـپــس
تا خود چه بر سرم گذرد از گذار خویش
چـــون هـــیـــچ بــرقــرار نــمــیمــانــد از چــه روی
مـــانـــدســـت بـــیـــقـــراری مـــن بـــرقــرار خــویــش
زانـرو کـه هـر چـه دیـدهام از خـویـش دیدهام
هــر دم کــنــم ز دیــده ســزا در کــنـار خـویـش
در بــنــدگــی چـو کـار مـن خـسـتـه بـنـدگـیـسـت
تــا زنــدهام چــگـونـه کـنـم تـرک کـار خـویـش
چـــون مـــا شــکــار آهــوی شــیــرافــکــن تــوئــیــم
گــر مــیکــشــی بــدور مـیـفـکـن شـکـار خـویـش
خـــواجـــو چـــو کــردهئــی ســبــق خــون دل روان
از لـــوح کـــائـــنـــات فـــرو شــو غــبــار خــویــش
غزل شمارهٔ ۵۶۹
بـــه شـــهـــریـــار بـــگـــوئــیــد حــال ایــن درویــش
بـــه شـــهـــریـــار بـــریــد آگــهــی از ایــن دل ریــش
مـــدد کـــنـــیـــد کـــه دورســـت آب و مـــا تـــشـــنــه
حــــرامـــی از عـــقـــب و روز گـــرم و ره در پـــیـــش
تـــوانـــگـــران چــو عــلــم بــرکــنــار دجــلــه زنــنــد
مـــــــگـــــــر دریـــــــغ نـــــــدارنـــــــد آبـــــــی از درویــــــش
اگــر تــو زهــر دهــی هــمــچـو شـهـد نـوش کـنـم
بـه حـکـم آنـکـه ز دسـت تو نوش باشد نیش
بـه نـوک نـاوک چـشـم تـو هر که قربان شد
ازو چـــه چـــشـــم تـــوان داشــتــن رعــایــت کــیــش
از آســـــتـــــان تـــــو دوری نـــــکـــــردم انـــــدیـــــشــــه
چـــرا کــه گــوش نــکــردم بــعــقــل دور انــدیــش
اگـــر گـــرفـــت دلـــم تـــرک خـــویـــش و بـــیــگــانــه
غریب نیست که بیگانه گشته است از خویش
بـــــه عــــشــــوه آهــــوی روبــــاه بــــاز صــــیــــادت
چــنــان بـرد دل مـردم کـه گـرگ گـرسـنـه مـیـش
بــیــا و پــرده بـرافـکـن کـه هـسـت خـواجـو را
شــکــیــب کـم ز کـم و اشـتـیـاق بـیـش از بـیـش
غزل شمارهٔ ۵۷۰
به بزمگاه صبوحی کنون بمجلس خاص
حـیـات بـخـش بـود جـام مـی بـحـکم خواص
ز شــوق مــجــلــس مــســتــان نــگــر بـبـزم افـق
کـه زهـره نـغـمـه سرایست و مشتری رقاص
بــســوز مــجــمــر عــود ای مــقـیـم خـلـوت انـس
بـسـاز بـزم صـبـوح ای نـدیم مجلس خاص
بــگــو کــه فــاتـحـهٔ بـاب صـبـح خـیـزان را
ســپــیــده دم بــدمـد حـرزی از سـر اخـلـاص
تــو از جــراحــت دلــهــای خــســتــه نــنــدیــشـی
کـه در ضـمـیر نیاری که الجروح قصاص
مـــحـــب روی تـــو رویـــم نـــمـــیتـــوانـــد دیـــد
کـه گـفـتـهانـد کـه الـقـاص لـا یحب القاص
نــه در جــمــال تــو مــشــتــاق را مـجـال نـظـر
نــه از کــمــنــد تــو عــشــاق را امــیــد خــلـاص
ز قـیـد عـشـق تـو مـیخواستم که بگریزم
گـرفـت پـیـش ره اشـکـم کـه لـات حـین مناص
غـــریــض لــجــهٔ دریــای عــشــق شــد خــواجــو
ولـی چـو در بـکـف آرد چـه غـم خـورد غـواص
غزل شمارهٔ ۵۷۱
بده آن راح روان بخش که در مجلس خاص
مـــــایــــهٔ روح فــــزائــــی بــــود از روی خــــواص
دوســتـان شـمـع شـبـسـتـان و پـریـوش سـاقـی
مــاه خـوش نـغـمـه نـواسـاز و حـریـفـان رقـاص
عـــقـــل را ره نـــبــود بــر در خــلــوتــگــه عــشــق
عــام را بــار نــبــاشــد بـه سـراپـرده خـاص
ای بــســا در گــرانــمـایـه کـه آیـد بـه کـنـار
تــا دریــن بـحـر بـود مـردم چـشـمـم غـواص
آخــر ای فــاتــحــهٔ صــبــح بــه اخـلـاص بـدم
کـه خـلـاص از شـب هـجـران نـبـود بـی اخلاص
وحـشـی از قـیـد تـو نـگـریـزد ارش تـیـغ زنـی
کــه گــرفــتــار کــمــنــدت نــکــنــد یــاد خــلــاص
خــالــص آیــد چــو زر از روی حــقــیــقــت خـواجـو
گـرتـو در بـوتـه عـشقش بگدازی چو رصاص
غزل شمارهٔ ۵۷۲
بــســوز ســیــنــه رســنــد اهــل دل بـذوق سـمـاع
کـه شـمـع سـوخـتـه دل را از آتـشـسـت شـعـاع
حـــــدیـــــث ســـــوز درون از زبـــــان نـــــی بــــشــــنــــو
ولــی چــو شــمــع نــبــاشــد چــه آگــهــی ز سـمـاع
بـــچـــشـــم آهـــوی لـــیـــلـــی نـــظــر کــن مــجــنــون
گــهــی کــه بــرســر خــاکـش چـرا کـنـنـد سـبـاع
بــرو طــبــیــب و صــداعــم مــده کــه مـخـمـورم
مــــگــــر بــــبــــاده رهــــائــــی دهــــی مــــرا ز صـــداع
بـــیـــا و جـــام عـــقـــارم بـــده کــه تــا بــودم
نــه بــا عــقــار تــعــلــق گــرفـتـهام نـه ضـیـاع
چـــگــونــه از خــط حــکــم تــو ســر بــگــردانــم
که من مطیعم و حکم تو پیش بنده مطاع
شـدی و بـیـتـو بـهـر شـارعـی کـه بـگـذشـتم
ز دود ســـیــنــه هــوا بــرســرم بــبــســت شــراع
بــه روشــنــی نــتــوان بــار بــر شــتــر بــسـتـن
کــه هـمـچـو شـام بـود تـیـره بـامـداد وداع
بــرقــعــهئــی دل مــا شــاد کــن کـه در غـم تـو
بــســی بــخــون جــگــر نــســخ کــردهایــم رقـاع
مـرا از آنـچـه که گیرد حرامی از پس و پیش
چـو تـرک خـویـش گـرفتم چه غم خورم ز متاع
بــمــهــد خــاک بــرد بــا تــو دوســتــی خـواجـو
کــه شـیـر مـهـر تـو خـوردسـت در زمـان رضـاع
غزل شمارهٔ ۵۵۷
آنــکــه جــز نــام نــیــابــنــد نــشــان از دهــنــش
بـر زبـان کـی گـذرد نـام یـکـی هـمچو منش
راسـتـی را کـه شـنـیـدست بدینسان سروی
کــه دمــد ســنــبــل سـیـراب ز بـرگ سـمـنـش
هـــرکـــه در چـــیـــن ســـر زلـــف بـــتـــان آویـــزد
آســتــیــن پــر شــود از نـافـهٔ مـشـک خـتـنـش
گـر چـه از مـصـر دهـد آگـهـی انـفـاس نـسـیم
بـوی یـوسـف نـتـوان یـافـت جـز از پـیـرهنش
هــر غــریــبــی کــه مــقـیـم در مـه رویـان شـد
تـــا در مـــرگ کـــجـــا یــاد بــود از وطــنــش
کـشـتـهٔ عـشـق چـو از خـاک لـحـد بـرخـیـزد
چـو نـکـوتـر نـگری تر بود از خون کفنش
من نه آنم که بتیغ از تو بگردانم روی
شــمــع دلـسـوخـتـه نـبـود غـم گـردن زدنـش
دوش خـواجـو سـخـنـی از لـب لـعـلـت میگفت
بـچـکـیـد آب حـیـات از لـب و تـرشد سخنش
غزل شمارهٔ ۵۵۸
حــــســــد از هــــیــــچ نــــدارم مــــگـــر از پـــیـــرهـــنـــش
که جز او کیست که برخورد ز سیمین بدنش
مـــی لـــعـــل ار چـــه لـــطــیــفــســت در آن جــام عــقــیــق
آن نــــدارد ز لــــطــــافـــت کـــه در آن جـــامـــه تـــنـــش
گـــــر در آئـــــیـــــنـــــه در آن صـــــورت زیـــــبــــا نــــگــــرد
بـــو کـــه مـــعـــلـــوم شـــود صـــورت احــوال مــنــش
بــــوی پــــیــــراهـــن یـــوســـف ز صـــبـــا مـــیشـــنـــوم
یــــا ز بــــســــتــــان ارم نــــفــــحـــهٔ بـــوی ســـمـــنـــش
بــــاغـــبـــان گـــر بـــه گـــلـــســـتـــان نـــگـــذارد مـــا را
حـــــبـــــذانـــــکـــــهـــــت انـــــفـــــاس نـــــســـــیــــم چــــمــــنــــش
نـــتـــوانــد کــه شــود بــلــبــل بــیــچــاره خــمــوش
چـــو نـــســیــم ســحــری بــر خــورد از نــســتــرنــش
دهــــــــن تــــــــنــــــــگ ورا وصــــــــف نــــــــمــــــــیآرم کـــــــرد
زانـــکـــه دانـــم کــه نــگــنــجــد ســخــنــی در دهــنــش
بــســکــه در چــنــگ فــراق تــو چــو نــی مــینـالـم
هــیــچــکــس نــیــســت کــه یــکــبــار بــگـویـد مـزنـش
خــواجــو از چــشــمـهٔ نـوش تـو چـو رانـد سـخـنـی
مــــیچــــکــــد هــــر نــــفـــســـی آب حـــیـــات از ســـخـــنـــش
غزل شمارهٔ ۵۵۹
تــرک خــنــجــرکــش لــشــکــرشــکــن تــرلــک پـوش
بـــت خـــورشـــیـــد بــنــاگــوش و مــه دردی نــوش
غــمــزهاش قــرچــی و یــاقــوت خــمـوشـش جـانـدار
ابـــرویـــش حـــاجـــب و هـــنـــدوی ســـیـــاهــش چــاوش
عـــــنـــــبـــــرش خـــــادم آن ســـــنـــــبـــــل هـــــنــــدوی دراز
لــــلــــاش بــــنــــدهٔ آن حــــقــــهٔ یــــاقــــوت خــــمـــوش
شــبــهاش غــالــیــه آســا و شــبــش غــالــیــه سـا
عــنــبــرش غــالـیـه بـوی و قـمـرش غـالـیـه پـوش
مـــغـــلـــی قـــنـــد ز چــنــبــر صــفــتــش قــلــب شــکــن
حــبــشــی کــاکــل عــنــبــر شــکــنــش مــشــک فـروش
گــر نـهـاده کـلـه از مـسـتـی و بـگـشـوده قـبـا
جــام مــی بــر کــف و مـرغـول مـسـلـسـل بـر دوش
ریــخــتــه ز آب دو چــشــمــم مــی گــلــگـون در جـام
کــــرده از گــــفــــتــــهٔ مــــن لــــل لــــالـــا در گـــوش
بـسـتـه بـرکـوه کـمرکش کمر از مشکین موی
بـشـکـر خـنـده شـکـر ریـخـتـه از چـشمهٔ نوش
از در خـــیــمــه بــرون آمــد و ســاغــر پــر کــرد
کــایــن بــروی مــن مــه روی پـریـچـهـره بـنـوش
چــون بــنــوشــیـدم از آن بـادهٔ نـوشـیـن قـدحـی
لـعـل شـکـر شـکـنـش بـانـگ بـرآورد کـه نوش
گـــفـــتـــم ای خـــســـرو خـــوبـــان خـــتــا خــواجــو را
تـــرکـــتـــاز نـــظـــرت بـــرد بــیــغــمــا دل و هــوش
شــحــنــهٔ غــمــزهٔ زوبــیـن شـکـنـش گـفـت کـه هـی
برو ای بیهده گوی این چه خروشست خموش
غزل شمارهٔ ۵۶۰
ای شـــب زلـــفـــت غــالــیــه ســا وی مــه رویــت غــالــیــه پــوش
نـرگـس مـسـتـت بـاده پـرسـت لـعـل خـموشت باده فروش
نــافــهٔ مــشــک از گــل بــگــشــا بــدر مــنــیــر از شـب بـنـمـا
مــشــک ســیــه بــرمــاه مــســا سـنـبـل تـر بـرلـالـه مـپـوش
لـــعـــل لـــبـــســـت آن یـــا مـــی نــاب بــادهٔ لــعــل از لــعــل مــذاب
شــکــر تــنــک یــا تــنــک شــکــر آب حــیـات از چـشـمـهٔ نـوش
شمع چگل شد باده گسار شمسهٔ گردون مشعله دار
مــاه مــغــنــی گــو بــســرای مــرغ صــراحــی گــو بــخـروش
بــاده گــســاران مــسـت شـراب جـمـع رفـیـقـان مـسـت و خـراب
بـر بـت سـاقـی داشـته چشم بر مه مطرب داشته گوش
مـطـرب مـجـلـسـه نـغـمـه سـرای شـاهـد مستان جلوه نمای
گـر شـنـوم کـه صبر و قرار ور نگرم کو طاقت و هوش
پـیـر مـغـان در مـیـکـده دوش گـفـت چو خواجو رفت ز هوش
گـو مـی نـوشـیـن بـیـش مـنـوش تـا نـبـرنـدش دوش بدوش
غزل شمارهٔ ۵۶۱
ای شــبــت غــالــیــه آســا و مــهــت غــالــیــه پـوش
خـــط ریـــحــان تــو پــیــرایــهٔ یــاقــوت خــمــوش
روی زیـــــبــــای تــــرا بــــدر مــــنــــیــــر آیــــنــــه دار
حـلـقـهٔ گـوش تـرا شـاه فـلـک حـلـقـه بـگوش
دلــم از نـاوک چـشـم تـو سـراسـر هـمـه نـیـش
لــیــک جــام لــب لــعــل تــو لــبــالــب هــمــه نـوش
چـشـم مـخـمـور تـو خـونـریـز ولیکن خونخوار
لــعــل مــیــگــون تــو در پــاش ولــیـکـن در پـوش
ز ابروی شوخ تو پیوسته همین دارم چشم
کـــه دل ریـــش مـــرا یـــک ســـر مـــو دارد گــوش
گر کنم چشم برفتار تو کو صبر و قرار
ور کـنـم گـوش بـگفتار تو کو طاقت و هوش
دوش یـا رب چـه شـبـی بـود چـنـان تیره ولیک
بـــدرازی شـــب زلـــف تـــو بـــگـــذشـــتــه ز دوش
مــیخــراشــد جــگــرم گــورک بــربــط بــخــراش
مــیخــروشــد دل مــن گــومــه مــطــرب بــخــروش
تـــــا لـــــب گــــور لــــب مــــا و لــــب جــــام شــــراب
تــــا در مــــرگ ســــر مــــا و در بــــاده فـــروش
جــان خــواجــو بــبــر و نــقــل حــریــفـان بـسـتـان
جـام صـافـی بـخـر و جـامـهٔ صـوفـی بـفـروش
غزل شمارهٔ ۵۶۲
ای دو چشم خوش پر خواب تو درخوابی خوش
وی دو زلـــف کـــژ پـــر تـــاب تـــو درتـــابـــی خــوش
خــفــتــه چــون چـشـم تـو در هـرطـرفـی بـیـمـاری
وانـــگـــه از قـــنــد تــو درحــســرت جــلــابــی خــوش
هــــمــــچــــو زلــــف ســــیــــه و روی جــــهــــان افـــروزت
نـــتـــوان دیـــد شـــبــی تــیــره و مــهــتــابــی خــوش
نــرگــســت فــتـنـهٔ هـر گـوشـه نـشـیـنـسـت مـقـیـم
خـوابـگـه سـاخـتـه بـر گـوشـهٔ مـحـرابـی خوش
تــا بــرفــت از نــظــرم چــشـم خـوش پـرخـوابـت
در شـــب هــجــر نــکــردم نــفــســی خــوابــی خــوش
بجز از مردم چشمم که بخونم تشنهست
بــیــتــو بــرلــب نــچــکــانــدســت کـسـم آبـی خـوش
گـوش کـن شـرح شـرف نـامـهٔ مـهـر از خـواجو
زانــکــه بــاشــد صــفــت مــهــر رخـت بـابـی خـوش
غزل شمارهٔ ۵۶۳
ای حــلــقــه زده افــعــی مــشـکـیـن تـو بـر دوش
وی خـنـده زده شـکـر شـیـریـن تو بر نوش
از کـوه نـتـابـد چـو تـو خـورشـیـد کـمـربـنـد
وز بـاغ نـخیزد چو تو شمشاد قبا پوش
چـــون دوش شـــبـــی تـــیــره نــدیــدم بــدرازی
الــــا شــــب زلــــفــــت کــــه زیــــادت بـــود از دوش
مــــانــــدســــت مــــرا حــــســــرت دیـــدار تـــو در دل
کــردســت دلـم حـلـقـهٔ گـیـسـوی تـو در گـوش
دارم ز تــو دلــبــســتــگـی و مـهـر و وفـا چـشـم
لــیــکــن چــکــنــم گــر تـو نـداری دل مـن گـوش
خـامـوش کـه چـون گـل بـشـکـر خـنـده در آید
بــا بــلــبــل بــیـدل نـتـوان گـفـت کـه خـامـوش
زان داروی بـــیـــهـــوشـــی اگـــر صـــبــح تــوانــی
در ده قـــدحـــی تــا ز حــریــفــان بــبــرد هــوش
تــخــفــیــف کــن از دور مــن ســوخــتــه جــامــی
کـاتـش چـو زیـادت شـود از سـر برود جوش
خــــواجــــو اگــــرت دســــت دهــــد دولــــت وصــــلــــش
زنهار مگو با کس و بر میخور و میپوش
غزل شمارهٔ ۵۶۴
سـخـنـی گـفـتـم و صـد قول خطا کردم گوش
قـدحـی خـوردم و صـد نـیش جفا کردم نوش
من همان لحظه که بر طلعتش افکندم چشم
گــفــتــم ایـن فـتـنـه نـدارد دل مـسـکـیـنـان گـوش
چــون نـنـالـم کـه چـو از پـرده بـرون آیـد گـل
نــتــوانــد کــه شــود بـلـبـل بـیـچـاره خـمـوش
با چنین شرطه ازین ورطه برون نتوان شد
خــاصــه کــشــتــی خــلــل آورده و دریــا در جـوش
آخــر ای بـاده پـرسـتـان ره مـیـخـانـه کـجـاسـت
تـــا کـــنــم دلــق مــرقــع گــروه بــاده فــروش
یـــا رب آن مــی ز کــجــا بــود کــه دوش آوردنــد
کــه چــنــان مــســت بــبــردنــد مــرا دوش بـدوش
چـون کـشـم بـار فراق تو بدین طاقت وصبر
چـون دهـم شـرح جـفای تو بدین دانش و هوش
حــــلــــقــــهٔ زلــــف رســــن تــــاب گــــرهــــگــــیــــر تـــرا
شـد دل خـسـتـه سـرگـشـتـهٔ مـن حـلـقـه بگوش
اگــــرت پــــیــــرهـــن صـــبـــر قـــبـــا شـــد خـــواجـــو
دامـــــن یــــار بــــدســــت آر و ز اغــــیــــار بــــپــــوش
غزل شمارهٔ ۶۲۶
هــردم آرد بــاد صــبــح از روضــهٔ رضــوان پــیـام
کـاخـر ای دلـمـردگـان جـز بـاده مـن یحیی العظام
مــاه ســاقــی حــور عــیــن و جــام صــافـی کـوثـرسـت
خاصه این ساعت که صحن باغ شد دارالسلام
پــخــتــگـان را خـام و خـامـان را شـراب پـخـتـه ده
حـیـف بـاشـد خـون رز در جـوش و مـا زینگونه خام
بــر ســر کــوی خــرابــان از خــرابــی چــاره نــیــسـت
نــام نــیـکـو پـیـش بـدنـامـان بـود نـنـگـی تـمـام
گــر مــریــد پــیــر دیــری خــرقــه خــمـری کـن بـمـی
زشـــت بـــاشـــد دلـــق نـــیـــلـــی و شـــراب لـــعــل فــام
کـــام دل خـــواهـــی بـــرو گـــردن بــنــاکــامــی بــنــه
در دهــان شــیــر مــیبــایــد شــدن بــر بــوی کـام
عـار بـاشـد نـزد عـارف هـر کـه فـخـر آرد بزهد
نـنـگ بـاشـد پـیـش عـاشـق هـر که یاد آرد ز نام
آنــکــه در خــلــوتــگــه خــاصــش مــجــال عــام نـیـسـت
لــطــف او عـامـسـت و عـشـق او نـصـیـب خـاص و عـام
بــــاد بــــر خــــاک عـــراق از دیـــدهٔ خـــواجـــو درود
بــــاد بــــر دارالــــســــلــــام از آدم خــــاکــــی ســـلـــام
غزل شمارهٔ ۶۲۷
چــشـم پـرخـواب گـشـودی و بـبـسـتـی خـوابـم
و آتـــــش چـــــهـــــره نــــمــــودی و بــــبــــردی آبــــم
آنـــچـــنـــان تـــشـــنـــه لــعــل لــب ســیــراب تــوام
کــاب ســرچــشــمــهٔ حــیــوان نــکــنــد ســیـرابـم
دوش هــنــدوی تــو در روی تـو روشـن مـیگـفـت
کــه مــرا بـیـش مـسـوزان کـه قـوی در تـابـم
آرزو مـــیکـــنـــدم بـــا تـــو شـــبــی در مــهــتــاب
کــه بــود زلــف ســیــاهــت شــب و رخ مــهـتـابـم
مــن مـگـر چـشـم تـو در خـواب بـبـیـنـم هـیـهـات
ایـــن خــیــالــســت مــن خــســتــه مــگــر در خــوابــم
رفـتـم ار جـان بـدهـم در طـلـبـت عـمـر تـو بـاد
ور بــــمــــانــــم شــــرف بــــنــــدگــــیــــت دریــــابــــم
بـــوصــالــت کــه ره بــادیــه بــر روی خــســک
بــــا وصــــالــــت نــــکــــنــــد آرزوی ســــنــــجــــانــــم
راست چون چشم خوشت مست شوم در محراب
گــــر بـــود گـــوشـــهٔ ابـــروی کـــژت مـــحـــرابـــم
هــمــچــو خــاک ره اگــر خــوار کــنــی خـواجـو را
بـــرنـــگــردم ز درت تــا چــه رســد زیــن بــابــم
غزل شمارهٔ ۶۲۸
دل گــــل زنـــده گـــردد از دم خـــم
گــل دل تــازه گــردد از نــم خـم
روح پـاکـسـت چـشـم عـیـسی جام
خــون لــعــلــســت اشــک مــریــم خــم
تــا شــوی مــحــرم حــریــم حــرم
غوطهئی خور به آب زمزم خم
در شــبـسـتـان مـی پـرسـتـان کـش
شــــاهــــد جــــام را ز طـــارم خـــم
خیز تا صبحدم فرو شوئیم
گـــل روی قـــدح بـــشـــبـــنـــم خــم
شـــاهـــدان خــمــیــده گــیــســو را
زلـف پـرخـم کـشـیـم در خـم خـم
داد عــیــش از ربــیــع بــســتــانــیـم
بـــــطـــــلــــوع مــــه مــــحــــرم خــــم
جـان خـواجـو اگـر بـوقـت صبوح
هـمـچـو سـاغـر برآید از غم خم
مــی خــامــش بــخــاک بــر ریــزیــد
تــا دگــر زنـده گـردد از دم خـم
غزل شمارهٔ ۶۲۹
ای تـــنـــم کـــرده ز غـــم مـــوئـــی و در مـــو زده خـــم
وی دلـــم یـــک ســر مــو وز ســر مــوئــی شــده کــم
گــــر دلــــم بــــاک نــــدارد ز غــــم عــــشـــق چـــه بـــاک
ور غــــمــــم دســــت نــــدارد ز دل خــــســــتــــه چــــه غـــم
هـــــم دل گـــــرم گـــــرم نـــــیـــــســـــت دریــــن ره هــــمــــدل
هــــم دم مــــرد گــــرم نــــیــــســــت دریــــن غــــم هــــمـــدم
پـــیـــش چـــشـــمـــم ز حـــیــا آب شــود چــشــمــهٔ نــیــل
وانــــگــــه از نــــیــــل ســــرشــــکــــم بــــرود آب بــــقــــم
ای بـــصـــد وجـــه رخ خــوب تــو وجــهــی ز بــهــشــت
وی بـــــصـــــد بـــــاب ســـــرکـــــوی تـــــو بــــابــــی زارم
چـــون کـــنـــم وصـــف جـــمـــالــت کــه دو رویــســت ورق
زانــــکــــه بــــی خــــون حــــرامــــی نــــبــــود وصـــل حـــرم
از تــو چــون صــبــر کــنــم زانــکــه نــگــردد مــمــکـن
صــــــبــــــر درویــــــش ز الــــــطــــــاف خــــــداونــــــد کـــــرم
خیز خواجو که چو پرگار به سر باید گشت
هـــــر کـــــه در دایـــــرهٔ عـــــشـــــق نـــــهـــــادســــت قــــدم
غزل شمارهٔ ۶۳۰
چــو چــشــم مــســت تــو مـی پـرسـتـم
چــو درج لــعــل تــو نــیــســت هــســتـم
بــــــیـــــار ســـــاقـــــی شـــــراب بـــــاقـــــی
کـه هـمـچـو چـشـم تو نیمه مستم
نه خرقه پوشم که باده نوشم
نــه خــودپــرسـتـم کـه مـی پـرسـتـم
چـــو مــی چــشــیــدم ز خــود بــرفــتــم
چــو مــســت گــشـتـم ز خـود بـرسـتـم
ز دســـــت رفـــــتـــــم مـــــرو بـــــدســـــتــــان
ز پــــا فــــتــــادم بــــگــــیــــر دســــتــــم
مــــــنــــــم گــــــدایــــــت مـــــطـــــیـــــع رایـــــت
و گـر تـو گـوئـی کـه نـیـسـت هـستم
مـگـو کـه خـواجـو چـه عـهـد بـستی
بـگـو کـه عـهـد تـو کـی شـکـسـتـم
غزل شمارهٔ ۶۳۱
ز لـعـلـم سـاغـری در ده کـه چـون چـشم تو سرمستم
وگــر گــویــم کــه چــون زلـفـت پـریـشـان نـیـسـتـم هـسـتـم
کـــنــون کــز پــای مــیافــتــم ز مــدهــوشــی و ســرمــســتــی
بــجــز ســاغــر کــجــا گــیـرد کـسـی از هـمـدمـان دسـتـم
اگــــر مــــســــتــــان مـــجـــلـــس را رعـــایـــت مـــیکـــنـــی ســـاقـــی
ازیــن پــس بــادهٔ صــافـی بـصـوفـی ده کـه مـن مـسـتـم
مـــنـــه پـــیـــمـــانـــه را از دســـت اگـــر بـــا مـــی ســری داری
کـه مـن یـکـبـاره پـیـمـانـرا گـرفـتـم جـام و بـشـکـستم
مــــــریــــــز آب رخــــــم چــــــون مــــــن بــــــمــــــی آب ورع بــــــردم
ز مـن مـگـسـل کـه از مـسـتـی ز خـود پـیـونـد بـگـسـسـتم
اگــــر مــــن دلــــق ازرق را بـــمـــی شـــســـتـــم عـــجـــب نـــبـــود
کــه دســت از دنــیــی و عــقــبــی بــخــونــاب قــدح شــسـتـم
چـه فـرمـائـی کـه از هـسـتـی طـمـع بـرکـن که برکندم
چـرا گـوئـی کـه تـا هـستی بغم بنشین که بنشستم
اســیــر خــویــشـتـن بـودم کـه صـیـد کـس نـمـیگـشـتـم
چـــو در قـــیـــد تــو افــتــادم ز بــنــد خــویــشــتــن رســتــم
مـــبـــر آبـــم اگـــر گـــشـــتـــم چـــو مـــاهـــی صـــیـــد ایــن دریــا
که صد چون من بدام آرد کسی کو میکشد شستم
خــــیــــال ابــــرویــــت پــــیـــوســـتـــه در گـــوش دلـــم گـــویـــد
کـزان چـون مـاه نـو گـشـتـم که در خورشید پیوستم
چـو بـاد از پـیـش مـن مـگـذر وگـر جان خواهی از خواجو
اشـــارت کـــن کـــه هـــم دردم بـــدســـت بـــاد بــفــرســتــم
غزل شمارهٔ ۶۳۲
من از آن لحظه که در چشم تو دیدم مستم
کــارم از دســت بــرون رفــت کــه گــیــرد دسـتـم
دیــشــب آنــدل کــه بـزنـجـیـر نـگـه نـتـوان داشـت
بـــیـــخــود آوردم و در حــلــقــهٔ زلــفــت بــســتــم
ایـن خـیـالـیـسـت کـه در گـرد سـمـنـد تـو رسـم
زانــکــه چــون خــاک بــزیــر ســم اســبــت پـسـتـم
هـر کـه بـا زلـف گـرهـگـیر تو پیوندی ساخت
بـــبـــریـــدم ز هـــمـــه خـــلـــق و درو پـــیـــوســتــم
مــن نــه امــروز بــدام تــو در افــتــادم و بــس
کـــه گـــرفـــتــار غــم عــشــق تــوام تــا هــســتــم
تـا بـرفـتـی نـتـوانـم کـه شـبـی تـا دم صـبح
از دل و دیـــــده درودت ز قـــــفـــــا نـــــفـــــرســـــتــــم
بـــیـــش ازیـــنـــم هـــدف تـــیـــر مـــلـــامـــت مــکــنــیــد
کـه بـرون رفـت عـنـان از کـف و تـیـر از شستم
گـرکـنـم جـامـه بـه خـونـابـه نـمـازی چـه عـجـب
کــه ز جــان دســت بــخــون دل ســاغــر شــســتـم
بـاز خـواجـو کـه مـرا کـوفـتـه خاطر میداشت
بـــــرگــــرفــــتــــم ز دل ســــوخــــتــــه و وارســــتــــم
غزل شمارهٔ ۶۳۳
امـــروز کـــه مـــن عـــاشــق و دیــوانــه و مــســتــم
کس نیست که گیرد بشرابی دو سه دستم
ای لــــعــــبــــت ســــاقــــی بــــده آن بــــادهٔ بــــاقـــی
تــا بــاده پــرســتــی کــنــم و خــود نـپـرسـتـم
بـا خـود چـو دمـی خـش نـنـشـسـتـم بهمه عمر
بـرخـاسـتـم از بـنـد خـود و خـوش بـنـشـسـتم
گــر بــیــدل و دیــنـم چـه بـود چـاره چـو ایـنـم
ور عـاشـق و مـسـتـم چـه تـوان کرد چو هستم
مـــیبــرد دلــم نــرگــس مــخــمــورش و مــیگــفــت
کــای هــمــنــفــســان عــیــب مــگــیــریــد کــه مــســتـم
رفـــــتـــــی و مـــــرا بـــــرســـــرآتــــش بــــنــــشــــانــــدی
بــاز آی کــه از دســت تــو بــرخــاک نــشــسـتـم
چــون حــلــقــهٔ گــیــســوی تــو از هـم بـگـشـودم
از کــــفــــر ســــر زلــــف تــــو زنــــار بــــبــــســــتـــم
در چــــنــــبــــر گــــردون ز دمــــی چــــنــــگ بــــلــــاغــــت
بـــا ایـــن هـــمـــه از چــنــبــر زلــف تــو نــجــســتــم
تــــــا در عـــــقـــــب پـــــیـــــر خـــــرابـــــات نـــــرفـــــتـــــم
از درد ســـر و مـــحـــنـــت خـــواجـــو بـــنـــرســـتــم
غزل شمارهٔ ۶۳۴
تـخـفـیـف کـن از دور مـن ایـن بـاده کـه مـستم
وزغـــایـــت مــســتــی خــبــرم نــیــســت کــه هــســتــم
بـــر بـــوی ســر زلــف تــو چــون عــود بــرآتــش
مــیســوزم و مــیســازم و بــا دســت بــدسـتـم
در حــــال کــــه مــــن دانــــهٔ خــــال تــــو بــــدیــــدم
در دام تــــو افـــتـــادم و از جـــمـــلـــه بـــرســـتـــم
دیــــشــــب دل دیــــوانــــهٔ بــــگـــســـســـتـــه عـــنـــانـــرا
زنــجــیــر کــشــان بــردم و در زلـف تـو بـسـتـم
بـا چـشـم تـو گـفـتـم کـه مـکـن عـربـده جوئی
گفت از نظرم دور شو این لحظه که مستم
زان روز کــه رخـسـار چـو خـورشـیـد تـو دیـدم
چــون ســنــبــل هــنــدوی تــو خــورشــیـد پـرسـتـم
آهــــنــــگ ســـفـــر کـــردی و بـــرخـــاســـت قـــیـــامـــت
آن لــحــظــه کــه بــی قــامـت خـوبـت بـنـشـسـتـم
شــایــد کــه ز مــن خـلـق جـهـان دسـت بـشـویـنـد
گــر در غــمــت از هــر دو جــهــان دســت نــشــســتــم
هـــر چـــنـــد شـــکـــســتــی دل خــواجــو بــدرســتــی
کـان عـهـد کـه بـا زلـف تـو بـسـتـم نـشکستم
غزل شمارهٔ ۶۱۷
مـگـر کـه صبح من امشب اسیر گشت بشام
وگـــرنـــه رخ بـــنـــمــودی ز چــرخ آیــنــه فــام
مــگـر سـتـارهٔ بـام از شـرف بـه زیـر افـتـاد
وگــرنــه پــرده بــرافـکـنـدی از دریـچـهٔ بـام
خروس پردهسرا امشب از چه دم در بست
اگـر چـنـانـکـه فـرو شـد دم سـپـیده بکام
چـــو کـــام مـــن تـــوئـــی ای آفــتــاب گــرم بــرآی
ز چـرخ اگـر چـه یـقـینم که بر نیاید کام
گــهــی پــری رخـم از خـواب صـبـح بـرخـیـزد
کـه تـیـغ غـمـزهٔ خـونـریـز بـرکـشـد ز نیام
چـــرا ز قــیــد تــوام روی رســتــگــاری نــیــســت
کـــســـی اســـیـــر نــبــاشــد بــدام کــس مــادام
چـو دور عـیـش و نـشـاطـست باده در دور آر
کــه روشــنــســت کــه بــا دســت گــردش ایــام
دمــی جــدا مــشــو از جـام مـی کـه در ایـن دور
کــدام یــار کــه هــمـدم بـود بـرون از جـام
بــرو غــلــام صــنــوبـر قـدان شـو ای خـواجـو
کـــه هـــمــچــو ســرو بــزادگــی بــرآری نــام
غزل شمارهٔ ۶۱۸
عــارض تــرکــان نــگــر در چــیــن جــعــد مـشـک فـام
تــا جــمــال حــور مــقــصــورات بــیـنـی فـی الـخـیـام
باده پیش آور که هردم باد عنبر بوی صبح
مـــیدهـــد جـــانـــرا پـــیـــام از روضـــهٔ دارالـــســـلـــام
مـشـعـل خـورشـیـد فـروزان شمع برگیر ای ندیم
بـــاد شـــبــگــیــری بــرآمــد بــاده در ده ای غــلــام
مـــاه مـــطـــرب گـــو بــزیــر و بــم در آور ســاز را
کـــــافـــــتــــاب خــــاوری تــــشــــریــــف داد از راه بــــام
تــا تــرا در پــیــش بــت رویــان درســت آیــد نــمـاز
جـــامـــهٔ جـــانـــرا نـــمـــازی کــن بــه آب چــشــم جــام
عــــزت دیــــر مــــغــــان از ســـاکـــن مـــســـجـــد مـــجـــوی
کـــافـــر مـــکـــی چـــه دانـــد حـــرمـــت بـــیـــت الــحــرام
عـار بـاشـد در طـریـق عـشـق بیم از فخر و عار
نــنــگ بـاشـد در ره مـشـتـاق تـرس از نـنـگ و نـام
مــن بــبــوی خــال مــشـکـیـن تـو گـشـتـم پـای بـنـد
مـــرغ وحـــشـــی از هـــوای دانـــه مـــیافـــتـــد بـــه دام
کــــام دل خـــواجـــو بـــســـانـــی نـــمـــیآیـــد بـــدســـت
رو بـــنـــا کـــامـــی رضــا ده تــا رســانــنــدت بــکــام
غزل شمارهٔ ۶۱۹
حـــن فـــی روض الـــهـــوی قــلــبــی کــمــانــاح الــحــمــام
قــم بــتــغــریــد الــحــمــایــم و اسـقـنـی کـاس الـمـدام
خــون دل تــا چــنــد نــوشــم بــادهٔ نــوشــیــن بــیـار
تـــا بـــشـــویــم جــامــهٔ جــانــرا بــه آب چــشــم جــام
بـــاح دمـــعــی فــی الــفــیــافــی و اســتــشــبــت لــوعــتــی
خـــــیـــــز و آبـــــی بـــــردل پــــرآتــــشــــم ریــــز ای غــــلــــام
از فـــــروغ شـــــمـــــع رخــــســــارم مــــنــــور کــــن روان
وز نـــســـیـــم گـــلـــشـــن وصــلــم مــعــطــر کــن مــشــام
فــی ضــلــوعــی تــوقــد الــنــیــران مــن شــجــر الــنــوی
فـــی عـــیـــونــی تــوجــد الــطــوفــان مــن مــاء الــغــرام
چــون بــرون از بــادهٔ یــاقــوت فــامــم قـوت نـیـسـت
قـــــوت جـــــانـــــم ده ز جـــــام بـــــادهٔ یــــاقــــوت فــــام
صــــبــــحــــدم دلــــرا بــــراح روح پــــرور زنــــده دار
کــــان زمــــان از عــــالــــم جـــان مـــیرســـد دلـــرا پـــیـــام
هـــان فــی فــرط الــاســی مــذنــبــت فــی قــلــبــی الــاســی
غـــاب فـــی طـــول الـــعـــنـــا اذغـــیــب عــن عــیــنــی الــمــنــام
چـــون شـــمـــا را هـــســـت دلـــبــر در بــرو دل بــرقــرار
لــا تــلــومــوا فــی الــتــصــابـی قـلـب صـلـب مـسـتـهـام
گــــفــــتــــم از لــــعـــل لـــب جـــانـــان بـــرآرم کـــام جـــان
ضـــاع فـــی روم الــمــنــی عــمــری و مــا مــکــث الــمــرام
هر که گردد همچو خواجو کشتهٔ شمشیر عشق
روضـــهٔ فـــردوس رضـــوانـــش فـــرســـتـــد والــســلــام
غزل شمارهٔ ۶۲۰
گــر چــه مــن آب رخ از خــاک درت یــافــتــهام
گــرد خــاطــر هــمــه از رهــگــذرت یــافــتــهام
چـون تـوانـم کـه دل از مهر رخت برگیرم
زانـکـه چـون صـبـح بـه سـحـرت یـافتهام
بـنـشـیـن یـکـدم و بـرآتـش تـیـزم مـنـشـان
کــه بــدود دل و ســوز جــگــرت یــافـتـهام
در شــب تـیـره بـسـی نـوبـت مـهـرت زدهام
تـا سـحـرگـه رخ هـمـچـون قمرت یافتهام
خسرو از شکر شیرین بهمه عمر نیافت
آن حــلــاوت کــه ز شــور شــکــرت یـافـتـهام
بـــچــه مــانــنــد کــنــم نــقــش دلــارای تــرا
زانـکـه هـر لـحـظـه بـرنـگـی دگرت یافتهام
گـر چـه رفـتـی و نـظـر بـاز گـرفـتـی از من
هــر چــه مــن یـافـتـهام از نـظـرت یـافـتـهام
ای دل خسته چه حالست که از درد فراق
هــردم از بـار دگـر خـسـتـهتـرت یـافـتـهام
تـا خـبـر یافتهئی زان بت مهوش خواجو
خــبــرت هــســت کــه مـن بـیـخـبـرت یـافـتـهام
غزل شمارهٔ ۶۲۱
مــــــن ز دســــــت دیــــــده و دل در بــــــلـــــا افـــــتـــــادهام
ای عـــزیـــزان چـــون کـــنـــم چـــون مـــبـــتــلــا افــتــادهام
هـر دم از چـشـمـم چـو اشـک گـرم رورانـدن که چه
تـــا چــه افــتــادســت کــز چــشــم شــمــا افــتــادهام
کــی بـود بـرگ مـن آن نـسـریـن بـدن را کـایـن زمـان
هـــمـــچـــو بـــلـــبـــل در زمــســتــان بــیــنــوا افــتــادهام
گــر چــه هـر کـو مـی خـورد از پـا در افـتـد عـاقـبـت
مــــن چــــو دور افــــتــــادهام از مــــی چــــرا افـــتـــادهام
بــا کــســی افــتــاد کــارم کــو ز کــارم فــارغــســت
بــنــگــریــد آخــر کــه از مــســتــی کــجــا افــتــادهام
ایـــکـــه گـــفـــتـــی گـــر ســـر ایــن کــارداری پــای دار
دســت گــیــر اکــنــون کــه از دســتـت ز پـا افـتـادهام
آتــش مــهــرم چــو در جــان شــعــلــه زد گــرمـی مـکـن
گـــــر چــــون ذره زیــــر بــــامــــت از هــــوا افــــتــــادهام
مـیروی مـجـمـوع و مـن پـیـوسته همچون گیسویت
از پـــریـــشـــانـــی کـــه هـــســتــم در قــفــا افــتــادهام
قاضی ار گوید که خواجو چون درین کار اوفتاد
گـــو مـــکـــن آنـــکـــار کـــز حـــکـــم قـــضـــا افـــتـــادهام
غزل شمارهٔ ۶۲۲
ســلــامــی بــه جـانـان فـرسـتـادهام
بــــه آرام دل جــــان فــــرســـتـــادهام
زهی شوخ چشمی که من کردهام
کـه جـان را بـجـانـان فـرسـتـادهام
شــکـسـتـه گـیـاهـی مـن خـشـک مـغـز
بـــگـــلـــزار رضـــوان فـــرســـتــادهام
تــو ایــن بــیحــیـائـی نـگـر کـز هـوا
ســوی بــحـر بـاران فـرسـتـادهام
مـــرا شــرم بــادا کــه پــای مــلــخ
بـــنـــزد ســـلـــیــمــان فــرســتــادهام
بــه تــحــفــه کــهـن زنـگـی مـسـت را
بـــه اردوی خـــاقـــان فــرســتــادهام
عـــصـــا پـــاره ئـــی از کـــف عـــاصــی
بـــمـــوســـی عـــمـــران فــرســتــادهام
غـــــبــــاری فــــرو رفــــتــــه از آســــتــــان
بــــایـــوان کـــیـــوان فـــرســـتـــادهام
ز سـرچـشـمـهٔ پـارگـیـن قـطـرهئی
ســــوی آب حــــیــــوان فـــرســـتـــادهام
کــهــن خــرقــهٔ مـفـلـسـی ژنـده پـوش
بــتــشــریـف سـلـطـان فـرسـتـادهام
ســـخـــنـــهــای خــواجــو ز دیــوانــگــی
یـــکـــایـــک بـــدیــوان فــرســتــادهام
غزل شمارهٔ ۶۲۳
گـــر نـــگـــویـــم دوســـتـــی از دوســـتـــانـــت بـــودهام
ســـالـــهـــا آخـــر نـــه مـــرغ بـــوســتــانــت بــودهام
گـر چـه فـارغ بودهام چون نسر طایر ز آشیان
تــــا نــــپـــنـــداری کـــه دور از آشـــیـــانـــت بـــودهام
هـــر کـــجـــا مـــحــمــل بــعــزم ره بــرون آوردهئــی
چــــون جــــرس دســـتـــانـــســـرای کـــاروانـــت بـــودهام
گـــر تـــو پـــاس خــاطــرم داری و گــرنــه حــاکــمــی
زان تـصـور کـن کـه هـر شـب پـاسـبـانـت بـودهام
گــر چــه از رویـت چـو گـیـسـو بـرکـنـار افـتـادهام
چــون کــمــر پــیـوسـتـه در بـنـد مـیـانـت بـودهام
کـــشــتــهٔ تــیــغ جــهــان افــروز مــهــرت گــشــتــهام
تـــــشـــــنــــهٔ آب جــــگــــر تــــاب ســــنــــانــــت بــــودهام
از گــــذار مـــن چـــرا بـــر خـــاطـــرت بـــاشـــد غـــبـــار
کـــــــز هـــــــواداری غــــــبــــــار آســــــتــــــانــــــت بــــــودهام
گـر شـکـر خـائـی کـنـم بـر یـاد لـعـلـت دور نیست
زانــکــه عــمــری طــوطــی شــکــر ســتــانــت بـودهام
همچو خواجو ای ، بسا شبها که از شوریدگی
دســـتـــه بـــنـــد ســـنـــبـــل عـــنــبــرفــشــانــت بــودهام
غزل شمارهٔ ۶۲۴
هـیـچ مـیدانـی کـه دیـشـب در غـمش چون بودهام
مـرغ و مـاهـی خـفـتـه و مـن تـا سـحر نغنودهام
بـسـکـه آتـش در جـهـان افـکـندهام از سوز عشق
آســـــــــمــــــــانــــــــی در هــــــــوا از دود دل افــــــــزودهام
پــرده از خــون جــگــر بــر روی دفـتـر بـسـتـهام
چــشــمــهٔ خــونــابــه از چـشـم قـلـم بـگـشـودهام
کـــاســـهٔ چـــشــم از شــراب راوقــی پــر کــردهام
دامــــن جــــانــــرا بــــخـــون چـــشـــم جـــام آلـــودهام
آســتــیــن بــر کــائــنــات افــشـانـدهام از بـیـخـودی
زعــفــران چــهــره در صــحــن سـرایـش سـودهام
دل بـبـاد از بـهـر آن دادم کـه دارد بـوی دوست
گــر چــه دور از دوسـتـان بـاد هـوا پـیـمـودهام
چشم بد گفتم که یا رب دور باد از طلعتش
لـیـک چـون روشن بدیدم چشم بد من بودهام
ز آتـش دل بـسـکـه دوش آب از دو چـشم خونفشان
در هـــــوای شـــــکــــر حــــلــــوا گــــرش پــــالــــودهام
تـا بـگـوهـر چـشـم خـواجـو را مـرصع کردهام
مــردم بــحــریــن را در خــون شــنــا فــرمــودهام
غزل شمارهٔ ۶۲۵
چــو نــام تــو در نــامــهئـی دیـدهام
بــه نـامـت کـه بـردیـده مـالـیـدهام
بــــیــــاد زمــــیــــن بــــوس درگــــاه تـــو
ســـرا پـــای آن نـــامـــه بـــوســیــدهام
ز نـــــام تـــــو وان نـــــامـــــهٔ نــــامــــدار
ســـر بـــنـــدگـــی بــر نــپــیــچــیــدهام
جــز ایــن یــک هــنــر نــیــســت مـکـتـوب را
و گــــرهـــســـت یـــاری مـــن ایـــن دیـــدهام
کــه آنــهــا کـه در روی او خـوانـدهام
جـــــوابـــــی ازو بـــــاز نـــــشــــنــــیــــدهام
قــلــم چــون ســر یـک زبـانـیـش نـیـسـت
از آن نــــاتــــراشــــیــــده بــــبــــریــــدهام
ولــی ایــنــکـه بـنـهـاد سـر بـر خـطـم
ازو راســــــتــــــی را پــــــســـــنـــــدیـــــدهام
زبـــانـــم چــو یــارای نــطــقــش نــمــانــد
زبـــــانــــی ز نــــی بــــر تــــراشــــیــــدهام
بــــــیـــــا ای دبـــــیـــــر ار نـــــداری مـــــداد
ســــــیـــــاهـــــی بـــــرون آور از دیـــــدهام
چـو زلـف تـو شـوریـده شـد حـال مـن
بـــبـــخـــشـــای بـــرحـــال شـــوریــدهام
ســــیــــه کــــردهام نــــامـــه از دود دل
ســـیـــه روتـــر از خــامــه گــردیــدهام
چو خواجو درین رقعه از سوز عشق
بـــنـــی آتـــشـــی تـــیـــز پـــوشـــیـــدهام
غزل شمارهٔ ۷۸۷
دوش مـیکـردم سـوال از جـان کـه آن جـانـانـه کـو
گـفـت بـگـذر زان بـت پـیـمـان شـکـن پـیـمانه کو
گــــفــــتــــمــــش پـــروانـــهٔ شـــمـــع جـــمـــال او مـــنـــم
گــفــت ایــنــک شــمـع را روشـن بـبـیـن پـروانـه کـو
گـــفـــتـــمـــش دیـــوانـــهٔ زنـــجـــیـــر زلــفــش شــد دلــم
گـــفـــت ایـــنـــک زلـــف چـــون زنــجــیــر او دیــوانــه کــو
گـــفـــتـــمـــش کـــی مـــوی او در شـــانـــه مـــا اوفـــتــد
گفت بی او نیست یک مو در دو عالم شانه کو
گــــفــــتـــمـــش در دامـــی افـــتـــادم بـــبـــوی دانـــهئـــی
گـــفـــت عـــالـــم ســربــســر دامــســت آخــر دانــه کــو
گـــــفــــتــــمــــش دردانــــهٔ دریــــای وحــــدت شــــد دلــــم
گــفــت در دریــا شـو و بـنـگـر کـه آن دردانـه کـو
گـفـتـمـش نـزدیـک مـا بـتـخـانـه و مـسجد یکیست
گـفـت عـالـم مسجدست ای بی بصر بتخانه کو
گـــفـــتـــمـــش مـــا گـــنـــج در ویـــرانـــهٔ دل یــافــتــیــم
گـفـت هـر کـنـجـی پـر از گـنـجـی بود ویرانه کو
گـــفـــتـــمـــش کـــاشـــانـــه جـــانــانــه در کــوی دلــســت
گـفـت خـواجـوگـر تـو زانـکـوئـی بـگـو جـانـانه کو
غزل شمارهٔ ۷۸۸
مــــرا ز هــــجــــر تــــو امــــیــــد زنــــدگــــانــــی کــــو
در آرزوی تـــــــــوام لـــــــــذت جـــــــــوانــــــــی کــــــــو
اگــر نــه عــمــر مــنــی رســم بــیـوفـائـی چـیـسـت
و گـــر زمـــانـــه نـــئـــی شـــرط مــهــربــانــی کــو
مــــیــــان بــــادیــــهٔ غــــم ز تــــشــــنــــگــــی مــــردم
زلــــــال مـــــشـــــربـــــهٔ عـــــذب شـــــادمـــــانـــــی کـــــو
ز جـــام لــعــل ســمــن عــارضــان ســیــمــیــن بــر
مـــــــی مـــــــروق نــــــوشــــــیــــــن ارغــــــوانــــــی کــــــو
درون مـــصـــطـــبـــه در جـــســـم جـــام مـــیـــنـــائــی
ز دســــت یــــار ســــبــــک روح روح ثـــانـــی کـــو
مـــیـــســـت کـــاب حـــیـــاتـــســـت در ســـیــاهــی شــب
چــــو خــــضـــر وقـــت تـــوئـــی آب زنـــدگـــانـــی کـــو
وجـود خـاکـی مـا پـیـش از آنـکـه کـوزه کـنند
بـــگـــوی فـــاش کـــه آن کـــوزهٔ نـــهـــانــی کــو
گـــرفـــت ایــن شــب دیــجــورم از ســتــاره مــلــال
فـــروغ شـــعـــشـــعـــهٔ شـــمـــع آســـمـــانــی کــو
مــگــر ز درد دلــم بــســتــه شــد رهــش ور نــی
طــــلــــیــــعـــهٔ نـــفـــس صـــبـــح کـــامـــرانـــی کـــو
صـــبـــا بـــگـــوی کـــه تـــســـکـــیــن جــان آدم را
نــــســــیــــم روضــــهٔ فــــردوس جـــاودانـــی کـــو
بــرون ز کــون و مــکــانــســت گـر چـه پـروازم
خــــروش شــــهـــپـــر طـــاوس لـــا مـــکـــانـــی کـــو
فــتــاده بــر دو جـهـان پـرتـو تـجـلـی دوسـت
صـــفـــیـــر بـــلـــبـــل بـــســتــان لــن تــرانــی کــو
چو بانگ و نالهٔ خواجو فتاده در ره عشق
غـــــریـــــو دمـــــدمـــــهٔ کـــــوس کـــــاروانـــــی کــــو
غزل شمارهٔ ۷۸۹
کــه بــر ز ســرو روان تــو خــورد راسـت بـگـو
بــراســتــی کــه قــدی زیــن صـفـت کـراسـت بـگـو
بــــجــــنــــب چــــیــــن ســــر زلــــف عــــنــــبـــر افـــشـــانـــت
اگـــر نـــه قـــصــهٔ مــشــک خــتــن خــطــاســت بــگــو
فــــغــــان ز دیــــده کــــه آب رخــــم بــــرود بـــداد
بــــبــــیـــن ســـرشـــک روانـــم وگـــر رواســـت بـــگـــو
ز چــشــم مــا بــه جــز از خــون دل چــه مــیجـوئـی
وگــر چــنــانــکــه تــرا قــصــد خــون مــاســت بـگـو
کــنــون کــه دامــن صــحـرا پـر از گـل سـمـنـسـت
چــو آن نــگــار ســمــن رخ گــلــی کــجــاســت بـگـو
کـــجـــا چـــو زلـــف کـــژش هـــنـــدوئـــی بــدســت آیــد
چــو زلــف هــنــدوی او گــژ نــشــیــن و راســت بــگـو
چـــو آن صـــنـــوبـــر طــوبــی خــرام مــن بــرخــاســت
چه فتنه بود که آن لحظه برنخاست بگو
اگــر نــه ســجـده بـرد پـیـش چـشـم جـادویـش
چــرا چــو قــامــت مــن ابــرویــش دو تــاســت بــگــو
کـــــدام ابــــر شــــنــــیــــدی بــــگــــوهــــر افــــشــــانــــی
بـــســـان دیـــدهٔ خـــواجـــو گـــرت حــیــاســت بــگــو
غزل شمارهٔ ۷۹۰
ای صــبــا حــال جــگــر گــوشــهٔ مـا چـیـسـت بـگـو
در دل آن مـــه خـــورشـــیـــد لـــقــا چــیــســت بــگــو
صـبـر چـون در مـرض خـسـتـه دلـان نـافـع نـیست
درد مــا را بـه جـز از صـبـر دوا چـیـسـت بـگـو
اگــــر از مـــصـــر بـــدیـــن جـــانـــبـــت افـــتـــاد گـــذار
خــبــر یــوســف گــمــگــشــتــهٔ مــا چــیــســت بــگـو
هــرگــز از صــدر نــشــیــنــان ســلــاطــیـن بـا تـو
هــیــچـکـس گـفـت کـه احـوال گـدا چـیـسـت بـگـو
از بــــــرای دلــــــم ای هــــــدهــــــد مـــــیـــــمـــــون آخـــــر
عــزم بــلــقـیـس چـه و حـال سـبـا چـیـسـت بـگـو
گـــرنـــه آنـــســـت کـــزو مـــشـــک خـــتـــا مـــیخـــیــزد
چـیـن گـیـسـوی تـو ای تـرک خـتـا چـیـسـت بـگـو
آخـــر ای مـــاه پـــریـــچـــهـــره اگــر نــیــســت هــلــال
آن خـــم ابـــروی انـــگـــشـــت نـــمـــا چـــیـــســـت بــگــو
بجز از آن که برم مهر و وفای تو به خاک
بــر مـن ای دلـبـر بـی مـهـر و وفـا چـیـسـت بـگـو
قــصــد خــواجــو چــه نــمـائـی و نـتـرسـی ز خـدا
جـرم ایـن خـسـتـه دل از بـهـر خـدا چـیست بگو
غزل شمارهٔ ۷۹۱
نــفــحــهٔ گــلــشــن عــشــق از نــفـس مـا بـشـنـو
وز صــبــا نــکــهــت آن زلــف ســمــن سـا بـشـنـو
خــــبــــر درد فــــراق از دل یــــعــــقـــوب بـــپـــرس
شـــرح زیـــبـــائـــی یــوســف ز زلــیــخــا بــشــنــو
هـــمـــچــنــان نــالــه فــرهــاد بــهــنــگــام صــدا
چــون بــهــکــســار شــوی از دل خــارا بــشــنــو
حال وامق که پریشان تر از او ممکن نیست
از ســــر زلــــف پــــراکــــنــــدهٔ عــــذرا بـــشـــنـــو
اگـــر از بـــاد صـــبـــا وصـــف عـــروســـان چـــمـــن
نـــکـــنـــد بـــاورت از بـــلـــبـــل گـــویــا بــشــنــو
چــون خــتــائــی بــچـگـان بـزم صـبـوح آرایـنـد
بــوی مــشــک خــتـن از سـاغـر صـهـبـا بـشـنـو
هـر نـفـس کـز خـط مـشـکـیـن تو رانم سخنی
از لــــبــــم رایــــحــــهٔ عـــنـــبـــر ســـارا بـــشـــنـــو
روز و شــب چــون نــروی از دل تـنـگـم بـیـرون
از ســـویـــدای دلـــم قـــصـــه ســـودا بـــشــنــو
چون حدیث از لب جانبخش تو گوید خواجو
از دمـــش نـــکـــهــت انــفــاس مــســیــحــا بــشــنــو
غزل شمارهٔ ۷۹۲
آن عــــیـــد نـــیـــکـــوان بـــدر آمـــد بـــعـــیـــدگـــاه
تـابـنـده رخ چـو روز سـپـیـد از شـب سـیـاه
مـــانـــنـــد بـــاد مـــیشـــد و مـــیکـــرد دمـــبـــدم
در آب رود مــــــردمــــــک چـــــشـــــم مـــــن شـــــنـــــاه
او بــــاد پــــای رانــــده و مــــا داده دل بـــبـــاد
او راه بـــرگـــرفـــتــه و مــا گــشــتــه خــاک راه
بودی دو هفته کز بر من دور گشته بود
بـعـد از دو هفته یافتمش چون دو هفته ماه
فــــــارغ ز آب چــــــشــــــم اســــــیــــــران دردمــــــنـــــد
ویـــــــمـــــــن ز دود آه فــــــقــــــیــــــران داد خــــــواه
از خـــط ســـبـــز او شـــده چـــشـــم امـــیـــد مــن
چــون چــشــم عـاصـیـان سـیـه از نـامـهٔ گـنـاه
مــن هــمــچــو صــبــح چــاک زده جــیــب پــیــرهـن
او را چـــــو آفـــــتـــــاب ز دیـــــبــــای چــــیــــن قــــبــــاه
مـن در گـمـان کـه مـاه نـواسـت آنـکـه بینمش
بـــرطـــرف جـــبـــهـــه یـــا خـــم آن ابـــروی دوتــاه
چــون تـشـنـه کـو نـظـر کـنـد از دور در زلـال
مــیکــرد چــشــمــم از سـر حـسـرت درو نـگـاه
نـاگـه در آن مـیـانـه بـخـواجـو رسـیـد و گـفت
کــز عــیـد گـه کـنـون کـه رخ آری بـخـانـگـاه
بــایــد کــه قـطـعـهئـی بـنـویـسـی و در زمـان
از راه تـــهـــنـــیـــت بـــفـــرســتــی بــبــزم شــاه
غزل شمارهٔ ۷۹۳
ای ســـنـــبـــلــهٔ زلــف تــو خــرمــن زده بــر مــاه
وی روی مـن از مـهـر تـو طـعـنـه زده بر کاه
خـورشـیـد جـهـانـتـاب تـو از شب شده طالع
هــنــدوی رســن بــاز تــو بـر مـه زده خـرگـاه
افــعــی تــو در حــلــقـه و جـادوی تـو در خـواب
خورشید تو در عقرب و پروین تو بر ماه
صـــورت نـــتـــوان بـــســت چــنــیــن مــوی مــیــانــی
بـر مـوی کـمـر بـسـتـه و مـو تـا بـکمرگاه
ســاقــی بــه عــقــیــق شـکـری مـیخـوردم خـون
مــــطــــرب بــــه نــــوای ســــحـــر مـــیزنـــدم راه
در ســـلـــســـلــهٔ زلــف رســن تــاب تــو پــیــچــم
بــاشــد کــه دل خــســتــه بـرون آورم از چـاه
هــمــچــون دل مــن هــســت پــریــشــان و گــرفــتــار
در شـسـت سـر زلـف گـره گـیـر تـو پـنـجاه
آئـــــیـــــنـــــه رخــــســــار تــــو زنــــگــــار بــــرآورد
از بـــســـکـــه بـــرآمـــد ز دل ســـوخـــتـــگــان آه
خـــواجـــو نــبــرد ره بــه ســراپــردهٔ وصــلــت
درویـــش کـــجـــا خـــیــمــه زنــد در حــرم شــاه
غزل شمارهٔ ۷۹۴
ای روانــــم بــــلــــب لــــعــــل تــــو آورده پــــنـــاه
دلـــم از مـــهـــر تـــوآتـــش زده در خـــرمـــن مــاه
از سر کوی تو هر گه که کنم عزم رحیل
خـون چـشـمـم بـدود گرم و بگیرد سر راه
چـــون قــلــم قــصــهٔ ســودای تــو آرد بــزبــان
روی دفــتـر کـنـد از دیـده پـر از خـون سـیـاه
بـــســـکـــه چــون صــبــح در آفــاق زنــم آتــش دل
نــتــوانــد کــه بــرآیــد شــه سـیـاره پـگـاه
مـــیکـــشـــم بـــار غـــم فـــرقـــت یـــاران قــدیــم
مـیشـود پـشـت مـن خـسـتـه از آنروی دو تاه
مـحـرمـی کـو کـه بـود هـمـسـخـنـم جـز خامه
مـــونــســی کــو کــه شــود هــمــنــفــســم الــا آه
گــر نــســیــم ســحــری بــنــده نــوازی نـکـنـد
نــــکــــنـــد هـــیـــچـــکـــس از یـــار و دیـــارم آگـــاه
چــشــم خــونــبــارم اگـر کـوه گـران پـیـش آیـد
بــــر ســـرآب روان افـــکـــنـــدش هـــمـــچـــون کـــاه
بـــگـــذرد هـــر نـــفـــس آن عـــمـــر گــرامــی از مــن
وز تــکــبــر نــکــنــد در مــن بــیــچــاره نــگــاه
آب چــشــمــت کــه ازو کــوه بــمــانــد خــواجــو
روز رحـلـت نـتـوان رفـت بـرون جـز بـه شـنـاه
فــرض عــیــنــســت کــه ســازی اگــرت دسـت دهـد
ســـرمـــهٔ دیـــدهٔ مـــقـــصـــود ز خـــاک در شـــاه
غزل شمارهٔ ۷۹۵
مـه بـی مـهـر مـن ز شـعـر سیاه
روی بـــنـــمـــود بـــامـــداد پــگــاه
کرده از شام بر سحر سایه
زده از مــشــک بــر قــمــر خــرگـاه
دل مـــــــن در گـــــــو زنـــــــخـــــــدانــــــش
همچو یوسف فتاده در بن چاه
آه کــــــز دود دل نــــــیــــــارم کـــــرد
پـــــیـــــش آئــــیــــنــــه جــــمــــالــــش آه
بـجـز از عـشـق چون پناهی نیست
بـرم از عـشـق هـم بـعـشـق پـنـاه
مـوی رویـم سـپـیـد گـشـت و هـنوز
مـیکـشـد خـاطرم به زلف سیاه
شـــاخ وصــل تــو ای درخــت امــیــد
بـس بـلـنـدسـت و دسـت من کوتاه
در شـــب هـــجـــر نـــالـــهام هـــمـــدم
در ره عـــشـــق ســـایـــهام هـــمـــراه
روز خـواجـو قـیـامـتـست که هست
بـر دلـش بـار غـم چو بار گناه
غزل شمارهٔ ۷۹۶
روی ایــن چـرخ سـیـه روی سـتـمـکـاره سـیـاه
کـه رخـم کـرد سـیـه در غـم آن روی چـو مـاه
خـــامـــه در نــامــه اگــر شــرح دهــد حــال دلــم
از ســر تــیــغ زبــانــش بــچــکــد خــون سـیـاه
بجز از شمع کسی بر سر بالینم نیست
کـه بـگـریـد ز سـر سـوز بـریـن حـال تـبـاه
گـر چـه از ضـعف چنانم که نیایم در چشم
کـیـسـت کو در من مسکین کند از لطف نگاه
بــه شــه چــرخ بــرم زیــن دل پــرآه فــغــان
بــــدر مـــرگ بـــرم زیـــن تـــن پـــردرد پـــنـــاه
تـــا بـــبـــیـــنـــد کــه کــه آرد خــبــری از راهــم
مـــیدود دم بـــدمـــم اشـــک روان تـــا ســر راه
نــــه مــــرا آگــــهــــی از حــــال رفــــیــــقــــان قـــدیـــم
نــه کــســی از مــن بــیــچــارهٔ مــســکــیــن آگــاه
کــار مـن هـسـت چـو گـیـسـوی تـو دایـم در هـم
پشت من هست چو ابروی تو پیوسته دوتاه
گــر نــبـودی شـب مـن چـون سـر زلـف تـو دراز
دســــتــــم از زلـــف دراز تـــو نـــبـــودی کـــوتـــاه
آه مــــن گــــر نــــکـــنـــد در دل ســـخـــت تـــواثـــر
زان دل ســـــنـــــگ جــــفــــا کــــار دلــــا زار تــــو آه
گــر ازیــن درد جــگــر ســوز بــمـیـرد خـواجـو
حـال درویـش کـه گـوید به سراپردهٔ شاه
غزل شمارهٔ ۷۹۷
ای دلــم جــان و جــهــان در راه جــانــان بــاخـتـه
نـــرد درد عـــشـــق بــرامــیــد درمــان بــاخــتــه
دیــن و دنــیـا داده در عـشـق پـریـرویـان بـبـاد
وز ســر دیــوانــگــی مــلــک ســلــیــمــان بـاخـتـه
بـر در دیـر مـغـان از کـفـر و دیـن رخ تـافـته
واسـتـیـن افـشـانـده بر اسلام و ایمان باخته
پـشـت پـائی چون خضر بر ملک اسکندر زده
وز دو عالم شسته دست و آب حیوان باخته
بــا دل پــر آتــش و ســوز جـگـر پـروانـه وار
خـویـش را در پای شمع می پرستان باخته
بـسـتـه زنـار از سـر زلـف بـتـان وز بیخودی
سـر نـهـاده بـر در خـمار و سامان باخته
کـــان و دریـــا را ز چــشــم درفــشــان انــداخــتــه
وز هـــوای لــعــل جــانــان جــوهــر جــان بــاخــتــه
مــن چــیــم گــردی ز خــاک کــوی دلــبــر خـاسـتـه
مــن کــیــم رنــدی روان در پـای جـانـان بـاخـتـه
بـیـنـوایان بین برین در گنج قارون ریخته
تـنـگـدسـتـان بـیـن درین ره خانهٔ خان باخته
پـاکـبـازی هـمـچـو خواجو دیدهٔ گردون ندید
بــرســر کــوی گـدائـی مـلـک سـلـطـان بـاخـتـه
غزل شمارهٔ ۷۲۹
چـه خـوش بـاشـد مـیـان لاله زاران
بــر غــم دشــمــنــان بــا دوســتــداران
گــــــرامــــــی دار مــــــرغـــــان چـــــمـــــن را
الــــا ای بــــاغـــبـــان در نـــو بـــهـــاران
نـــفـــیـــر عـــاشــقــان در کــوی جــانــان
صــفــیــر بــلـبـلـان بـر شـاخـسـاران
بــــنــــالــــم هــــر شـــبـــی در آرزویـــش
چـــو کــبــکــان دری بــر کــوهــســاران
قــیــامــت آنــزمــان بـاشـد بـتـحـقـیـق
کـــه از یـــاران جـــدا مـــانــنــد یــاران
مـــــرا در حـــــلـــــقـــــهٔ رنــــدان درآریــــد
کــه مــیپــرهــیـزم از پـرهـیـزگـاران
ز زلــف بــیــقــرار و چــشــم مــســتـش
نـــــمــــیمــــانــــد قــــرار هــــوشــــیــــاران
خوش آمد قامتش در چشم خواجو
صـنـوبـر خـوش بـود بـر جویباران
غزل شمارهٔ ۷۳۰
ای نــســیــم ســحـری بـوی بـهـارم بـرسـان
شـــکـــری از لــب شــیــریــن نــگــارم بــرســان
حـــلـــقـــهٔ زلـــف دلـــارام مـــن از هـــم بـــگــشــای
شـمـسـهئـی زان گـره غالیه بارم برسان
تــار آن ســلــسـلـهٔ مـشـک فـشـان بـر هـم زن
بـــوئـــی از نـــافـــهٔ آهـــوی تـــتــارم بــرســان
گـــرت افــتــد بــه دواخــانــهٔ وصــلــش گــذری
مـــرهـــمـــی بــهــر دل ریــش فــگــارم بــرســان
دم بـدم تـا کـنـمش بر ورق دیده سواد
نـسـخـهای زان خـط مـشـکـیـن غـبـارم بـرسان
تـا دهـم بـوسه و بر بازوی ایمان بندم
رقــعــهئــی از خــط آن لـالـه عـذارم بـرسـان
پـیـش از آن کـز مـن دلـخـسـتـه نـمـانـد دیـار
مـــژدهئـــی از ره یـــاری بـــدیــارم بــرســان
چون بدان بقعه رسی رقعهٔ من در نظر آر
نـام مـن مـحـو کـن و نـامـه بـیارم برسان
گــر بــخــمــخــانــهٔ آن مــغــبـچـهات راه بـود
سـر خـم بـر کـن و داروی خـمـارم بـرسـان
دارد آن مــوی مــیــان از مــن بــیــچــاره کـنـار
یـــا رب آنـــمــوی مــیــان را بــکــنــارم بــرســان
دل خـواجـو شد و بر خاک درش کرد قرار
خــبــری زانــدل بــی صــبــر و قـرارم بـرسـان
غزل شمارهٔ ۷۳۱
ای صــبــا غــلــغــل بــلــبــل بــگــلــســتـان بـرسـان
قـــصـــهٔ مـــور بــدرگــاه ســلــیــمــان بــرســان
مـــــاجـــــرای دل دیـــــوانــــه بــــدلــــدار بــــگــــوی
خـــبـــرآدم ســـرگـــشـــتــه بــرضــوان بــرســان
شـمـع را قـصـهٔ پـروانـه فـرو خـوان روشـن
بــاغ را بــنـدگـی مـرغ سـحـر خـوان بـرسـان
بــلــبــلــانــرا خــبــری از گــل صــد بـرگ بـیـار
طــوطــیــانــرا شـکـری از شـکـرسـتـان بـرسـان
کــشــتــگـانـرا ز شـفـاخـانـهٔ جـان مـرهـم سـاز
تــشــنــگــانــرا بــلــب چـشـمـهٔ حـیـوان بـرسـان
قـــــصـــــه غـــــصــــه درویــــش اگــــرت راه بــــود
بــه مــقــیــمــان ســراپـردهٔ سـلـطـان بـرسـان
ســخــن شــکــر شــیــریــن بــرفــرهـاد بـگـوی
خــبــر یــوســف گـمـگـشـتـه بـکـنـعـان بـرسـان
چـون شـدم خـاک رهـت گـر ز مـنت گردی نیست
دست من گیر و چو بادم بخراسان برسان
در هــــواداری اگــــر کـــار تـــو بـــالـــا گـــیـــرد
خــدمــت ذره بــخــورشــیــد درفــشــان بــرسـان
گـــر از آن مـــایـــهٔ درمـــان خـــبـــری یــافــتــهئــی
دل بــــیــــمــــار مــــرا مــــژدهٔ درمــــان بــــرســــان
داغ کــرمــان ز دل خــســتــهٔ خــواجــو بــرگـیـر
خــــیــــز و درد دل ایــــوب بــــکــــرمـــان بـــرســـان
غزل شمارهٔ ۷۳۲
یــا رب ز بــاغ وصــل نــســیــمـی بـمـن رسـان
ویــن خــســتـه را بـکـام دل خـویـشـتـن رسـان
داغ فــراق تــا بــکــیــم بــر جــگــر نــهــی
یــــک روز مـــرهـــمـــی بـــدل ریـــش مـــن رســـان
از حـــد گـــذشــت نــالــه و افــغــان عــنــدلــیــب
بـازش بـشـاخ سـنـبـل و بـرگ سمن رسان
بـفـرسـت بـوی پـیـرهن از مصر و یکنفس
آرامـــشـــی بـــســا کــن بــیــت الــحــزن رســان
از مـــطـــبـــخ نـــوال حـــبـــیـــب حـــرم نـــشــیــن
آخـــر نـــوالـــهئـــی بــه اویــس قــرن رســان
خورشید را بذرهٔ بی خواب و خور نمای
گــل را دگــر بــلــبــل شــیــریـن سـخـن رسـان
تـا چـنـد بـیـنـوا بـزمـستان توان نشست
بـــوی بـــهـــار بـــاز بـــمــرغ چــمــن رســان
تــا کــی مــرا بــدرد فـراق امـتـحـان کـنـی
از وصـــل مـــژدهای بـــمـــن مـــمـــتـــحــن رســان
خـواجـو ز داغ و درد جـدائـی بـجـان رسید
از غـــربـــتــش خــلــاص ده و بــا وطــن رســان
غزل شمارهٔ ۷۳۳
در تــابــم از دو هــنــدوی آتــش پــرســتــشــان
کـــز دســت رفــت دنــیــی و دیــنــم ز دســتــشــان
ز مشک سوده سلسله بر مه نهادهاند
زانـــرو کـــه آفـــتـــاب بـــود زیـــر دســـتـــشـــان
بــرطــرف آفــتــاب چــه در خـور فـتـاده اسـت
مـــرغـــول مـــشـــگ رنـــگ دلـــاویـــز پـــســتــشــان
از حـد گـذشـتـهانـد بـخـوبـی و لطف از آنک
زیـن بـیـش نـیـسـت حد لطافت که هستشان
مـسـکـیـن دلم که بلبل بستان شوق بود
شـد پـای بـنـد حـلـقـهٔ زلـف چـو سـستشان
نــعـلـم نـگـر کـه بـاز بـرآتـش نـهـادهانـد
آن هـــــنـــــدوان کـــــافــــرآتــــش پــــرســــتــــشــــان
صـاحـبدلان که بی خبرند از شراب شوق
در دادهانـــــد جـــــرعــــهٔ جــــام الــــســــتــــشــــان
یـاران ز جـام بـادهٔ نـوشـیـن فـتـاده مـست
خـواجـو از آن دو نـرگـس مـخـمـور مستشان
غزل شمارهٔ ۷۳۴
خـوشـا چـشـمـی کـه بـیـنـد روی تـرکان
خــــنــــک بـــادی کـــه آرد بـــوی تـــرکـــان
مـــی نــوشــیــن و نــوشــا نــوش مــســتــان
در اردو هــــــــــایــــــــــاهــــــــــوی تـــــــــرکـــــــــان
دل شـــــیـــــرافـــــکـــــنـــــان افــــتــــاده در دام
ز روبـــــــــه بـــــــــازی آهــــــــوی تــــــــرکــــــــان
شـــــب شـــــامـــــی لـــــبـــــاس زنـــــگـــــی آســــا
غــــــلـــــام ســـــنـــــبـــــل هـــــنـــــدوی تـــــرکـــــان
ز ترکان گوشه چون گیرم که بینم
کــــمــــان حــــســــن بــــر بـــازوی تـــرکـــان
بـــود هـــنـــدوی چـــشـــم مـــی پـــرســـتـــان
دو تــا پــیــوســتــه چـون ابـروی تـرکـان
در آب روشـــــــــــن ار آتـــــــــــش نــــــــــدیــــــــــدی
بــــــبــــــیــــــن روشــــــن درآب روی تــــــرکـــــان
و گـر گـفـتـی کـه چـیـن در شـام نـبود
نـــظـــر کـــن در خـــم گــیــســوی تــرکــان
بود پیرسته خواجو مست و مخمور
بــــــیــــــاد نـــــرگـــــس جـــــادوی تـــــرکـــــان
غزل شمارهٔ ۷۳۵
خوشا صبح و صبوحی با همالان
نـظـر بـر طـلـعـت فـرخـنـده فالان
خـــداونـــدا بــده صــبــری جــمــیــلــم
کـه مـینـشـکـیبم از صاحب جمالان
خــیــالـت ایـن کـه بـرگـردم ز خـوبـان
چــــو درویــــش از در دریــــا نــــوالـــان
دلـم چـون گـیسوی او بر کمر دید
چـو وحـشـی شـد شکار کوه مالان
گــهــی کــز کــازرون رحــلــت گــزیـنـم
بـــنـــالـــد از فـــغــانــم کــوه نــالــان
غـریـبـان را چـرا بـایـد کـه بـیـنـنـد
بــچـشـم مـنـقـصـت صـاحـب کـمـالـان
خـطـا بـاشـد کـه چـشـم تـرکـتازت
دل مـــردم کـــنـــد یـــکـــبـــاره نـــالــان
مــگــر زلــف تــو زان آشـفـتـه حـالـسـت
کــه در تــابــنــد ازو آشـفـتـه حـالـان
چـــنـــان مـــرغ دلـــم در قــیــدت افــتــاد
کـــه کـــبـــکـــان دری در چـــنـــگ دالـــان
عـــقــاب تــیــز پــر کــی بــاز گــردد
بـهـر بـازی ز صـیـد خـسته بالان
غــزل خــواجــو بـگـویـد بـر غـزالـه
مــــگــــر بــــرآهـــوی چـــشـــم غـــزالـــان
غزل شمارهٔ ۷۳۶
ای کــفــر ســر زلــف تــو غــارتــگــر ایــمـان
جـان داده بـر نـرگـس مـست تو حکیمان
دسـت ازطـلبت باز نگیرم که بشمشیر
کـوتـه نـشـود دسـت فـقـیـران ز کـریـمـان
گــر دولــت وصــلــت بــزر و سـیـم بـرآیـد
کــی دســت دهــد آرزوی بـی زر و سـیـمـان
بـــاری اگـــرش شـــربـــت آبـــی نـــچــشــانــنــد
راهـــی بــمــســافــر بــنــمــایــنــد مــقــیــمــان
از هر چه فلک میدهدت بگذر و بگذار
عــاقــل مــتــنــفــر بــود از خــوان لــئــیــمــان
با چشم سقیمم دل پر خون بربودند
یــا رب حــذر از خــیـرگـی چـشـم سـقـیـمـان
بـانـگـی بـزن ای خـادم عـشـرتـگـه مـسـتـان
تـا وقـت سـحـر بـاز نـشـیـنـنـد نـدیـمـان
قــاضــی اگـر از مـی نـشـکـیـبـد نـبـود عـیـب
خـــون جـــگــر جــام بــه از مــال یــتــیــمــان
از گـفـتـهٔ خـواجـو شـنـوم رایـحـهٔ عـشق
چـون بـوی عـبـیـر از نـفـس مـشک نسیمان
غزل شمارهٔ ۷۳۷
دلــا از جــان زبــان درکــش کـه جـانـان
نـــــکـــــو دانـــــد زبـــــان بــــی زبــــانــــان
اگــر بــرگ گــلـت بـاشـد چـو بـلـبـل
مـــتـــرس از خـــار خـــار بـــاغـــبـــانـــان
طـــبـــیـــبـــانـــرا اگـــر دردی نـــبـــاشـــد
چـــه غــم بــاشــد ز درد نــاتــوانــان
نــیــنـدیـشـد مـعـاشـر در شـبـسـتـان
شـــبـــان تـــیـــره از حـــال شـــبــانــان
خـرد بـا عـشق برناید که پیران
زبــــــون آیـــــنـــــد در دســـــت جـــــوانـــــان
نـــدارد مـــوئـــی از مـــوئـــی تـــفـــاوت
مــــیــــان لــــاغــــر لــــاغــــر مــــیــــانــــان
شراب تلخ چون شکر کنم نوش
بـــیـــاد شـــکـــر شـــیـــریــن دهــانــان
اگــــر جـــانـــان بـــرآرد کـــام جـــانـــم
کـــنـــم جـــانـــرا فـــدای جـــان جــانــان
مــیــانـش در ضـمـیـر خـرده بـیـنـان
دهــــانــــش در گــــمـــان خـــرده دانـــان
نـشـان دل چـه مـیپـرسـی ز خواجو
نــپـرسـد کـس نـشـان بـی نـشـانـان
درباره این سایت